16928 Zasady Wykładni Prawa L Morawski 3

mmm

» ■ Rozdział V. Dyrektywy preferencji

również konfliktu między tymi dyrektywami, a regułami wnioskowań prawniczych lub regułami kolizyjnymi. Mając na uwadze między innymi tego rodzaju sytuacje, w teorii prawa zwykle odróżnia się dyrektywy wykładni sensu stricto, których celem jest ustalenie znaczenia przepisów prawnych i do których zalicza się dyrektywy wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej od dyrektyw wykładni sensu largo, które odnoszą się do reguł wnioskowań prawniczych oraz reguł kolizyjnych. Wszystkie te reguły łącznie zalicza się do reguł egzegezy³⁹. Jest oczywiste, że również dyrektywy wykładni sensu stricto oraz reguły wykładni sensu largo mogą pozostawać w konflikcie. Z jednej bowiem strony do podstawowych dyrektyw wykładni systemowej zalicza się obowiązek poszukiwania takiej interpretacji przepisów prawnych, która nie prowadzi do sprzeczności, czy luk, z drugiej natomiast strony sprzeczność norm może być usunięta przez zastosowanie odpowiedniej reguły kolizyjnej, natomiast lukę możemy usunąć odwołując się do analogii. Powstaje pytanie jak należy rozwiązywać kolizje tego rodzaju. Jak sądzę, w praktyce prawniczej powszechnie przyjmuje się, że interpretator w pierwszej kolejności powinien posłużyć się dyrektywami wykładni sensu stricto i dopiero, gdy ta nie da rezultatu wolno się jest mu odwołać do reguł kolizyjnych lub reguł wnioskowań prawniczych. Zasadzie pierwszeństwa wykładni sensu stricto nad dyrektywami kolizyjnymi i regułami wnioskowań prawniczych możemy nadać następującą postać:

a Interpretator powinien stosować w pierwszej kolejności dyrektywy wykładni sensu stńcto i dopiero wtedy, gdy sprzeczności lub luki nie uda się usunąć odwołując się do reguł wykładni sensu stńcto wolno jest mu się posłużyć regułami wykładni sensu largo.

Jedną z egzemplifikacji zasady pierwszeństwa wykładni sensu stricto może być ustalona w orzecznictwie naszego TK zasada nazywana techniką wykładni w zgodzie z konstytucją w myśl której ustalenie niekonstytucyj-ności przepisu jest dopuszczalne dopiero wtedy, gdy nie uda się w drodze