12592 SNC00114

W kodeksie cywilnym mamy wiele czynności nieodpłatnych, takich jak użyczenie, bezczynszowa dzierżawa, nieodpłatne wykonanie usług i nigdy takich czynności nie nazywamy darowiznami. Zamieszczenie wzmianki, że przekazanie nieruchomości gminie następuje w drodze darowizny, zostało prawdopodobnie uczynione w celu przypisania do niej rygoru odwołania, co znajduje potwierdzenie w ostatnim zdaniu art. 22, według którego w przypadku niewykorzystania nieruchomości na cel wnioskowany przez gminę darowizna może być odwołana. Za zasadnością tej argumentacji przemawia także treść art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. — przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym (obecnie: gminnym) i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 32, poz. 181 z późn. zm.), zwaną ustawą komunalizacyjną. Według tego przepisu, gminie na jej wniosek może być przekazane mienie ogólnonarodowe państwowe, jeśli jest ono związane z realizacją jej zadań.

5.    Komentowany art. 22 stanowi kopię art. 5 ust. 4 ustawy komunalizacyjnęj, na podstawie którego następuje nieodpłatnie komunalizacja mienia ogólnonarodowego, jeżeli nabywane mienie jest związane z realizacją własnych zadań gminy. Do własnych zadań gminy należy budownictwo mieszkaniowe (art. 7 pkt 7 ustawy o samorządzie gminnym). Art. 22 ustawy więc stanowi drugą podstawę komunalizacyjną mienia ogólnonarodowego, stanowiącą syntezę art. 5 ust. 4 ustawy komunalizacyjnęj i orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W praktyce sądu administracyjnego komunalizacja na podstawie powołanego przepisu jest możliwa tylko wówczas, gdy mienie nią objęte jest aktualnie związane z realizacją zadań gminy, a nie pozostaje w sferze planów na przyszłość, w nie dającym przewidzieć się czasie. Komunalizacja mienia w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego została powiązana z obowiązującymi planami miejscowymi (wyrok z dnia 26 stycznia 1993 r., I SA 1178/92, z dnia 30 sierpnia 1992 r., I SA 1983/92 i z dnia 12 marca 1993 r., I SA 1268/92).

6.    Przytoczona myśl znalazła wyraz w art. 22, gdyż wniosek o przekazanie nieruchomości w drodze darowizny wiąże realizację budownictwa mieszkaniowego z aktualnymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Jednakże porównywane przepisy różnią się tym, że w art. 22 zamieszczono wzmiankę o darowiźnie oraz rygorze jej odwołania, taka zaś konstrukcja nie występuje wart. 5 ust. 4 ustawy komunalizacyjnęj. Przysporzenie majątkowe dokonane na podstawie ostatnio powołanego przepisu następuje na podstawie komunalizacji i dokonuje się w drodze decyzji. Uprawnienie gminy jest w tym wypadku ukształtowane jako roszczenie, którego można dochodzić na drodze postępowania administracyjnego z poddaniem go kontroli sądowej. W wypadku natomiast odmowy ze strony Skarbu Państwa zawarcia umowy o przekazanie nieruchomości w drodze darowizny, gminie nie będzie przysługiwało roszczenie o zawarcie umowy na podstawie art. 64 k.c. i art. 1047 § 1 k.p.c., gdyż art. 22 u.g.n. nie określa uprawnienia gminy do zawarcia umowy, a ujmuje dokonanie przyspo-r/rń jako możliwość realizowaną w formach działania administracji publicznej