15464 IMAG0911

118 Rozdział 7. Organizowanie klasy

elementy wiedzy lub umiejętności. Na przykład ostateczna forma zapis i ..historia" mogłaby być następująca: „Porównanie ubiorów dziecięcych z po czątku XX wieku z ubraniami obecnymi”. Zamiast „literatury fantastyczno-naukowej” mogłoby być: „Porównanie obrazu »obcych istot« w dwóch różnych powieściach z obszaru literatury fantastyczno-naukowej”.

Nie jest łatwo dokładnie określić, czego trzeba nauczyć. Zawsze istnieje pokusa, by określać to nieostro, tak by potem możliwe były różne interpretacje. Przykład dokładnego określenia: „Przedstawić najważniejsze kanały w Anglii" (ogólnikowe określenie: „Badać angielski system dróg wodnych”).

Inne precyzyjne sformułowanie: „Opisać trzy najważniejsze chwasty w szkolnym ogródku” (ogólnikowa forma tematu „Nauczyć się o chwastach”)

2* Określenie, w jaki sposób uczeń wykaże, czego się nauczył

Drugi etap planowania celów uczenia się również powinien być dokładnie określony i przedstawiony w słowach mających praktyczne znaczenie. Można tu przewidzieć napisanie sprawozdania, zbudowanie modelu, sporządzenie mapy lub wykresu, zdanie testu lub wygłoszenie mowy do klasy Oto przykłady ścisłych i praktycznych opisów zadań:

■ narysuj mapę Wielkiej Brytanii i zaznacz na niej pięć głównych portów rybackich,

— zbuduj model zamku średniowiecznego ukazujący trzy linie obrony.

— wygłoś do klasy przemówienie opisujące przyczyny islandzkiej „wojny o sztokfisze”.

Poza tym gdy planuje się, co uczeń ma zademonstrować, wykonując zadania, trzeba uzgodnić możliwy do realizacji standard wykonania. Będzie się on oczywiście różnił w zależności od typu zadania. Na przykład wykazanie się pracą będzie często przybierało formę takiego produktu, jak wykres. Akceptowalnym poziomem wykonania mógłby być wykres z zawartymi wewnątrz pięcioma porównaniami bez dalszych warunków. Można jednak dodać wymóg, że do każdego porównania trzeba dołączyć półstronicowy opis i kolorową ilustrację. Jeśli uczeń ma wykazać, że się nauczył, rozwiązując test, to jako akceptowalny standard wykonania można uznać poprawne odpowiedzi na 8 spośród 10 pytań.

3. Wyszczególnienie pomocy naukowych

Prawdopodobnie twoi uczniowie są już przyzwyczajeni do używania licznych pomocy w pracy szkolnej. Książki, materiały do budowania modeli i różne narzędzia to pomoce, które powszechnie są używane w klasach. Samodzielna praca daje uczniowi szanse wyboru pomocy, jakie będą mu niezbędne do realizacji zadania — przy okazji uczy się on zwiększać liczbę i różnorodność środków, po które warto sięgnąć, by wykonać pracę.

I (jdy pomagasz uczniowi w znalezieniu pomocy naukowych, ważne jest ■ achęcenie go do brania pod uwagę szerokiego zestawu pomocy dostępnych 11 arówno w klasie, jak i poza nią.

I Prawdopodobnie początkowo liczni uczniowie będą się odwoływali tylko

I    (joksiążek jako do źródła informacji. Można się tego spodziewać, bo ich praca

II    w szkole była przede wszystkim związana z książkami. W miarę jak będziesz I morzył razem z uczniem plan jego pracy, staraj się ułatwić mu poszerzenie I obszaru, w ramach) którego można poszukiwać pomocy do nauki. W ten I [ sposób uczeń zorientuje się, że do tematu można podchodzić na wiele różnych I sposobów, niejednakowa zdobywać wiedzę, a tę samą informację da się I ! uzyskać z licznych odmiennych źródeł.

Niektóre rodzaje pracy indywidualnej szczególnie nadają się, by wykorzys-

I    | iać różnorodne pomoce do nauki. Na przykład samodzielna praca polegająca

II    u badaniu zjawiska dającego się zaobserwować w potocznym życiu wyjąt-11 towo dobrze nadaje się do sięgnięcia po źródła bardzo różnego rodzaju. Uczeń

I    | badający maszyny używane na farmie może przeprowadzić wywiad z far-

II    sterem, obejrzeć farmę, film o uprawie ziemi, zajrzeć do książek, zebrać ! urobię łub zabawki podobne do maszyn, które bada. Niektóre tematy są

bardziej powiązane z książkami i wtedy możliwości doboru różnorodnych hódeł pomocy naukowych są mniejsze. Na przykład uczeń może chcieć zbadać, opisać i porównać pewną liczbę dzieci — bohaterów książek, które j ostatnio czytał. Jest to zadanie ambitne, ale w tym przypadku dobór źródeł jest z konieczności ograniczony do wybranych opowieści i do dyskusji z innymi osobami, które czytały te same książki.

Rodzaje pomocy do nauki

I Kiedy razem z uczniem dobierasz pomoce naukowe, pamiętaj, że dobrze jtst mieć wiele źródeł, ale jednak najważniejsze jest, by w samodzielnej pracy uczni korzystał możliwie z wielu rodzajów pomocy.

(•Książki niebeletrystyczne I Rodzaje szczególnie użyteczne:

I (a) książki podręczne o charakterze ogólnym (np. encyklopedie, atlasy),

I (b) podręczniki (mogą być używane jako książki podręczne lub - jak w przypadku podręczników nauk ścisłych — jako przewodniki w prowadzeniu eksperymentów itp.),

I    (c) książki na specjalne tematy (np. Magnesy, Drzewa)

II    Beletrystyka

I Rodzaje szczególnjęKjużyteczne:

I (a) powieści oparte na faktach (np. opowieści o zwierzętach* powieści I historyczny opowieść! związane z pewnymi miejscami geograficznymi)

I (b) legendy,, bajki*, jM    '

I (c) powieści, wiersze | sztuki na TÓżne tematy (starość, ubóstwo, życie I miejskie i wiejskiej.