20817 Strelau3

Psychologia f jpfUręcznik akademicki

390

jfiwawsplja    ^ socjobiologii nie jest zbył

v,yr^^B«pia. Trw ramsSki są w niej ważne: okSS$l do'ś^pii^szecil^BMikŚlfcsnych genów, ehmińtsp czyrpEfe^w zmnMgsl|§sff« prawdopodobieństwo rp-siewadh wiasnyS j^^oraz dobór partnera naJfegjH szego z dostę|»BSSL Swjobiologia, co zauważa: 1® Gould (1991 a    we dostarczajednak odpowi^pa

fa podstawowe*, jgppfil, dotyczące wyboru jedft^Ite "spośród wielu    zachowań. Gou|| podfepfła,

istnieje wffflllIkwiwalentnych sposobćfiP^fca-tfcgania o rozpowszechnienie genów, ale me wiacłf mo, iH sprawia, j$$#||pS&:rn wybiera ten, a nie inny sgpsii,. Knowania,

••Ha fcasgisc i#!Wto zauważyć, że koncepcjom s$scjo-hjpM»mym |A autorzy przypisują |;haczną łsdfclność wyjaśniania ^ht6w - tak dużą, że zapews^Zpotrafiłyby lj$perf^ar zachowań organflmów ji§§£$ie_:nie-znanych (na fpsykład nieodkrytycjŁ gatunków). Odwo-ih^&ęJofgpi samych założeiij, wyjawiają na przykład i wegetarianizm, i kanibalizgajedni uważają to za zaletę socpiiMC^j inni natomiasl^coś dwuznaęzn^B, a na-wefc,iłz§fP$fińego. Teoria wyj ąjjniająca wszystko nie poddaje się fghytikacji, traci zatejp status teorii naukowej. Ponadto teorie socjobiologitjjne słabo przewidują zachowania, szczególnie zachowania złożone. Przewidywania te satyna słabsze, im bardziej zaawansowane ewolucyjnie są organizmy. Trzeba jSfflJPp przyznać, że psyęhołogpycie gwolycyiui goAgłjjgapJe prac, aby wyeli-^inrógjffob o^p^zj||sprzeęznb|ęi <paz nadużycia in-jl. tópjietacyjne. (Buss, 2001; Pinker, 2Qóf), .* «

7.5.2. Psychodynamiczna teoria motywacji

O ile koncepcje ewolucyjne dot)|p»gysze^ich organizmów żywych, o tyle koncepcja psychpd|pj$puczna (psychoanalityczni) zawiera teępię%iotywa,c§(sp^yfrcz-nie ludzkiej.

Gi§fęby psychodynamicznej koncepcji lySaj^jgftcji są Sapem Zygmunta Frefgla (zob. Strachey, 1953-1164). Jej podstawf|p| z^iozen.ia zawierają się w pra|kona-^T niach, że:

(sfefpzelkie zachowpfe są zdeterminowane;

(f| żr<|^ną /i§zel|«i| zachowań jest enet^ą:psycłjiczna 3 ^niestety, nie dośćji^np opiszą);

(J| zachowaniem rządaj^wrodzone instynkty, częściej nazywane popędami^- popęd życia, czy li popęd sek-s ualnyferętyfgaą popęd przeżycia (podtrzśpania życia), na przykład głp^ł; w pewnym okr^Jfe Freud na popędllmierci (thanatołjąke mechanizm Schowania;

(4) motywy facifcaio zachowaBfc »ąją cttffakifl nie-świado^yi Iś^fedomość nif odgrywa istEŚJggg roli w kszta**Spia#notywaqŁ«cl®waiS|._:i

Teoria fflMfiKSdynamiczna hĘf. fl£em t|gffg;Xidukcji fiapiecia zvg|p:ąj^go z dziaSaawm fiopęifp®. Popędy, Według FrAefc,., fcfcraktervzcWiŚl'Iftttżna 1    się

czterechIppIŚWiw. Są nimfc’

fl.) źródło Spędów - stałe lab odnawialne: stany orga-nizmu,pętały ppiaboliczne czy inne formy kumulacji e-t|ergii;

|2) impet popędu - strona energetyczna popędu, wielkość działającego napięcia, wielkosjydeficytu jakiegoś ważnego dobra i tym podobne;

(3)    prjibdrniot popędu — może to być każdy stan orga-• jniirnu lub każdy obiekt, który redukuje napię-\ Jj|fe i powodujŁjjispokojenie działającego popędu;

przedmioty popędu mogą zmpjniać się w czasie w następstwie doj rzewania Człowieka lub w naw , Stępstwie uczenia sify -

(4)    zaspokojenie (ukierunkowani A popędu “^usunięcie nieprzyjemnego napięcia lub innej wewnętrznej stymulacji uruchamiającej aktywne®®) ’

Wedle Freuda podstawowym popędem organizując cym (b|i udziału ludzkiej świadomości) zachowanie człowieka jest szeroko rozumiany popęd seksualny. Warto jednak zauważyć, że obecność i aktywność tego popędu nie tłumaczy wielu form zachowania. Robert White (1959) wykazał na przykład, że odwołując się do tak wąskiej klasy popędów, trudno wyjaśnić zachowania eksploracyjne, zachowania poznawczy czynności manipujfccyjne^ poszukiwanie skuteczność (por. Ber-lyne, .19i^)    *    ”    ** *“ Zr

Z ^tenjśz% Freudowskiej psychoanalizy zdawali sobie sprawę przedstawicielell®^anete:ńurtMMiiih,irtS#e-go. Zapipponow® Mfka mądyfikacj|;®)tyczącp|ih-la]^e teorii m<31|ywąęji. Karen Hforney (197&, 1978) postuM#§fti-istnienie dwóchtaechanfem.®^* mojkwaćyj nych:

(1) potrlfeby bflipItefeeńsWIfci^stanowiacego-irtlńjiM kwencję briujej zaspokojenia®- lęku podstawowe -go (pot OBgehepKa, 1995); p) wyideaiizowtóęgo-obraMl; lAsnej doskona|#ćtt1S ■ idealni^), który pozosf^e^konflikcie z nym 1 Wija rffifiifteh ’^s" ’    ’

Pfopozy^ Flortfcy - szczególnieiBfltycza^y^Hfe. tu w obrębie siluktHffJa -ż*b«ają się do mekifrych rozwiązań po^SiawflKhliÓtjllnłPwiliji-

NieccęlnacąiP probien^ 'l^tywacji ujttrfe Fromm ^'1960, łp71) zefenera -najwasfoiej^ff¹