18259 S5001379 (3)

7 Zajęcia ruchowe

dla dzieci z problemami psychologicznymi

Rozdział ten opisuje zajęcia ruchowe z dziećmi, z którymi trudno jest nawiązać kontakt. Dzieci te w sposób aktywny unikają kontaktów, stawiając nam szczególne wymagania. Praca z nimi może być bardzo satysfakcjonująca, ale wymaga szczególnych umiejętności pedagogicznych. Zamieszczone tu przykłady pokazują, w jaki sposób można nawiązać i rozwijać kontakt z dziećmi o zindywidualizowanych potrzebach.

Dzieci z tendencjami autystycznymi

Dzieciom z tendencjami autystycznymi można pomóc w nawiązywaniu kontaktów,

pracując z nimi indywidualnie.

Stephen, wysoki jak na swój wiek, blady i o delikatnych rysach, dołączył do zajęć ¹ mchowych w swojej szkole dla dzieci z poważnymi tudnościami w uczeniu się. Razem z nim doszedł, pomagający mu w tych zajęciach starszy chłopiec ze szkoły dla dzieci z umiarkowanymi nudnościami w uczeniu się. Stephen brał udział w zajęciach ruchu przez trzy lub czteiy lata. Przez ten czas nabrał na tyle pewności siebie, że mógł uczestniczyć we wszystkich formach aktywności ruchowej, a także pozwolił się podtrzymywać starszym dzieciom. Robił postępy uczestnicząc w prostych ćwiczeniach z partnerem, które nie zagrażały jego poczuciu bezpieczeństwa (opisanych np. I w rozdziale 1). Powoli nauczył się ufać zarówno innym ludziom, jak i samemu sobie.

Pewna młoda kobieta w ośrodku dla dorosłych opierała się początkowo jakimkolwiek formom pracy partnerskiej i zaangażowania fizycznego. Stopniowo nabierała jednak pewności siebie i zaczęła nawiązywać kontakt z partnerem. Po upływie roku zabawy relacyjne zaczęły sprawiać jej przyjemność, między innymi dzięki obserwowaniu radości i zaangażowania innych uczestników swojej grupy.

Przez sześć tygodni jedna ze studentek studiów podyplomowych, każdego tygodnia spędzała cały dzień, obserwując małego chłopca z tendencjami autystycznymi. Celem obserwacji było przygotowanie studium przypadku. Chłopiec ten, jak wiele podobnych mu dzieci, uwielbiał słuchać muzyki i oglądać pracujący gramofon. Unikał kontaktu I z innymi dziećmi i zawsze przebywał na uboczu. Konsekwentnie unikał też studentki I i za każdym razem od niej uciekał. Pod koniec prowadzonej przez nią obserwacji I poproszono mnie, żebym przyjrzała się jej pracy. Zaproponowałam, żebyśmy poszły do I sali gimnastycznej i tam „przewiozłam” chłopca po podłodze, ciągnąc go za kostki I

nóg. tak aby mógł poczuć przyjemność swobodnego przepływu ruchu w ślizganiu, zyskałam z nim dobry kontakt wzrokowy, ponieważ był zaskoczony widząc kogoś tak ponad sobą w nowej dla siebie sytuacji. Potem zniżyłam się do poziomu i dalej bardzo uważnie z nim ćwiczyłam, robiąc wahadło i kołyskę. Następnie |un studentkę, żeby posadziła chłopca okrakiem na moich plecach. W tej pozycji /na czworakach) kołysałam się delikatnie do przodu i w tył, a kiedy poczułam, że c^opiec czuje się bezpiecznie, wzięłam go na małą, ostrożną „przejażdżkę”. Na koniec trwającej około dziesięciu minut wspólnej zabawy, usiadłam i posadziłam chłopca na podłodze pomiędzy swoimi nogami, a on pochylił się do tyłu i oparł o mnie. Był [ozlużniony i okazywał mi zaufanie. Poprosiłam studentkę, żeby sama przeprowadziła serię tych samych ćwiczeń, które wcześniej zaproponowałam chłopcu. Kiedy po policzeniu wspólnych ćwiczeń wstali, żeby wyjść z sali, chłopiec podniósł ramiona dając bez słów do zrozumienia, że chce, żeby go wzięła na ręce. Studentka była bardzo poruszona, gdyż po wielotygodniowej frustracji w końcu udało jej się nawiązać kontakt i dzieckiem.

wysoko

podłogi

Dzieci nadpobudliwe

^wiązanie kontaktu z dziećmi nadpobudliwymi można osiągnąć na kilka sposobów.

W jednym ze szpitali w Norwegii fizjoterapeutka położyła się w poprzek na wyjątkowo żywym i hałaśliwym chłopcu. Przycisnęła go do ziemi i turlała przy pomocy własnego ciała. Odniosło tp natychmiastowy skutek i od tej pory chłopiec utrzymywał z nią kontakt i nie biegał już z krzykiem naokoło sali. Na tych samych zajęciach inny chłopiec, który nie potrafił mówić, jedynie pomrukiwał, położył się na plecach potrząsając w powietrzu ramieniem i nogą, domagając się w ten sposób huśtania. Został wówczas pohuśtany przez jednego ze studentów, który kręcił nim młynka wokół samego siebie. Plecy dziecka ślizgały się po podłodze, dzięki czemu mogło doświadczyć swobodnego ruchu połączonego z uczuciem bliskości ziemi.

Byłam kiedyś na sali gimnastycznej z grupą dzieci z głębokimi zaburzeniami. Jeden z chłopców nieustannie biegał naokoło sali. Złapałam go niemal w locie, trzymałam w talii odwróconego twarzą ode mnie, pohuśtałam go i puściłam. Kontynuował bieganie. Znowu go złapałam i pohuśtałam. Zrobiłam tak trzy łub cztery razy. Następnym razem coś odwróciło na chwilę moją uwagę i nie udało mi się go złapać. Poczułam klepnięcie w ramię — stał i czekał na pohuśtanie. Fakt, że musiałam go mocno objąć przeszedł niezauważony — tak bardzo przyjemny był swobodny nich podczas huśtania.

Tylko dwa razy zmuszona byłam prosić nauczycieli, żeby przytrzymali dzieci, z którymi ćwiczyli, i nie pozwolili im odbiec, ponieważ uciekanie i prowokowanie dorosłych do ściagania było ich głównym celem. Za pierwszym razem przydzieliłam doświadczonej nauczycielce ruchu pewnego nadpobudliwego chłopca ze specjalnej klasy w normalnej szkole. Wiedziałam, że potrafi sobie z nim poradzić. Raz udało mu się uciec, ale go złapałam | przyprowadziłam z powrotem partnerce. Umiejętna zabawa relacyjna sprawiła mu tyle radości i satysfakcji, iż chłopiec nie chciał już więcej uciekać, bo odkrył, że przyjemniej zostać z, nauczycielką.

Innym razem bardzo aktywny ośmioletni chłopiec za partnerkę miał nauczycielkę, która nic dawała sobie z nim rady. Poprosiłam ją, żeby zbudowała ze swojego ciała „domek” i trzymała w nim mocno chłopca, pozwalając mu obserwować zajęcia. Oglądał wykonywane przez klasę ćwiczenia ruchowe i kiedy zajęcia dobiegły końca i inne

115