390 9. DYLATACJE
390 9. DYLATACJE
°«PoO
okresie jego twarjjnicnia, cekan złagodzcoii procesu skurczu) przyjmować tak dużej r,^-tur. ale powierzchnia przekroju zapory może dochodzić do 40 000 mł i wykonanie łvu_,<łV
dylatacji dla tego typu konstrukcji jest sprawą wielkiej wagi.
Powyża* przykłady przekonują o słuszności stosowania przerw dylatacyjnych. Nasuw* ^ jakiej szerokości powinna być prawidłowo zaprojektowana sama szczelina dylatacyjna? ^ Szerokość szczeliny dylatacyjnej należy dla każdego przypadku ustalić osobno i zjl. będzie od:
a) długości zdylatowanych elementów,
b) różnicy temperatur, w jakich znajdować się będzie budowla,
c) dopuszczalnych tolerancji w wykonawstwie prefabrykatów, z których jest wykonany nośny budowli
Przykład 33. Dany jest budynek przemysłowy dwukondygnacyjny, ściany murowane i
dach i stropy zmonołityzowane, długość budynku 16S m szerokość 15 m. Dach do potowy d^. ocieplony, pozostała część nie ocieplona. Zaprojektować Ilość dylatacji oraz szerokość szczelin
•>-Mat OClMlW-*— OACHmoaiMOlff-*
•i- tft
Rys. 9.2. Zssady rozmieszczania dylaUcji
a
Zgodnie z tabł. 9.1 p. 2 oraz 2godnie z podrozdz. p. b największy odstęp między dyhtagui wynosi 60 m. Tetnpenrura w czasie betonowania r,=15°C, ochłodzenie i ogrzanie przyjęto T10*C Minimalna szerokość szczeliny w stropie ze względu na swobodną rozszerzalność powinna vj. nosić rys. 9.3
d/l0-10-6000-0,00001=0,6 cm.
Rjx 9J. Dylaucjł ze względu u wrdlutenia termiczne
Obbczooe 0,6 cm wystarczałoby przy idealnym wykonaniu samej szczeliny. Oczywiście do ohS* nenia minimalnej szerokości szczeliny należy dodać dopuszczalną tolerancję §| względu ni tyto rawiwo danego rodzaju konstrukcji, to jest sposobu i techniki wykonania szczeliny. W danym pnr-padkn najeżałoby dodać do obliczonych 0,6 cm jeszcze 0,4 cm, czyli szerokość szczeliny powima wynosić co najmniej 1,0 cm. Przy wykonywaniu prac w okresie zimowym na przykład przy ad» waniu środków pielęgnacji przy betonowaniu temperatura w okresie początkowego twardnienia wp* 1(TC, przy podniesieniu sit temperatury o 20'C w czasie lata otrzymamy wydłużenie
ewzglphwając tolerancję wykonawstwa szerokość szczeliny powinna być znacznie większa.
Z powyższych przykładów wynika, it proces skurczu balonu me ma wpływu na powiększenie pdiny dylatacyjnej, ponieważ działanie jego jest odwrotne w stosunku do rozszerzalności cieplną tonu. Natomiast proces skurczu wpływa decydująco na projektowane odstępy przerw dylatacyjnych Błędnie na dodatkowe dozbrojenie elementów żelbetowych.
I Zatem wielkość szczelin dylatacyjnych jest uzależniona od wpływu wzrostu temperatury. Pamiętać jy tym należy, że przy wznoszeniu budowli w okresie pozazimowym szczelina dylatacyjna powinna
kosić około 1,0 cm, zaś przy betonowaniu w okresie zimowym około 2,0 cm.
| Wykonane szczeliny dylatacyjne w stropach powinny być należycie zabezpieczone przed zanie-kzczcniami i powinny mieć swobodę przesuwu. Szczegóły zabezpieczenia szczelin dylatacyjnych {stropach itp. zostaną podane w dalszą części niniejszego rozdziału. Wracając do załączonego przy-Ldu (rys. 92) dokonano podziału' budynku między dylalacj&mi dla dachu z górną izolacją cieplną 30 cm, bez izolacji co 13 cm. W konstrukcji nośnej należy z dylatacją dachu zejść do wysokości
■stropu, zaś co 60 m wykonać szczeliny dylatacyjne do wierzchu fundamentu. Słupy podpierające konstrukcję żelbetową dachu i stropu wewnątrz budynku należy wykonać bliźniacze na wspólnym funda-tmencie. Szerokość szczeliny dylatacyjnej należy w tym przypadku przyjąć minimum 1 cm. Osobnym [zagadnieniem odnośnie do dylatacji są wpływy temperatur wyższych np. pożarowych, gfofc wydłu-żalność elementów konstrukcyjnych jest kilkakrotnie większa. W tym przypadku należy szczegółowo przeanalizować mechanizm pracy konstrukcji, aby zapobiec lawinowej katastrofie hodowlanej, zwłaszcza przy projektowaniu budynków balowych o dużej zabudowie.
Al OriAMCM
Rys. 9.5. Konstrukcja łożyska przesuwnego przy większych reakcjach
Al »>U7ACIA
Rys. 9.S. tCM4iakqj Myika u mciii truyęceio
{ttttBW
Na rysunku 9.4 przedstawiono podciąg swobodnie podparty na skrajnej podporze celem wyeliminowania w uzasadnionych przypadkach momentu utwierdzenia. Niekiedy dla zmniejszenia rozpiętości przęseł pośrednich stosuje się połączenie przegubowe rys. 9.4 (betki gerberowskie), dylaucjc w podciągu dla tego przypadku należy zaprojektować w miejscu występowania zerowych momentów.
Na rysunkach 9.5 do 9.7 przedstawiono połączenia konstrukcji za pomocą łożysk dla przeniesienia dużych reakcji i uzyskania możliwie minimalnych taić. Łożyska takie umożliwiają przesuw konstrukcji przy bezwzględnych wartościach jej wydłużeń.