13969 IMAG0928

152 Rozdział 8. Techniki zapień czynności nauczycietokśch » *****

pytanie. Może też uznaaz za pożyteczne zapisać uczniowska    ^h"»«' *

nio poprzedzającą i wywołującą twoją wypowiedź Jeśli zajęłoby zbyt 0 , czasu wypisanie wszystkich tego typu wypowiedzi, zastosuj próbki czaso* lekcji, na przykład 10 minut w środku lekcji, potem 5 mmut aa kort. Alternatywnie można ograniczyć zapis tylko do reakcji wyrażających pach | lub krytykę. Inne reakcje mogłyby być wtedy oznaczone jako ^aeakt . pominięta”. Możesz uznać za potrzebne zapisywanie uczniowskiej wypowiedz lub czynności, która poprzedziła lub wywołała twoją reakcję.

Analiza danych

Tak uzyskany selektywny zapis wypowiedzi może być analizowany / u stosowaniem różnych perspektyw.

(a)    Najprostsza analiza dotyczy rozmiaru sprzężenia zwrotnego, czyli częstotliwości, z jaką nauczyciel reaguje na uczniów. Nauczyciele udzielający niewielu informacji zwrotnych stosują bardzo dyrektywny styl nauczania. Głównie interesuje ich przekazanie wiedzy, a w małym stopniu uczniowska reakcja na tę wiedzę. Inni nauczyciele stosują sprzężenie zwrotne bardzo często. Mają oni skłonność do wchodzenia w kontakt z uczniami i do rozwijania wzajemnych interakcji.

(b)    Inny pożyteczny rodzaj analizy to rozważenie charakteru reakcji, jaką stosuje nauczyciel. Flanders (1970) wykrył, że nauczyciele najczęściej dają uczniom informacje zwrotną na temat ich pomysłów, przyjmując je do wiadomości. Może to przybrać formę wypowiedzi: tak, dobrze lub dosłownego powtórzenia pomysłu ucznia. Flanders pokazał, że pomysły uczniów mogą być potwierdzone i użyte bardziej skutecznie poprzez

—    modyfikację, to jest inne ujęcie pomysłu słowami nauczyciela.

—    zastosowanie pomysłu do sformułowania wniosku lub dokonania następnego kroku w rozwiązywaniu problemu, porównanie pomysłu z innymi pomysłami wyrażonymi wcześniej przez uczniów lub nauczyciela,

—    podsumowanie tego, co zostało powiedziane przez jednego lub kilku uczniów.

(c) Wyrażone słowami sprzężenie zwrotne może też być analizowane ze względu na to, w jakiej formie pojawią się tam pochwała i krytyka. Kiedy reakcja nauczyciela zawiera wyrażenia wartościujące, takie jak: tak. to dobre\ ale nie pokazuje kryteriów, na których reakcja się opiera, to nie jest ona dla ucznia tak użyteczna jak wtedy, gdy po pierwotnej reakcji nauczyciela następuje uzasadnienie pochwały lub krytyki (Flanders, 1970): Dobre, bo odpowiedź była rezultatem dokładnej obserwacji. Szybkie przejrzenie selektywnego zapisu pomoże ci zorientować się, czy twoje reakcje na wypowiedzi uczniów są uproszczone, czy rozbudowane.

id) Inne sprawy, jakie warto wziąć pod uwagę: Czy twoje reakcje byty entuzjastyczne, automatyczne czy wrogie? Czy posługiwałeś się imiona* mi uczniów? \

Ćwiczenie 8.3

Wydawanie poleceń i wypowiedzi porządkujące Nauczyciele często wypowiadają się, by dać polecenia i nadać strukturę sytuacji uczenia się, na przykład mówią uczniom, jak wykonać przydzielone zadania czy co zrobić, by przygotować się do egzaminu -Badania ustawicznie wykazują, że wysoki poziom osiągnięć uczniowskich jest skorelowany ze stosowaniem przez nauczycieli wypowiedzi nadających strukturę (Rosenshine i Furst, 1973). Podobne badanie przeprowadzono na temat skutków poleceń wydawanych przez nauczyciela. Okazało się, że nauczyciele, którzy dają polecenia mętne i niejednoznaczne, wywołują niepewność uczniów i przeszkadzają w uczeniu się.

Zbieranie danych

Na podstawie nagrania całej lekcji wypisz dosłownie wszystkie swoje polecenia i wypowiedzi porządkujące będące nadawaniem struktury. Większość tego rodzaju wypowiedzi ma zwykłe miejsce na początku i na końcu lekcji.

Analiza danych

Zwróć uwagę na rozmiar, różnorodność i specyfikę poleceń oraz wypowiedzi porządkujących. Oceń też, czy twoje wypowiedzi porządkujące były jasno sformułowane. '»

Polecenia i wypowiedzi porządkujące, jakich można spodziewać się w zapiać, to:

(a)    Skrótowe, syntetyczne ujęcie tego, co ma się dziać na lekcji.

(b)    Cele i założenia lekcji.

(c)    Sygnały koncentrujące uwagę na kluczowych punktach lekcji.

(tfj Podsumowanie jtego, co działo się na lekcji.

(e) Wypowiedzą ukazujące lekcję w szerszym ujędu. na przykład 8 stosunku do programu lub wobec wydarzeń spoza szkoły.

(0 Polecenia odnoszące się do tego, co uczniowie mają robić na lekcji lub po jjej zakończeniu.

(g) Wzmacnianie poleceń i wypowiedzi porządkujących przez powtarzanie ich w innej formie, na przykład przez pisanie na tablicy lub na kartonie do powieszeniayS