12430 skanuj0068

1Z0 5- MOUtrito ,Miotu u polęi/i

Całkowity kapuai ludzki ki aj u wyrażają dwu wskuzniki. pierwszym jsai liczba® ludności i liczba dorosłej ludności pracującej, tzn. w wieku 15-64 lutu. drugim średnia liczba Im edukacji po 15. roku życia. Te dwie kategorie wskaźni- i ków konstytuują całkowity kapitał ludzki kraju definiowany jako liczba pra- 9 cującej ludności w wieku produkcyjnym pomnożona przez średnią liczbę lat I edukacji.

Ad3)/jM(b) naluialne.Kategoria zasobów naiuialuycbdotyczy icli/usob- 1 uuści, jakości, dostępności oraz kosztów. Zasoby naturalne, niezbędny w arunek ■ gospodarczego rozwoju, są ograniczone Ich zastosowanie charakteryzuje się 1 przy tym malejącymi korzyściami krańcowymi ze względu na wysokie kosztyS ekologiczne i wysokie koszty ich utylizacji. Ponadto różne zasób) odgrywrąjąH całkiem odmienne role na różnych etapach rozwoju. Zakłada się. że występu- 1 je trend spadkowy ich użytkowaniu w przeciwieństwie do wzrostu zasobówtfl wiedzy.

Ad 4) Zasoby Kapitału. Zgodnie z definicją M Puncia zasoby kapitału \ obejmują trzy ważniejsze wskaźniki: I j inwestycje krajowe brutto, czyli zmiany ■ netto w wydatkach na kapitał stały plus poziom zapasów w gospodarce: 2) za- 9 graniczne inwestycje bezpośrednie; 3) kapitalizację rynku (znaną tak2e jako ■ wartość rynku), tj. cenę akcji pomnożoną przez liczbę akcji dopuszczonych do 1 obrotu odzwierciedla to stopień rozwoju rynku finansowego.

Ad 5) Zasoby wiedzy i technologii. Zasoby wiedzy i technologii * >połe- M czeńslwie informacyjnym to iiajw ażinejsze zasoby strategiczne, których waż- a ność rośnie z dniu na dzień. Zasoby te obejmują pięć najważniejszych wskaźni- m ków: 1) artykuły naukowe i techniczne w czasopismach publikowanych przez 9 około 4800 międzynarodowych wydawców: 2) zastosowanie patentów przez m mieszkańców danego kraju; 3) komputery osobiste; 4) internet hos/s: 5) wydatki ii rządowe na B * R.

Ad 6) Zasoby rządowe. Zasoby iządowc obejmują wydatki finansowe rządu f centralnego (bieżące i inwestycyjne). Kategoria ta odzwierciedla zdolność rządu M narodowego do mobilizacji i użytkowania zasobów.

Ad 7) Zasoby wojskowe. Siła wojskowa(miiitary fw»eijjcal ważnym skład- I uikiem ogólnej potęgi państwa. Odzwierciedla zdolność kraju do utrzymania 1 stabilności społecznej i do zapobiegania scparatyzinom. a także zew nętrzną po- w tęgę służącą maksymalizacji interesów państwa za granicą. Siła wojskowa nale- i ży do nadzwyczaj ważnych aktywów strategicznych, ponieważ stanowi nie tylko 1 bezdyskusyjną funkcję ogólnej potęgi państwa, lecz także wyraźny przejaw woli 1 państwa. Zasoby wojskowe dzielą się na dwie ważne kategorie wskaźników: 1 I) wydatki wojskowe i 2) personel sił zbrojnych (w tym siły paramilitarne, je- .1 śli organizacją, wyposażeniem, szkoleniem i zadaniami przypominają jednostki * regularne).

Ad 8) Zasoby międzynarodowe. Zasoby międzynarodowe obejmują c/tcry j kategorie wskaźników: I) wielkość eksportu towarów i usług, I) wielkość im-poriu lowarów i usług; 3) wpływy / honorariów i opluł licrMicyinych; 4) plninoiu /u honoraria i wynugiod/cnin /i\ licencje.

Wymienione giupy zu&odow, Kioiym przydzielono wzmiankowane wyżej rtdgi, zostały następnie podzielone na 64 wskaźniki, dając w sumie oceny ilościowe, które mają następnie posłużyć do tworzenia list rankingowych krajów Metoda ta, wzbogacona przez ocenę ekspercką, analizę regresji, zastosowanie sieci neuronowych i analizy¹ skupień, jest pierwszą strukturą systemu wskaźników CNF

Ideę tego pudcjSu* wyiaZą poniższa tor muła-*:

NP =

gilzie:

NP - l '/' OgOllId jHHęgd jMlblUd.

X znak sumy.

U - waga UWZględtiKfiicgu zasobu,

R procentowy udział pewnego zasoou w soautMcii światowych.

Ody uwzględnimy zmiennączasową, kaniula przyjmie postać:

ooiwzcuia u|iaicc im icj loniiulc przedstawia tablica 5.6.

lablica 5.6. Ogólna potęga pięciu wielkich mocarstw (w% potęgi świata)

Kraj CHINY	1980 4.7	1985	1990 1T'	1995 '■“TT	1998 7.8	2000 M...		2iHU
INDIE	U	fż			4,4	......4j .		<łp
JAPONIA	6.0	6.3	U	d...	7.7		!L..
ROSJA	u 1	—-	.. JJL	,_j;ł			.9
Vaft. RAZEM	LJuu2____	——	—śM_	--łLz---- 44.4	_- 43.4

Źródło: Hu Aiif«htf, MtD IluoghiM, Hu Rhinn uf Modern Ctuna. . dz. cyt., s. 23 (www.ktop.fo.krk QMs> w Initrmuionol Rekinom (www.kdb2.poml.dkl.

Obliczenia zuwurte w tablicy 5.ó wydają się dość wiarygodne; są też /godne z intuicją i powszechną wiedzą. Potęga Chin rośnie bardzo dynamicznie i nieprzerwanie. Podobnie rośnie potęga Indii, chociaż stanowi tylko około po Iowy potęgi Chin. Japonia osiąga maksimum siły w 1995 roku i od lego mo niemu jej potęga słabnie. Pozycja Stanów Zjednoczonych jest stabilna, chociaż ich potęgn wydaje się trochę zawyżona. Jest charakterystyczne, żc łączna potęga wszystkich uwzględnionych państw- w latach 90. rosła. Oznaczałoby to rosnącą koncentrację potęgi wokół największych mocarstw.

Obliczenia potęgi nic służą jedynie do oceny aktualnego układu sil, ale równic/. do formułowaniu prognoz. Prognozę taką zawiera tablica 5.7.

Część wyników trudno zaakceptować. Z perspektywy kilkunustu Inl widać wv raźnie, że prognozy ta nlf były wysokiej jakości. Zwraca uwagę przyszła ppttfl Japonii (I miojsof w .'0.W Hikn), choć kraj len od lat 90. XX wieku przeżywił