2808185502

Przemysł wysokiej techniki

Przemysł wysokiej techniki (high-technoiogy) nazywany jest również przemysłem zaawansowanych technologii lub przemysłem wysokiego przetwarzania. Przemysł wysokiej techniki obejmuje produkcję:

-    elektroniki przemysłowej -np. półprzewodniki, tranzystory, układy scalone, mikroprocesory, urządzenia pomiarowe i poligraficzne, sprzęt telekomunikacyjny i medyczny, aparatura naukowo-badawcza i biurowa;

-    elektroniki użytkowej - np. komputery osobiste, kalkulatory, sprzęt audio-wideo, cyfrowe telewizory i aparaty fotograficzne, telefony komórkowe, zegarki elektroniczne, przyrządy optyczne;

-    chemiczną i farmaceutyczną - np. materiały syntetyczne, chemikalia nieorganiczne, tworzywa sztuczne, leki nowej generacji (oparte na biotechnologiach);

-    lotniczą, rakietową i zbrojeniową - np. samoloty, statki kosmiczne, sprzęt do lotów i badań kosmicznych, rakiety, uzbrojenie;

-    maszyn i robotów-np. urządzenia elektroenergetyczne, rozdzielcze i przekaźnikowe, obrabiarki, silniki, turbiny, automaty.

Duża różnorodność produkcji jest jedną z przyczyn braku ścisłej definicji przemysłu wysokiej techniki. Obecnie do wydzielenia go stosuje się łącznie dwa kryteria:

-    udział wydatków na prace badawczo-rozwojowe wynoszący nie mniej niż 3,5% całości wydatków poniesionych w produkcji;

-    udział pracowników naukowych i kadry inżynieryjno- technicznej nie mniejszy niż 20-25% ogółu zatrudnionych.

W przemyśle wysokiej techniki proces produkcji jest wyraźnie podzielony na dwa etapy. Etap pierwszy to tzw. faza innowacji, która obejmuje badania naukowe, opracowanie koncepcji technologicznych i produkcję próbnych serii. Etap drugi stanowi masowa produkcja artykułów końcowych lub wytwarzanie półproduktów i ich montaż. Każda z tych dwóch fez cyklu produkcyjnego ma inne wymagania lokalizacyjne.

Na pierwszym etapie produkcji najważniejszymi czynnikami lokalizacji są:

-    duże zasoby finansowe na badania innowacyjne i testowanie wyrobów, wtym tzw. kapitał ryzyka;

-    bliskie sąsiedztwo wyższych uczelni i innych placówek naukowych prowadzących badania podstawowe i kształcących kadry;

-    wysoko kwalifikowana kadra inżynierska i ekonomiczna (marketing);

-    dobra infrastruktura komunikacyjna ułatwiająca szybki kontakt konstruktorów z innymi ośrodkami;

-    czyste środowisko niezbędne w procesach technologicznych produkcji, np. czyste powietrze przy produkcji półprzewodników;

-    atrakcyjny krajobraz wpływający na intensywność i efektywność pracy umysłowej.

Przemysł zaawansowanych technologii znajduje najlepsze warunki lokalizacji na dalekich peryferiach wielkich aglomeracji miejsko-przemysłowych i mało przekształconych terenach rolniczych, pod warunkiem dobrego ich skomunikowania z dużymi ośrodkami miejskimi. Wysokie koszty własne powodują, że przemysł ten powstaje przede wszystkim w krajach wysoko rozwiniętych, posiadających duże zasoby kapitałowe i naukowe.

W drugiej fazie cyklu produkcyjnego masowość i duży stopień automatyzacji produkcji sprawiają, że najistotniejszym czynnikiem lokalizacji stają się niskie koszty pracy. Warunki takie spełniają kraje słabo rozwinięte, zasobne w tanią siłę roboczą lub stosujące długoterminowe ulgi podatkowe, np. państwa Azji Południowo-Wschodniej.

Obszary, na których skupione są zakłady high- -technology lub placówki pracujące naukowo na rzecz przemysłu wysokiej techniki to parki naukowe, parki (bieguny) technologiczne i technopolia.