13466 SNC03695

ty>. *o. średnic roczne wartości pochłaniania i emisji promieniowanfe * Ittnktp szerokości v-r - ohszJirn.« którym pochłanianie przewyższa emisję, do obszaru, w którym potfcfasfenśs ,5sa .T.natjtze oć trri-sji, energia jest transportowana przez cyrkulację atmosfcryczr^ i ootamtzo^

XV¹.. : »V:coć w atmosferze ziemskiej. Jej motorem jest zróżnicowanie biian.su radiacyj-xvs' -a w konsekwencji także temperatury i ciśnienia atmosferycznego na powierzchni ■ftaszej planety.

Nagrzanie całej strefy międzyzwrotnikowej, podobnie jak i temperatur, w strefie p^dbł^tmowej, są względnie równomierne. Duże zróżnicowanie obserwuje się natomiast w szerokościach umiarkowanych, temperatura gwałtownie spada wraz z oddalaniem się od równika (rys. 7.41), a największy spadek notuje się około 50. równoleżnika Bi obu półkulach. Ze względu na spadek temperatury z wysokością i różną grubość tro-xssferv w niskich, umiarkowanych i wysokich szerokościach gradient temperatury na wysokości 15 km nad powierzchnią ziemi ma przebieg prawie idealnie odwrotny do ftsyaemnego.

Taki rozkład temperatury powoduje, że w strefie równikowej nagrzane powietrze wznosi się ku górze, adiabatycznie oziębia, powstają w nim wypiętrzone chmury kon-*ek<yjne. Wznoszące się powietrze nie może pokonać stabilnej tropopauzy, dlatego sssphwa się pod nią na boki, kierując się ku biegunom. Gdyby Ziemia nie obracała się wokół własnej osi, powietrze docierałoby górą aż do regionów podbiegunowych. Tam zbiegałoby się i osiadało, tworząc układ wysokiego ciśnienia. Z wysokich szerokości

a J*LT^e"^ł’^u*^tura P^az*^{om,c morza} (^a) i składowa północna gradientu temperatury na poziomic morza •■•wysokośd z = 15 km (b) uśrednione w skali roku wztfluź równoleżników (wg Słulla, 2000)

171