19437 Scan136 (2)

136 P. Jaśkowski i P. Rusiak

opisane poniżej kolejne doświadczenia, które są obecnie w toku realizacji.

Uczestnicy badań zostali podzieleni na dwie grupy ze względu na wiek: dzieci (10 - 14 lat) i dorośli (18 - 26 lat). Do grupy eksperymentalnej zostały zaproszone osoby posiadające opinię stwierdzającą dysleksję rozwojową wydaną przez uprawnioną do tego placówkę. W grupie kontrolnej natomiast znalazły się osoby, u których nie zaobserwowano wcześniej żadnych trudności w czytaniu i pisaniu. Za pomocą baterii testów psychologiczno-pedagogicznych określony został poziom umiejętności czytania badanych. Dodatkowo każdy uczestnik badania wykonał Test Matryc Ravena.

Wykonano 4 doświadczenia z rotacją umysłową różniące się od siebie rodzajem bodźców i sposobem ich prezentacji. Były to Litery Parami, Figury Parami, Litery Pojedynczo i Mix Parami. W prowadzonych badaniach wykorzystaliśmy dwa rodzaje bodźców: litery (e, k, R, G, F) i/lub figury abstrakcyjne (Ryc, 3) oraz ich lustrzane odpowiedniki. Za każdym razem obiekty prezentowane były w centralnej części ekranu monitora. W kolejnych próbkach wyświetlane były one w pozycj i normalnej lub j ako odbicie lustrzane obrócone o kąt od0° do 180° (co 45 °) od pionu. Bodźce mogły pojawiać się parami, w kolejności jeden po drugim (w kolejnych próbkach prezentacja bodźca właściwego, ożyli tego, który podlegał rotacji, poprzedzana była pojawieniem się bodźca porównawczego, czyli wzorcowego, w pozycji normalnej, np. Litery Parami, Figury Parami, Mix Parami) lub pojedynczo (w kolejnych próbkach pojawiał się tylko bodziec właściwy - zawsze litera lub jej lustrzane odbicie, obrócony lub nie o jakiś kąt, np. Litery Pojedynczo).>

F    O

w    u

Ryc, 3. Bodźce wykorzystane w doświadczeniu

. Test Litery Parami

v Bodźcami wykorzystanymi w tym teście były litery lub znaki nielite-rowe. Były one prezentowane parami, w kolejności jeden po drugim. W kolejnych próbkach bodziec właściwy (na pojawienie się którego należy zareagować, naciskając odpowiedni klawisz na klawiaturze komputera), który podlegał rotacji,byłpoprzedzanypojawieniemsiębodźcaporówna-wczego w pozycji normalnej. Zadaniem uczestnika badania było określenie, czy dwa prezentowane bodźce były identyczne, czy różne, niezależnie od kąta ich obrotu. Inaczej mówiąc, czy oba bodźce miały taki sam kształt, czy inny, niezależnie od ich ułożenia w przestrzeni.

Test Figury Parami

W teście Figury Parami prezentowane są figury abstrakcyjne i ich lustrzane odbicia. Sposób ich wyświetlania na monitorze komputera był identyczny, jak w teście opisanym powyżej.

Test Litery Pojedynczo

r- W kolejnym teście ponownie bodźcami były litery, jednakże wyświetlane pojedynczo. Zadanieuczestnika badania polegało na określeniu, czy bodźcem prezentowanym na ekranie monitora była litera czy nielitera (tj. lustrzane obicie litery).

Test Mix Parami

W tym eksperymencie wyświetlane były oba rodzaje bodźców, tzn. litery i figury abstrakcyjne oraz ich lustrzane odpowiedniki. Były one prezentowane parami, w kolejności zrandomizowanej.

>. Opisane powyżej badania (Litery Parami, Figury Parami, Litery Pojedynczo, Mix Parami) sa obecnie w trakcie realizacji. Niemniej jednak wstępna analiza danych otrzymanych w grupie osób dorosłych pozwala na wyciągnięcie pewnych wniosków. Okazało się bowiem, że niezależnie od tego, jaki rodzaj bodźca wykorzystany został w badaniu (litera, figura abstrakcyjna), a także, w jaki sposób były one prezentowane, osoby z dysleksją potrzebowały więcej czasu na udzielenie poprawnej odpo-