12475 IMG 76 (8)

286 • Pejto

Pejto (rz. -»Suada), córka -» Okeanosa i -» Tethys. Bogini swatania, wzbudzająca w zakochanych chęć wyrażania uczuć i zawarcia związku małżeńskiego. Towarzyszka bogini piękności i miłości —> Afrodyty. Pomogła —> Parysowi przekonać -» Helenę, by opuściła swego męża i pojechała do —»Troi. Rzymianie nazywali ją Suada (bądź zdrobniale Suadela). • Malowidło ścienne Pejto z Erosami (ok. 25 p.n.e.) odkryto w Pompejach, obecnie znajduje się w Museo Archeologico Nazionale w Neapolu.

Pelasgos, mityczny protoplasta Pelazgów. Król wArgoli-dzie. Na temat jego pochodzenia krążyły różne wersje. W Arkadii był synem -> Zeusa i -» Niobe oraz ojcem -> Lykaona. R, syn Triopasa i brat —> Jazona, był założycielem peloponeskiego —> Argos, natomiast Argos w Te-salii miał założyć P, syn -> Posejdona i Larissy, będący bratem Achajosa. Według innej wersji ojcem tego ostatniego R był -> Hajmon. Znany jest także syn Palajchtona, R, który stanął po stronie króla Argos —> Danaosa, kiedy król Egiptu -> Ajgyptos chciał zmusić jego pięćdziesiąt córek do małżeństwa ze swoimi synami. Pokonany przez króla Egiptu P. uciekł na Peloponez.

Peleus, syn -> Ajakosa, króla Eginy, i Endeis. P. wraz ze swoim bratem -» Telamonem podczas gry w kości zabili przyrodniego brata, Fokosa. Za ten haniebny czyn braci skazano na wygnanie. Wówczas P. udał się do Ftyi w Te-salii, gdzie poślubił córkę króla Eurytiona —»Antygonę i otrzymał część królestwa. Podczas polowania na —> ka-lidońskiego dzika przypadkowo zabił teścia, po czym uciekł do Jolkos, gdzie oczyszczono go z winy. Następnie poślubił boginię —> Tetydę, córkę —» Nereusa, z którą miał syna —> Achillesa. Gdy był już w podeszłym wieku, Achilles zaś przebywał pod -> Troją, został napadnięty przez synów Akastosa: Archandrosa i Architelesa, którzy wygnali go z Ftyi. Uciekł wówczas na wyspę Kos, gdzie spotkał swego wnuka —> Neoptolemosa, i tam zmarł. Inna wersja, przedstawiona w Andromasze Eurypidesa, podaje, że R przeżył Neoptolemosa i występował w obronie —»An-dromachy przeciwko złym zamiarom —»Hermione i jej ojca —> Menelaosa. R często był przedstawiany w cyklach takich opowieści, jak: łowy kalidońskie (—> kalidoński dzik), wyprawa -» Argonautów, wyprawa —> Heraklesa przeciw Troi oraz związana z nią wojna —> Amazonek. Poeta rzymski Katullus (I w. p.n.e.) napisał epyllion (mały epos) Wesele Peleusa i Tetydy, choć już wcześniej Homer w —> Iliadzie (ks. XVIII, w. 83 n.) wymienił R jako ojca Achillesa. • Podo-

Jazon przynoszący Peliasowi złote runo

Pelias • 287

bizny R zachowały się na malowidłach wazowych z VI i V w. p.n.e. W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajduje się akwaforta Peleus i Tetyda (1858) E. Bender-manna, pochodząca z kolekcji S. Smolikowskiego. Patrz także Balios, Eris, Hefajstos, Hippolita, Patrokles.

Pelias, syn —» Posejdona i Tyro, który pozbawił władzy swojego brata —»Ajsona i zawładnął Jolkos. Gdy syn Ajsona —> Jazon zażądał zwrotu tronu, P. zgodził się, pod warunkiem że młodzieniec zdobędzie -» złote runo z —» Kolchidy. Po szczęśliwym powrocie z wyprawy Jazon zmusił opierającego się R do oddania tronu odmłodzonemu czarami —> Medei Ąjsonowi. Córki R, widząc działanie czarów Medei i chcąc odmłodzić własnego ojca, poprosiły ją o odpowiednie wskazówki. Wówczas Medea poleciła im zabić ojca i ciało jego gotować w sposób, w jaki ona uczyniła to z ciałem Ajsona. Nie użyczyła im jednak czarodziejskiej mocy, w związku z czym R życia nie odzyskał. Śmierć jego pomścił syn, Akastos, wypędzając Jazona z Jolkos. Losy R przedstawił w zaginionej tragedii Peliady (445 p.n.e.),