17624 strona (242)

Ryc. 4.35. Ułożenie elektrod przy leczeniu bólów kręgosłupa. Halce terapeuty służą jako elektroda, co pozwala na kontrolę przepływu i działania prądu (wg Libersona), (ryc. M Cie<ll-kowska)

skutek przeciwbólowy. Występuje potem znaczne zaczerwienienie skóry. Zabieg jest korzystny, nawet jeśli stanowi tylko leczenie objawowe, nie usuwające przyczyny bólu. Pr/y leczeniu bólów krzyża korzystne jest ułożenie elektrody biernej na brzuchu lub takie jak na ryc. 4.35.

Ograniczenie bólowe uniesienia kończyny dolnej

Zabieg ten stosuje się wtedy, gdy pacjent w pozycji lezącej, podczas unoszenia kończyny wyprostowanej w kolanie, skarży się na ból w tylnej części uda, okolicy biodra lub okolicy lędźwiowej. Przed zabiegiem należy wykluczyć chnrohę dyskową z uciskiem któregoś z lędźwiowych korzeni nerwowych.

Stosuje się dość silny prąd w impulsach o czasie trwania od 10 do 20 ms i częstości 4 Hz. Można tez użyć impulsów trwających 0,06 ms (H-TFNS) z t /ęslością 40 Hz, są one równic skuteczne, lecz mniej bolesne. W trakcie stymulacji terapeuta unosi powoli wyprostowaną kończynę, dochodząc do progu bólu i przekraczając go. Pacjent czuje ból, lecz stymulacja przytłumia jego odczucia i pozwala terapeucie podnosić nogę coraz wyżej, Uolesność zabiegu należy równoważyć ostrożnością i łagodnością. Po paru takich manewrach pacjent sam podnosi nogę ponad poprzednie ograniczenie; poprawa jesl niekiedy niespodziewanie duża.

blektroterapia częściowo zamrożonego barku

Leczenie stosuje się w ostrym okresie choroby, gdy ból występuje w nocy, powodując wraz ze skurczami ograniczenie unoszenia i rotacji ramienia. Ból i skurcze zaczynają się często od przyczepu mięśnia piersiowego, później dołącza się zapalenie pochewki ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia, kaletki maziowej i innych tkanek okołobarkowych. Pacjent często przychodzi po nieskutecznych blokadach, farmakoterapii i innych zabiegach. Autor zaleca ELNS, w której t_tmp wynosi 1 ms, a częstotli wość od 10 do 100 I Iz. Pacjent stoi bokiem do ściany, na której znajduje się drabinka ze szczeblami do przesuwania palców. Elektrodę ujemną umieszcza się na szczycie pachy, a eleklrodę dodatnią (bierną) na szczycie barku (ryc. 4.30). Stymulacja po winna wywołać drętwienie i mrowienie w dłoni i palcach świadczące o działaniu impulsów elektrycznych na splot ramienny.

W trakcie zabiegu pacjent „wędruje" palcami po drabince w górę, a gdy łokieć znajdzie się powyżej barku, zbliża się do ściany, dotykając jej bokiem, podczas gdy ramię unosi się coraz wyżej, aż do pionu. W czasie każdego zabiegu (począwszy od drugiego) poleca się wykonywać czynnie obie rotacje, zewnętrzną i wewnętrzną, nie

242