16586 Obraz0018

Zrozumieć Unię Łuropejską

Wysiłki zmierzające do uproszczeń powinny jednak uwzględniać następujące fakty: zgodnie z zasadą subsydiamości w realizację polityki spójności mają być włączone trzy szczeble: Komisja w zakresie wykonania budżetu; kraje beneficjenci, które odpowiedzialne są za wybór i zarządzanie projektami; Parlament Europejski, Rada i Trybunał Obrachunkowy za monitorowanie prawidłowego wydatkowania środków z funduszy. Komisja musi być pewna, że narodowe struktury zarządzania i agencje pośredniczące w transferze płatności odpowiadają przyjętym standardom. Jest to obowiązek wynikający z zapisów traktatowych, który jednocześnie Umożliwia największy stopień decentralizacji zarządzania funduszami, właściwe procedury stanowią ochronę przed potencjalnymi nadużyciami i ograniczają nieprawidłowości w wykorzystaniu funduszy strukturalnych we właściwy sposób, kraje członkowskie organizują zarządzanie projektami same, a zarządzanie to podlega krajowym normom prawnym, które stanowią uzupełnienie tych ustanowionych przez Unię Europejską.

Unia przez cały czas dąży również do doskonalenia procedur związanych z wykorzystaniem funduszy strukturalnych. Wyzwania stojące przed polityką regionalną wymagają zagwarantowania odpowiednich środków finansowych na realizacje jej celów. W latach 2000-2006 na politykę spójności przewidziano 213 mld euro. Po ostatnich korektach zdecydowano, że dodatkowo 22 mld •euro zostanie przeznaczone; ną; pomoc przedakcesyjną, a następne 22 mld euro na strukturalną pomoc dla nowych krajów członkowskich w latach 2004—2006. Łącznie daje to kwotę 257 mld euro. W 2007 r. koszty prowadzenia polityki regionalnej wzrosną, ponieważ więcej będzie regionów spełniających kryteria pomocy. Mimo . że kraje członkowskie odczuwają, trudności w równoważeniu własnych budżetów, utrzymywanie wydatków na regiony jest uzasadnione co najmniej z trzech powodów. Po pierwsze, polityka spójności stanowi czynnik stabilizacji w długim okresie i gwarantuje wsparcie inwestycyjne dla krajów mniej rozwiniętych i realizację inwestycji,.które Wpływają na zmiany strukturalne. Po drugie, polityka spójności stanowi wkład w makroekonomiczną stabilność całego ugrupowania. Współfinansowanie oferowane przez Unię poprzez transfery z funduszy pomaga krajom członkowskim w utrzymywaniu dyscypliny makroekonomicznej, co gwarantuje stabilizację i wzrost. Po trzecie, polityka spójności sprzyja integracji-Europy, pomaga rozwijać projekty ponadgraniczne i wzmacnia pozytywne" efekty wspólnego rynku,^zapewniając zrównoważony rozwój całego ugrupowania. .

Rozdział

Strategia rozwoju regionów 1. Zagadnienia ogólne

1.1. Regiony i system terytorialny

1.1.1. Typologia regionów

Pojęcie. Pojęcie regionu jest bardzo często używane w wielu naukach i dziedzinach życia. Pog^ynając od geografii przez ekonomię, gospodarkę przeętrzenną, ekologię, na prawie i politologii kończąc. W tym rozdziale będzie nas interesowało pojęcie regionu jako przedmiotu i podmiotu interwencji polityki Unii Europejskiej, uregulowanych wspólnotowym porządkiem prawnym i realizowanych za pomocą wielu instrumentów finansowych, prawnych, informacyjnych i innych. Identyfikatorem regionu jest obszar materialny.^{1 2} Jest to więc część przestrzeni, na ogół użytkowanej przez człowieka, czyli fragment większej całości. Obszaru tego nie da się łatwo wydzielić i nazwać - region w gospodarce przestrzennej' podobnie jak w geografii, jest obszarem, w którym charakter części składowych i relacji przestrzennych tworzy pewną jednolitą lub spójną całość. Całość ta jest wyodrębniona z większego obszaru za pomocą specyficznych kryteriów i jest jednolita lub spójna tylko w zakresie tych kryteriów’’*

Oznacza to, ^najistotniejsze są kryterium oraz cel, dla którego wydzielamy pewną część przestrzeni. Jest to tym ważniejsze, że nie ma jednolitej, powszechnie obowiązującej definicji terminu „region”. Może to byc zarówno składowa państwa federalnego o'autonomii politycznej, administracyjnej i finansowej (np. w Belgii).

1

   Chociaż pojawia się także pojęcie „region wiedzy”, gdzie jej zawartość niekoniecznie obejmuje tylko ślady materialne.

2

   Zob. R. Domański: Gospodarka przestrzenna, Warszawa 2002, s. 109.