22762 img047 (44)

Hemosyderoza płuc (haemosiderosis pulmonis)

Żelazo występuje w organizmie jako protoporfiryna (hem, cytochromy, peroksydaza), a także jako ferrytyna i hemosyderyna. Jest ono wchłaniane w początkowym odcinku jelita cienkiego, przenoszone przez alfa-globulinę krwi - transferynę i magazynowane w postaci ferrytyny w komórkach, wątroby, śledziony i szpiku. W miarę zapotrzebowania, zmagazynowana ferrytyna zostaje zredukowana i wbudowana w cząsteczkę protoporfiryny.

Jednak w stanach nadmiernego rozpadu erytrocytów ferrytyna gromadzi się głównie w lizosomach komórek żernych, gdzie ulega polimeryzcji w rdzawo--brązowy, nierozpuszczalny barwnik - hemosyderynę.

Stan masowego gromadzenia sie hemosyderyny w makrofagach określamy mianem hemosyderozy. Może mieć ona charakter miejscowy (np. w obszarze wynaczynień), narządowy (przy zastoju krwi w narządzie) względnie ogól-noustrojowy (stany hemolityczne).

Hemosyderoza płuc związana jest najczęściej z niewydolnością lewokomo-rową lub zwężeniem zastawki dwudzielnej, w wyniku którego dochodzi do długotrwałego zastoju krwi w płucach. Znaczna część zalegających erytrocytów ulega rozpadowi, a uwalniane barwniki sąfagocytowane przez komórki żerne.

W obrazie mikroskopowym widoczne jest przekrwienie zastoinowe płuc, a w ścianie pęcherzyków oraz mezenchymie śródzrazikowej i międzyzrazikowej leżą pojedynczo lub w skupiskach syderocyty - duże komórki obładowane rdzawo-brązowymi ziarnami hemosyderyny, przysłaniającymi wszystkie pozostałe struktury komórkowe. Błękitem pruskim barwią się one na niebiesko, natomiast w mikroskopie elektronowym widoczne są liczne, wypełnione hemosy-deryną lizosomy określane jako syderosomy.

Przy długotrwałym zastoju część krwinek przenika do światła pęcherzyków płucnych, gdzie sąfagocytowane przez makrofagi pęcherzykowe. Te złuszcza-jące sie do światła, ciemnobrązowe, wypełnione hemosyderyną makrofagi nazywane są "komórkami wad serca".

40