Procnłcmowanic jest związane I postępem technicznym. W przemyśle stosującym niektóre urządzenia radiokomunikacyjne i telekomunikacyjne na człowieka może działać promieniowanie ełektfoanfnefyciae wywołujące zaburzenia w jego organizmie. Promie-aio»anie nadfioletowe. KH na przykład przy spawaniu tukiem elektrycznym, prowadzi do zmian I skórze ludzkiej i oku. Z promieniowaniem jonizującym spotykamy się aa stanowisku pracy 1 wypadku stosowania aparatów rentgenowskich oraz pierwiastków i izotopów promieniotwórczych. W wynika działania tego promieniowania powstają ostre i przewlekłe schorzenia oraz zmiany w organizmie ludzkim, znane powszechnie jako choroby lub zmiany popromienne.
Obciążenia fizyczne i psychiczne pracą wywołują u pracownika objawy zwane zmęczeniem Slopieri zmęczenia zależy w dużej mierze od natężenia i czasu trwania obciążeń oraz materialnych warunków środowiska pracy. Zmęczenie jest związane zc spadkiem I Kofaośd człowieka do pracy i jest zjawiskiem odwracalnym (jeśli nie przekroczy krytycznej grasicy) I wymka stosowania przerw wypoczynkowych.
Rozpatrując przerwy wypoczynkowe, których celem jest usunięcie skutków zmęczenia pracą, należy uwzględniać częstotliwo*: przerw, czas ich trwania i rozmieszczenie w ciąga dma pracy. Najkorzystniejsze są przerwy w tym okresie dnia pracy, w którym wydajność pracy zaczyna naleć. Proces odpoczynku jest największy w początkowej fazie przerwy. I następnych częściach zmniejsza się coraz bardziej, aż przyrost wartości wypoczynkowej spada do zera. Doświadczenia w ustalaniu przerw w procesie pracy wywołującym imęcTtnir wykazały, że spadek gjlymalnego i przeciętnego zmęczenia, jaki można osiągnąć przez cały czas wypoczynku, jest największy, jeżeli przerwy są jak najkrótsze. I więc cały czas wypoczynku podzieli się na więcej części.
Odma zdrowia i życia pracownika w procesie produkcji i procesie świadczenia I »lng jest podstawowym zadaniem pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy, wykorzystując w tym celu najnowsze zdobycze nauki i techniki. Wykonywanie tego obowiązku powinno polegać aa utrzymywaniu pomieszczeń pracy, budynków oraz terenów w odpowiedni) stanie zapewniającym należyte oświetlenie, przestronność pomieszczeń, ogrzewanie. wentylację, prawidłową konstrukcję, właściwe drogi itp. Maszyny i urządzenia techniczne oraz nareędzia pracy powinny H tak skonstruowane, aby zapewniały bezpieczne, higieniczne i dogodne warunki pracy, I zwłaszcza zabezpieczały pracownika przed urazami, działaniem substancji trujących, porażeniem prądem elek-I nadmiernym hałasem, szkodliwymi wstrząsami i działaniem wibracji oraz
| ppjpiMiaD. Rozwiązanie konstrukcyjne maszyn powinno również zmniejszać ■cagdaność warunków pracy, takich jak wysiłek fizyczny czy wysoka temperatura.
I ią ńytmr mneyny afcodpowiattające tym wymaganiom, to pracodawca jest Himąmy wyprany* je w ndpowirrtrar zabezpieczenie, by tym warunkom odpo-
ii tt||W1 i higieny pracy w zakładzie odpowiedzialność ponosi wtaści-H^R2* **»" bc*ł^ |cgo „kładu, który przede wszystkim Jest zobowiązany:
•^organl/olS^ra^' w zakładzie w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki;
• zapewniać przestrzeganie w zakładzie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usuwania uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń:
• zapewniać wykonanie zarządzeń wydawanych przez organy nadzorujące warunki pracy. Osoby kierujące w jednostce gospodarczej zespołem pracowników, tzn. kierownicy wydziałów. oddziałów, mistrzowie, brygadziści i inni. są zobowiązani:
• organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy;
• dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;
• organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy;
• dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a «akze o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z p■ zezna czenicm;
• egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
• zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.
Znajomość zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy, zwanych w skrócie zagadnieniami bhp. jest jednym z elementów kwalifikacji zawodowych, nie wIno bowiem dopuścić pracownika do wykonywania pracy, jeżeli nie zna on przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Przed dopuszczeniem do pracy należy więc przeszkolić pracownika w zakresie bhp. Jest to szkolenie wstępne, obejmujące — oprócz wykładu zaznajamiającego z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy — również instruktaż wstępny na stanowisku roboczym. Bmadto pracodawca jest obowiązany organizować okresowe szkolenie z zakresu bhp. którego celem jest ugruntowanie, rozszerzenie i aktualizacja znajomości tych przepisów i zasad.
Poziom bezpieczeństwa i higieny pracy zależy mg tylko od wykonywania obowiązków z tego zakresu przez pracodawcę a kierownika zakładu, lecz również przez ogół pcacow-ników. Każdy pracownik jest zobowiązany przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa a higieny pracy. Do podstawowych obowiązków każdego pracownika należy:
I znajomość przepisów I bezpieczeństwa i higieny' pracy, udział w szkoleniu i in
struktażu z tego zakresu oraz zdanie wymaganych egzaminów sprawdzających;
9 wykonywanie pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzeganie wydawanych w tym zakresie zarządzeń i wskazówek przełożonych:
• dbanir o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy;