13412 P1040042

Urządzenie projekcyjne umożliwia wykorzystanie mikroskopu jako pro. jektora, co pozwala na oglądanie przedmiotu mierzonego przez większąjiczjję osób jednocześnie oraz znacznie ułatwia obserwację. Przy projekcji należy stosować silniejszy oświetlacz.

4.2.3. Obsługa mikroskopu

Pomiar za pomocą mikroskopu rozpoczynamy od zamocowania mierzone^ go przedmiotu na stole mierniczym 17 (rys. 4.1), wykorzystując do tego (jeśli zachodzi taka potrzeba) wyposażenie pokazane na rys. 4.3, względnie kładąc mierzony przedmiot bezpośrednio na stole mierniczym. Kolejną czynnością, jest wstępne ustawienie fragmentu przedmiotu, którychcemy obserwować, w osi"Optycznej mikroskopu; w tym celu wykorzystujemy przesuwy stołą względnie zmieniamy miejsce zamocowania przedmiotu na stole. Nastawianie; ostrości obrazu mierzonego przedmiotu należy przeprowadzić w następującej .kolejności:

1)    nastawić ostrość płytki goniometrycznej przez obrót okularu obserwacyjnego 9 (rys. 4.1);

2)    nastawić wstępnie ostrość obrazu przedmiotu, przesuwając ramię 4 wraz z tubusem mikroskopu wzdłuż kolumny 3 i wykorzystując pokrętło 5 z jednoczesną obserwacją przedmiotu przez okular obserwacyjny 9;

.3) po zabezpieczeniu przesuwu ramienia za pomocą śruby 6 nastawić dokładnie ostrość obrazu przedmiotu wykorzystując pokrętło 14.

Po wykonaniu wymienionych czynności można przystąpić do mierzenia przedmiotów zamocowanych bezpośrednio na stole mierniczym mikroskopu.

W przypadku pomiaru przedmiotów mocowanych na stoliku kłowym, usta-j wianie ostrości według tworzącej wałka jest mało precyzyjne i stosuje się Lwówczas specjalny wałek nastawczy. Wałek ten ma w środkowej części ostrze, którego krawędź pokrywa się z osią tego wałka. Nastawianie ostrości przedmiotu polega wówczas na ustawieniu ostrego obrazu krawędzi ostrza zamocowanego w osi specjalnego wałka nastawczego. Ponadto należy tak ustawić stolik kłowy na stole mierniczym mikroskopu, żeby oś kłów była równoległa do kierunku przesuwu wzdłużnego stołu mikroskopu.

W tym celu należy wykonać następujące czynności:

1)    zamocować stolik kłowy na stolę mierniczym mikroskopu;

2)    zamocować w kłach wałek nastawczy w takim położeniu, aby krawędź jego ostrza znajdowała się w polu widzenia mikroskopu, w jak największym zakresie przesuwu wzdłużnego;

3)    nastawić ostrość płytki głowicy goniometrycznej oraz ostrość obrazu krawędzi ostrza wałka nastawczego;

4)    ustawić skalę głowicy goniometrycznej na wartość 0°00' posługując się pokrętłem 11 z jednoczesną obserwacją skali kątowej przez okular 10 (rys. 4.1); aby skala kątowa była dobrze widoczna, należy ją podświetlić regulując ustawienie lusterka 13 i ustawić ostrość okularu 10;

^ J^korzystując przesuwy krzyżowe stołu, nasunąć kreskę poziomą głowicy g ometrycznej na skrajną tworzącą wałka nastawczego eliminując nieprawidłowość ustawienia kątowego przez obrót stołu mierniczego pokrętłem 20 (rys. 4.1);

6) przesuwając stół w kierunku wzdłużnym sprawdzić, czy tworząca wałka nastawczego pokrywa się z poziomą kreską głowicy w całym zakresie przesuwu, jeżeli w dalszym ciągu występuje nierównoległośĆ osi kłów ż kierunkiem przesuwu wzdłużnego, należy skorygować ustawienie przez delikatny obrót stołu, czynności te należy powtarzać tak długo, aż uzyska się zadowalającą równoległość;

7) zablokować obrót stołu i zdjąć wałek nastawczy.

Po wykonaniu powyższych czynności należy zamocować przedmiot badany w kłach i można przystąpić do wykonania pomiarów.

4.2.4. Pomiary za pomocą mikroskopów

Mikroskopy pomiarowe służą do mier.zfini^pJ2&dmiotów-we-- wspókzęd-nychprosfókątnyćh lub biegunowych. Przedmiot nuęjZQny^,pQmogŁJiufag: ^pg^reźtatowego jest przesuwan>L w^p]ąszczyinie poziomej w kierunku_ j^^iol^uLprostopadłym do niego, kierunku poprzecznym (oś. y), lub wraz że stołem mierniczym względem nieruchomego układu optycz-^ *ńegoTT5źyż” celowniczy głowicy goniometrycznej umożliwia lokalizację wybranych punktów przedmiotu wyznaczających mierzony odcinek. Przemieszczenia przedmiotu równe mierzonym wymiarom są mierzona, za. pomocą. Sub^^ęśnetrycznych (mikroskopy ~ warsztatowe) lub za pompęą_wzoręów_ kreskowych i specjalnych mikroskopów .odczytowych, (mikroskopy UBiwersal-. ne)rSposób ustalania punktów granicznych mierzonego wymiaru, jak również "czynności przy obsłudze mikroskopu uniwersalnego i warsztatowego są do siebie bardzo zbliżone. Zasadnicza różnica-miedzy mikroskopem uniwersalnym a warsztatowym związana jest więc ze. sposobem pomiaru przemieszczeń^ “Ponadto w^mikroskopie uniwersalnym równoległość psi kłów do kierunku przesuwu wzdłużnego jest zapewnioną konstrukcyjnie, nie trzeba jej ustawiać jak w mikroskopie warsztatowym. Również bardziej precyzyjne wykonanie większe zakresy przesuwu sań mikroskopu uniwersalnego pozwalają na pomiary w większym zakresie i z większą dokładnością.

"W przyrządach firmy C. Zeiss Jena do pomiaru przemieszczeń stosowane są często szklane wzorce kreskowe (mikroskop uniwersalny, długościomiera poziomy). Do odczytywania wartości wskazań wzorca i interpolowania wartości działki elementarnej służą układy odczytowe, zwane często mikroskopami

czyto.wymi. Firma ® 1113 ^^ena stosuje do tego celu mikroskop odczytowy ze spiralą Arehimedesa.

■