20024 str 027

-    kontrola magnetyczna, w której wykorzystuje się zjawisko większej oporności strumienia magnetycznego w porze gazowej lub pęknięciu lub też we wtrąceniu niemetalicznym;

-    prześwietlanie promieniami Roentgena;

-    prześwietlanie promieniami ciał promieniotwórczych;

-    kontrola spoiny za pomocą ultradźwięków.

Spawanie stosuje się w konstrukcjach stalowych (maszty, słupy,* mosty), w produkcji kadłubów okrętowych oraz wagonów kolejowych, jak również przy wykonywaniu zbiorników ciśnieniowych i otwartych itp. Jest to prosta i niepracochłonna metoda łączenia metali. Umożliwia to tworzenie różnorodnych złożonych konstrukcji powstałych z elementów prostych, jak np. kształtowników, rur walcowanych, blach, prętów z odkuwek, odlewów staliwnych itp. Koszt spawania jest około 25% mniejszy od kosztów nitowania. Poza tym połączenia spawane w stosunku do połączeń nitowych dają większe możliwości łączenia prostych elementów w złożone konstrukcje. Na przykład w układach kratowych stosowane na pręty kształtowniki łączone za pośrednictwem blach węzłowych nitami mogą być zastępowane sztywnymi rurami zespawa-nymi bezpośrednio ze sobą, bez blach węzłowych. Przykłady takich rozwiązań przedstawiono na rys. 8.1.

Rys. 8.1. Węzły kratownic z połączeniem spawanym: a) trzy kątowniki bez blachy węzłowej, b) kątownik i dwie rury bez blachy węzłowej, c) trzy rury z blachą węzłową (możliwe jest również pominięcie blachy węzłowej), d) trzy kątowniki z blachą węzłową

Oddzielnym zagadnieniem w procesie spawania jest powstawanie naprężeń i odkształceń. W czasie stygnięcia spoiny występuje nierównomierny skurcz materiału, wywołany nierównomiernym rozkładem temperatury. Wskutek

27