22069 Untitled Scanned 30 (5)

jest trafna, gdy odnosi się do kontekstu przeszłości, kinljl kobiety nie miały równych szans ekonomicznych, występni wał patriarchat i nie miały tych samych lub przynajmniej podobnych praw co mężczyźni. Natomiast w dzisiejszym kontekście swobód obywatelskich, dostępu kobiet do rynku pracy, demokracji i Praw Człowieka krytycy nie mają ni cji. Swoją postawą blokują oni elementarne wybory kobiet i mężczyzn i działają na rzecz nietolerancji w aspekcie życia płciowego. Konkubinat w dawnych Chinach zasługiwał na krytykę, w dzisiejszych - nie. Czymś nieakceptowal-nym jest narzucać innym kobietom, by nie były utrzymań kami, jeśli one tego same chcą i nie dzieje się im nic złego, a jeśli by się działo, to interweniowałoby prawo. Wiele osób wychowanych w kulturze euroamerykańskiej mniema, że jest tylko jedno małżeństwo, monogamiczne i że trzeba ludziom zabraniać innych form małżeństwa lub związków niemałżeńskich zbliżonych do innych form małżeństwa. To mniemanie nie jest zasadne.

Podkreślamy, bycie w konkubinacie czy bycie utrzymywanym finansowo przez partnera jako konkubenta jest dopuszczalne, gdy spełnione są warunki: wolny wybór kobiety, możliwość wycofania się w każdej chwili z wcześniejszego wyboru, brak przymusu z jakiejkolwiek strony, możliwość odwołania się do niezawisłego sądownictwa w przypadku bycia krzywdzonym.

Termin „konkubentka/konkubent” jest używany dziś w znaczeniu: ktoś ma partnera obok małżonka lub ma jednego partnera, z którym żyje bez małżeństwa, ma „towarzysza życia”. W tym pierwszym przypadku konkubenci są bliscy oficjalnym kochankom. Główna różnica polega chyba na tym, że zwykle oficjalni kochankowie są bardziej niezależni społecznie i finansowo, mogą mieć małżonków. Wybór nazwy zależy od osób chcących tej nazwy używać. Termin „ulu |.dni kochankowie” wydaje się dziś ładniejszy, gdyż ■f/cdslawiciele państwa i religii w tradycyjnej kulturze eu-ftmmcrykańskiej starali się dyskredytować relacje określani- mianem konkubinatu i obciążyli go znegatywizowanymi łkiijiu/eniami.

Podajmy przykład ludu plemiennego Czukczów z Sybe-iii Antropolog, W. Bogoras, pisze:

„IJ Czukczów małżeństwo nie ogranicza się do tylko |i'dncj pary, ale rozciąga się na całą grupę. Grupowe małżeństwo Czukczów obejmuje czasami nawet dziesięć par małżeńskich. Mężczyźni będący członkami takiego zjednoczenia małżeńskiego (union-marriage) nazywani są «towa-r/yszami poprzez żony» (companions in wives) [...]. Każdy «lowarzysz» ma prawo do wszystkich żon swoich «towa-i/yszy», ale korzysta ze swego prawa stosunkowo rzadko, mianowicie wtedy, gdy dla jakiejś potrzeby odwiedza osadę jednego z nich. Wtedy gospodarz oddaje gościowi swoje miejsce w izbie do spania. Sam w miarę możliwości spędza noc poza domostwem; idzie na przykład doglądnąć stado. l*o takiej wizycie odwiedzony towarzysz zwykle poszukuje okazji, by samemu złożyć rewizytę w celu skorzystania ze swojego prawa, wszak na niego przyszła teraz kolej.

Związek o charakterze małżeństwa grupowego tworzy się najczęściej między osobami, które są dobrymi znajomymi [...], które «patrzą na siebie jako na towarzyszy» [...], przeważnie między sąsiadami i krewnymi. Kuzyni drugiego i trzeciego stopnia prawie zawsze łączą się więzami małżeństwa grupowego; natomiast bracia nie wchodzą w takie związki. [...]

Obecne małżeństwa grupowe są często zawiązywane bez udziału jakiegokolwiek rytuału. Jakiś mężczyzna może po prostu powiedzieć do drugiego «Bądźmy towarzyszami poprzez żony [...]». I od tego momentu robią użytek ze swoich praw”⁴⁷.

65