12618 Zasady Wykładni Prawa L Morawski8

mmm

Zasady wykładni prawa « * «

Przytoczmy w tym miejscu z ogromnej ilości orzeczeń w tej sprawie choćby następującą wypowiedź naszego SN: „W doktrynie i judykaturze sformułowana została reguła określająca następującą kolejność różnych sposobów wykładni: wykładnia językowa, wykładnia systemowa, wykładnia funkcjonalna (celowościowa). W myśl zasady interpretatio cessat in Claris nie zawsze zachodzić będzie jednak konieczność użycia kolejno wszystkich tych sposobów, w szczególności nie będzie potrzeby sięgania po dyrektywy cełowościowe, jeżeli już po zastosowaniu dyrektyw językowych, czy też językowych i systemowych, uda się uzyskać właściwy wynik wykładni, to jest ustalić znaczenie interpretowanej nonmy” (wyrok SN z 8 maja 1998 r., N I CKN 664/97, OSNC 1999/1/7.)^i:.

Jakkolwiek zasada pierwszeństwa wykładni językowej ma charakter uniwersalny i odnosi się do wszystkich gałęzi prawa, to jednak kładzie się na nią szczególny nacisk i przestrzega szczególnie rygorystycznie w tych gałęziach prawa, które mają charakter represyjny w tym sensie, że ustanawiają obowiązki lub inne dotkliwe obciążenia w stosunku do obywateli. Wymownym tego przykładem może być praktyka orzecznicza w sprawach karnych i podatkowych¹⁶. Z rozległym uzasadnieniem tezy, że funkcja gwarancyjna prawa karnego (w tym przypadku prawa karnego skarbowego) przemawia za stosowaniem przede wszystkim metod wykładni językowej i ograniczeniem innych mediów wykładni takich jak wykładnia funkcjonalna, rozszerzająca i analogia spotykamy się w postanowieniu SN z dnia

Por. też wyrok TK z 28.06.2000, K 25/99, OTK 2000/5/141', wyrok TK z 8.06.1999, SK 12/98, OTK 1999/5/96; wyrok SN z 8.05.1998, N 1 CKN 664/97, OSNC 1999/1/7; postanowienie SN z 1,07.1999, N V KZ 31/99, OSNKW 1999/9-10/63; postanowienie SN z 17.05.2000, N I KZP 7/00, OSNKW 2000/5-6/51; uchwała SN z 18.09.1998, N III CZP 32/98, OSNC 1999/1; uchwała SN z 28.03.1996, I P7.P 40/95, OSNAP 1996/22/331; uchwała SN z 20.06.2000, I KZP 16/00, OSNKW 2000/7-8/60; postanowienie SN z 1.07.1999, N V KZ 31/99, OSNKW 1999/9-10/63); wyrok NSA z 8.06.1994, SA/Po 692/94, M. Podaf. 1995/5/151; wyrok NSA z 26.01.2001, I SA/Lu 1176/99, Biul. Skarb. 2001/4/22; wyrok NSA z 25.02.1993, SA/Po 2462/92, Pr. Gosp. 1993/5/8; uchw. SN z 26.08.2004, I KZP 17/04, OSNKW 2004/7-8/69.

¹⁶ Szeroko zagadnieniami wykładni prawa podatkowego, a w szczególności kolejności stosowania różnych reguł wykładni zajmuje się NSA w uchwale z 29.11.1999, FPK 3/99, ONSA 2000/2/59; czerwca 1994 r., sygn. akt SA/Po 592/94, POP 1998/5/189. Por. też wyrok NSA z 14.12.2000, PSA 2/00, ONSA 2001/2/49; uchwała NSA z 4.06.2001, FPK 6/01, Pr. Gosp. 2001/7-8/57; uchwała NSA z 4.06.2001, FPK 6/01, Pr. Gosp. 2001/7-8/57; wyrok NSA z 15.06.2000, III SA 451/99, LEK nr 45387; wyrok NSA z 16.06.1994, SĄ/Po 243/94, POP 1996/4/121; wyrok z 28.01.2003, SA/Bd 106/03, POP 2003/6/158.

a ■ 78 *«