IMAG0912

120 Rozdział¹ 7. Organizowanie klasy

i Książki i zeszyty ćwiczeń    ,    . , .

Materiały do uczenia się programowanego powinny byc uwzględnione

także w tej grupie. Niektóre ćwiczenia w zeszycie ćwiczeń mogą acułe odpowiadać celom nauki ucznia. Na przykład uczeń może wykonać szereg ćwiczeń na temat przedmiotów trzy- lub czteropłaszezyznowych, zanim znajdzie przykłady takich obiektów w obrębie budynków szkolnych W takiej sytuacji ćwiczenie służy jako środek pomiaru sprawdzający, w jakim stopniu uczeń opanował umiejętność niezbędną do wykonania samodzielnej pracy.

4.    Materiały drukowane inne niż książki

Wymieńmy tu magazyny, gazety i broszury informacyjne (broszury komitetu do spraw lasów, materiały z obcych ambasad i agencji turystycznych, przewodniki po historycznych obiektach itp.).

5.    Materiały audiowizualne

Szkoły znacznie różnią się między sobą co do liczby i zakresu posiadanych materiałów audiowizualnych. Do tego typu źródeł zaliczymy wszystkie materiały (nagrania programów telewizyjnych, płyty, slajdy, filmy, taśmy itp), które wymagają użycia aparatów (telewizora, odtwarzacza nagran magnetowidowych, rzutnika do slajdów, aparatu do wyświetlania filmów, magnetofonu). W zasadzie materiały audiowizualne powinny być używane do zaspokojenia indywidualnych potrzeb w samodzielnej nauce, ale gdy to jest praktycznie niemożliwe, staraj się przynajmniej użyć ich przy realizacji projektów grupowych.

6.    Aparatura

Wymieńmy tu sprzęt niezbędny do prowadzenia eksperymentów, częściowo dostępny w sprzedaży (uchwyty, zlewki, kolby, probówki itp.) częściowo łatwy do znalezienia w domach (słoiki, słomki do picia, kubki od jogurtu). Tc domowe przedmioty niekiedy mogą być użyte przy eksperymentowaniu zamiast lepszego sprzętu.

7. Materiały konstrukcyjne

Wymieńmy tu wszystkie sporządzone przez człowieka lub naturalne materiały, które uczeń może stosować przy konstruowaniu modeli albo wystawki. Na przykład uczeń może użyć drewna, klocków, słomy, tkaniny, pianki polistyrenowej, kapsli, szyszek itp.

8. Zbiory przedmiotów Wymieńmy tu:

(a) Wszystkie ożywione lub nieożywione obiekty specjalnie zbierane przez ucznia łub dla ucznia ze względu na jego samodzielną pracę. Na przykład dla zbadania traw rosnących na boisku szkolnym uczeń może kolekcjonować egzemplarze różnych gatunków traw, dla badania współczesnych samochodów brytyjskich może zbierać modele-zabawki.

(b) Wszystkie ożywione lub nieożywione obiekty trzymane przez nauczyciela w klasie do ewentualnego użytku. Mogą to być chomiki w klatce, afisze na ścianach, fotografie, modele ludzkiego oka czy mózgu itp.

I Wycieczki i obserwacje dokonywane poza szkolą Tego rodzaju działania są pożytecznym źródłem informacji, poza tym zwiększają motywację i zainteresowanie ucznia pracującego samodzielnie. Wizyty poza szkołą (np. do rezerwatów przyrody, zabytkowego budynku, muzeum, na wybrzeże morskie czy do fabryki produkującej soki) stwarzają możliwości obserwacji, które przyczyniają się do wzrostu doświadczeń ucznia. Uczeń może jednak czynić obserwacje, nie angażując się w specjalnie zaaranżowane wycieczki. Na przykład obserwacje pożyteczne w samodzielnej pracy można prowadzić, na boisku szkolnym, w czasie podróży autobusem lub spaceru po mieście.

10, Wywiady i dyskusje

Mogą być przygotowane w sposób formalny lub nieformalny. Na przykład uczeń może zaaranżować wywiad z pielęgniarką i przygotować w tym celu specjalne pytania. Należy zachęcać ucznia, by pomyślał o różnych ludziach, którzy mogliby dostarczyć ważnych informacji na użytek konkretnej samodzielnej pracy (handlowiec, kupiec, policjant, ksiądz itp.). Rodzice, sąsiedzi l> przyjaciele szkolni też mogą być ważnym źródłem informacji. Podana wyżej lista pomocy naukowych nie uwzględnia materiałów ogólnie dostępnych w każdej klasie. Różne rodzaje papieru, farby, długopisy, mazaki, ołówki itp. to podstawowe narzędzia w każdej samodzielnej pracy. Uczeń powinien zdawać sobie sprawę z wielości możliwych do zastosowania materiałów. Oczywiście ważne jest, by były one używane sensownie i oszczędnie, jednak uczeń musi mieć do nich łatwy dostęp i nie zawracać niepotrzebnie głowy nauczycielowi, g

Materiały stymulujące

Materiały stymulujące to obrazki, wykresy, mapy, żywe zwierzęta, filmy, przedmioty nieożywione itp. wystawione w klasie przez ciebie lub przez twoich uczniów. Mogą one być starannie dobrane lub wykonane przez nauczyciela dla wzbudzenia zainteresowania przedmiotem czy przedmiotami nauki; mogą to być też przedmioty przyniesione do szkoły przez poszczególnych uczniów, a przeznaczone dla całej klasy. Wystawa prac wykonanych przez uczniów większa zainteresowanie klasy — może skłaniać autorów do dalszych wysiłków i pozytywnieS^motywować innych.

Materiały stymulujące mogą więc przyczyniać się do samodzielnej pracy w dwojaki sposób:

1.    Zostaną użyte jako pomoce naukowe. Uczeń może między nimi znaleźć coś istotnego dla własnej samodzielnej pracy.

2.    Zadziałają jako bodziec pokazujący uczniowi pomysł nowego zadania. Całkiem przez przypadek może się w ten sposób pojawić nowe zaintere-