Liniowa rtiognoza SnnPMiOKWADRATOWA sygnałówstacjonarnych
gdzie oznacza sprzężenie, zaś E - operator uśredniania probabilistycznego. Zauważmy, że jeśli f,g 6 7,2. to mamy \fg\ < j(|/|2-ł- |g|2) i w konsekwencji fg jest całkowalna, a więc iloczyn skalamy (2.30) jest określony poprawnie. Indukuje on normę
(2.31)
---phognozy
Zatem sygnał losowy Hi,berta można interpretować jako Tuny . na T, o wartościach w przestrzeni Hilherta L2 funkcję określoną
(2.36)
oraz metrykę
Mf.n) = \\f-g\|u = (/-«./-£)l= (/,!/(“) =
= (EI/-SI2)1
(2.32)
Nierówność
epp{u : |f(u)-g(u)| >e}< JjfM ~ *(u)\2P(du)
(2.33)
implikuje zbieżność w 7,2{77,9I.//} według miary, a zupełność tej przestrzeni wynika z twierdzenia Ricsza (241 Niech {77/3?,//} będzie przestrzeni.'! probabilistyczny. której elementami są zmienne losowe.
Definicja 2
Przestrzenią Hilherta Li = 7,2{77,9?,/i} zmiennych losowych przestrzeni probabilistycznej {77,9?,/i) nazywamy zbiór zmiennych losowych y = fiu), u 6 77. dla których E|y|2 < co (innymi słowy - jest to zbiór zmiennych losowych o skon czonej wariancji).
Definicja 3
Dwie zmienne losowe x i y nazwiemy ortogonalnymi, jeśli
I
iako og“ie daiszych
Definicja 5
Zbiór zmiennych losowych
... , . <2-37)
będziemy nazywać liniowo niezależnym ieilidla ka>H*on li ,
snwych 1 każdego układu zmiennych lo-
6(0. .y(l-n)} , n = 0,l,...
oraz dla niezemwych skalarów
l"n-----«„} , ct^o, i = o,..
mamy
"<" “W*'-") + «i-!,«) + ... + a„y{, - = 0} = 0
(2.38)
(2 39)
(x,y)v = E.tv = o
(2.34)
(innymi słowy - ortogonalnośćscentrowanych zmiennych losowych oznacza ich nieskorelowanie).
Definicja 4
Sygnał losowy y(t), t 6 T nazwiemy sygnałem losowym Hilherta. jeśli
vf€7- {r£|.v(/)|2 < oo}
(2.35)
(240)
c(k) = (>'(')'>'(' k))v=Jiy('-u)yi<-CuMdu) = E>(/)y(f -*■) (2.4
Uwaga 2: Nieskorelowanie zmiennych losowych, tj.
W* - “*))« = Ey(f - i)y(t -k) = 0
nie oznacza liniowej niezależności tych zmiennych losowych.
Będziemy ^ “klndać. iż przestrzeń L,\1I,<%»} jest oiwdkowa. tj istnieje W mej przeliczalny zbiór liniowo niezależny (2.37) taki. że zbiór zmiennych losowych J
1)
(2.42)
ZM'-')
i= I
(2.43)
24
Liniowa prognoza óredniokwadratowa sygnałów stacjonarnych
jest wszędzie gęsty w L2 (tj. zbiór {y(/ - /)}J10 rozpina przestrzeń /.2). Innymi słowy, zbiór (2.37) stanowi bazę przestrzeni 7,2{7it9?,/j}
Definic ja 6
Przez
Sf = span{y(t — fy(f *)} , i < k
(2.44)
(gdzie span(♦} oznacza przestrzeń rozpiętą na elementach {♦}) będziemy rozumieć (k - i + 1)-wymiarową podprzestrzeń ośrodkowej przestrzeni Hilherta
/-2 = M«. 91,W-
Zauważmy, żc dowolny element podprzestrzeni Sq (2 44) (przy / - 0 i k n) wyraża się jako kombinacja liniowa elementów bazy tej podprzestrzeni
&
25
111S111H
___________________Postawieńie problemu prognozy
rozwiązania zagadnienia najlepszej aproksymacji tej zmiennej losowej w podprzestrzeni 5” (2.48). rozpiętej na n obserwacjach przeszłych tego sygnału. Innymi słowy, chodzi o wyznaczenie elementu yn(r) 6 S", leżącego w najmniejszej odległości (w sensie metryki (2.32)) od nieznanego elementu y(r); tj spełniającego warunek
dv{y{t),%{r))•= (E|>(/) -&(0I2)’ = miń Jeśli przypomnieć definicję błędu prognozy
*n(0 = v(0 ~M0
(2.49)
(2.50)
<P{‘)=’ŻM>-i) = FY'
i-0
gdzie
E = [/o.../n] , Z = (y(/) •■•}•(/ -n)|
(2.45)
(2.46)
a * oznacza transpozycję Hermitowską. Iloczyn skalarny elementów rp(/) i «//(/) wyraża się. zgodnie z (2.30) oraz (2.41), jako
1=0 A =0
%
to warunek (2.49) jest równoważny wymaganiu minimalizacji normy wektora błędu
IM«)l|u = (*to»M'))ł = (E|s„(/)|2)i=mm (2.51)
czyli warunkowi minimalizacji błędu średniokwadratowego Hrn (2.16), identycznie jak w metodzie algebraicznej.
Istnienie i to jedynego elementu y„(f), spełniającego warunek (2.49) lub równoważnie (2.51) zapewnia twierdzenie o najlepszej aproksymacji (45). Mówi ono.
że
%.(r)€5; {VP-(/)ę5;.9„(/)^y„(/) =* IM*) > M-M (2'^
£
(2.47)
gdzie C — E{) ’)'} jest macierzą kowariancyjną sygnału y, występującą w zależności (2.28). Rozważmy obecnie //-wymiarową podprzestrzeń
Sn\=span{y(t- I),...,y(t -/*)} (2.48)
rozpiętą na /i-krokowej przeszłości (względem chwili /) obserwowanego sygnału losowego y. Załóżmy, że nieobserwowana zmienna losowa y(t) jest liniowo niezależna od obserwacji przeszłych y(t - I),..., y(t — n): tojest z jednej strony > (r) £ .Vf, z drugiej y(f) € 55.
Problem prognozy zmiennej losowej y(t) - postawiony w poprzednim podrozdziale metodą algebraiczną - w kontekście geometrycznym sprowadza się do
przy czym
MO=j(0-*.(')-L-Si
Ponadto z twierdzenia tego wynika, że yn(t)^P(S!)y(t) 6 5?
(2.53)
(2.54)
gdzie P(S) oznacza operator projekcji ortogonalnej na przestrzel * sek. żc optymalny estymator yn(t) zmiennej losowej y(f) dokonując projekcji ortogonalnej elementu y(t) na podprze! irz ,. matycznie pokazano na rys. 2.7.
Zauważmy, że
MO =y(0-i’.(0=>(0-^.,Wf) = (/-,,CTW0 =
= />(5o©'57M,) = />f(5ii)J'Wr) 1 ^
26