gdzie ą jest składnikiem losowym o wartości oczekiwanej zero, nazywanym też odchyleniem losowym. Oprócz tego zakłada się, że wszystkie wyniki doświadczeń y( są niezależne oraz podlegają rozkładowi normalnemu o pewnej nieznanej wartości oczekiwanej E(Y) i pewnej wariancji o2 niezależnej od wartości zmiennej niezależnej x.
W innej klasie zagadnień zainteresowanie skupia się na przewidywaniu wartości jednej zmiennej losowej Y na podstawie obserwacji innej zmiennej losowej X. Przy liniowym modelu zależności warunkowa wartość oczekiwana zmiennej Y pod warunkiem, że X = x jest funkcją liniową x:
E(Y\X=x) = a+px. (4.3)
Dla pewnej wartości x zmiennej losowej X zmienna losowa Y ma pewien warunkowy rozkład wokół wartości oczekiwanej i pewną warunkową wariancję <xy2. W wiciu analizach statystycznych zakłada się, że ten warunkowy rozkład jest normalny o wariancji zależnej od konkretnej wartości x. Jeśli zmienne X i Y podlegają pewnemu dwuwymiarowemu rozkładowi normalnemu, to:
£(Y| X=x)=/iy +p~{x-fix). (4.4)
Łatwo zauważyć, że:
P'“ P(tfy!er*) oraz a = py-ppx.
gdzie:
pk i Py - brzegowe wartości oczekiwane zmiennych losowych X i Y,
ox i Oy - brzegowe odchylenia standardowe zmiennych losowych X i Y.
p - współczynnik korelacji między zmiennymi losowymi X i Y.
Zauważmy: jeśli przyjmiemy, że dla każdego x, zmienne Y, są zmiennymi losowymi o rozkładzie normalnym, o wartościach oczekiwanych a + fi x, i stałej wariancji o2, to wówczas można także założyć, że odchylenia losowe ćy mają identyczny rozkład normalny N(0,o).
Z tego, że X i Y są zmiennymi losowymi, wynika, iż można rozpatrywać alternatywny problem prognozy E(X| Y—y) m a + 0 y. Czy jest to celowe, zależy od tego, w jaki sposób zależność będzie wykorzystywana w praktyce. Czy będzie się prognozować wartość zmiennej X, mając dane wartości Y = y, czy też odwrotnie, trzeba będzie prognozować wartość zmiennej Y na podstawie X r: x. Zależność zmiennej losowej X względem zmiennej losowej Y jest określona wzorem:
(4.5)
Równanie to nie przedstawia tej samej prostej na wykresie co zależność określająca E(Y|X=x). Współczynnik nachylenia do osi x-ów, w tym przypadku, jest równy (l/p)*(ay/o*), a poprzednio był p4(ay / <j*).
Różnica w obu typach modeli zależności polega na interpretacji x: czy przedstawia ona sobą z góry określoną wartość deterministyczną, czy też reprezentuje wartość obserwowaną zmiennej losowej X. W każdym przypadku podstawowym założeniem modelu jest fakt, że dla 42