24604 P3109054

Biorąc pod uwagę udział pracy człowieka w procesach------- hAimn— proc*

sy te można podzielić na ręczne, maazynowo-ręczne. maszynowe, zautomatyzować I aparaturowe. Procesy ręczne wykonuje robotnik wyposażony w prosie narzędzia bez napędu. Przykładem procesu ręcznego może być malowanie pędzlem lub obrób ka drewna ręcznym strugiem. Procesy maszynowo-ręczne polegają na posługiwania się maszynami, przy czym udział pracy ręcznej robotnika jest jeszcze dość widoczny. Wyróżnić tu można wypadki posługiwania się przez robotnika narzędziami zn» chanizowanymi. napędzanymi różnego rodzaju źródłami energii (energia elektrycy na. sprężone powietrze), np. wiertarką elektryczną ręczną, młotem pneumatycznym, i takie procesy są nazywane procesami ręczno-maszynowymi. Jeżeli praca jest wy. konywana na maszynach stałych, np. szlifowanie narzędzi na szlifierce, cięcie drewna na pile taśmowej, a udział manipulacji ręcznych jest jeszcze dość znaczny, to mówi się o typowym procesie maszynowo-ręcznym.

Procesy maszynowe to procesy, w których maszyna lub urządzenie oddziałuje na przedmioty pracy przy stosunkowo małym wysiłku fizycznym robotnika. Praca robotnika polega tu głównie na sterowaniu elementami maszyny, zakładaniu przedmiotu pracy, śledzeniu procesu pracy maszyny. Przykładem takiego procesu może być praca robotnika na krośnie mechanicznym, tokarce itp. Procesy zautomatyzowane eliminują prawie całkowicie pracę człowieka w zależności od stopnia i poziomu automatyzacji. W początkowych fazach automatyzacji (półautomaty) człowiek daje impuls do pracy, obserwuje i steruje pracą automatu. W rozwiniętej fazie automatyzacji udział człowieka zostaje wyeliminowany, a jego funkcje sterowania i koo-troli działania maszyn zastępują mechanizmy pełniące w procesie wytwórczym rolę maszyn samosterujących. Przykładem może być wytwarzanie pap zgrzewałnych. Całkowicie zautomatyzowane procesy technologiczne, elektroniczny system sterowania i pakowania umożliwiają ścisłe kontrolowanie jakości wyrobu.

Procesy aparaturowe są realizowane w aparatach i urządzeniach, w których na-stępują przeobrażenia fizyczne, chemiczne lub mechaniczne surowców i materiałów

bez udziału człowieka w tych przeobrażeniach. Praca człowieka ogranicza się tu do śledzenia przebiegu procesu. Z procesami aparaturowymi można się spotkać w przemyśle chemicznym (np. produkcja kwasu siarkowego), metalurgicznym (np. wytapianie surówki w wielkim piecu), spożywczym (np. destylacja alkoholu) i innych.

7.2.3.

Cykl produkcyjny w przedsiębiorstwach przemysłowych

\Cyklem produkcyjnym nazywa się odcinek czasu między pobraniem surowca lub materiału do produkcji a przekazaniem wyrobu do magazynu wyrobów gotowych Czas trwania cyklu może być różny: w produkcji piekarniczej wynosi on lalka godzin, w produkcji maszyn kilkanaście lub kilkadziesiąt dni, a w produkcji statków - kilka lub nawet kilkanaście miesięcy.

Na długość cyklu produkcyjnego składa się nie tylko czas trwania procesu technologicznego. lecz również procesów pomocniczych, takich jak magazynowanie.

transport*! kontrola. Doży wpływ na czas trwania cyklu produkcyjno ma sposób pnekazywania przedmiotów pracy' Ba kolejne stanowiska pracy i z tego względu rozróżnia się szeregowy, równoległy i szeregono-równoległy przebieg produkcji.

Przebieg szeregowy polega na tym. że każda następna operacja zaczyna się dopiero po zakończeniu poprzedniej w stosunku do całej partii wyrobów i dana partia w całości jest przekazywana na kolejne stanowisko robocze. Przebieg równoległy charakteryzuje się tym. że następną operację zaczyna się po wykonaniu poprzedniej na jednym wyrobie i na dalsze stanowiska robocze przedmioty produkcji są przekazywane pojedynczo. Przebieg szeregowo-równoległy polega na podzieleniu całej partii przedmiotów produkcji na mniejsze grapy, wykonaniu operacji na dnym stanowisku roboczym tylko w odniesieniu do lej grapy i przesyłaniu przedmiotów produkcji ze stanowiska na stanowisko pojedynczo lub grapom.

Szeregowy przebieg wytwarzania jest stosowany w produkcji jednostkowej oraz często w produkcji maloseryjnej, równoległy - w pozostałych odmianach produkcji seryjnej oraz w produkcji masowej, szeregowo-równoległy natomiast - najczęściej w produkcji seryjnej przy długich cyklach produkcyjnych.

Czas trwania cyklu produkcyjnego (T^l w przebiegu szeregowym można obliczyć za pomocą wzoru:

T<f = tsP

gdzie:

u - suma czasu trwania operacji na poszczególnych stanowiskach pracy. p - liczba produktów w serii.

Przykład. Sposób obliczenia czasu trwania cyklu produkcyjnego w przebiegu szeregowym można przedstawić na przykładzie. Dane:

-    seria produkcji składa się ze 100 sztuk wyrobów;

-    produkcja odbywa się na 4 stanowiskach roboczych, a czas trwania operacji na poszc/c gólnych stanowiskach wynosi odpowiednio w godzinach (h): 03 h; OJ h; 24) h i 0^ |

Wykorzystując wymienione dane. można obliczyć czas trwania cyklu produkcyjnego:

7“_rp-(0.3+0.2+2,0+0,5) 100-3 I00=300h

Czas trwania cyklu produkcyjnego w przebiegu równoległym można obliczyć za pomocą wzoru:

T_rr = i_s*t,(p-l)

gdzie: t_n - czas trwania operacji najdłuższej,

pozostałe symbole mają to samo znaczenie, co w poprzednio podanym wzorze.

Przykład. Na podstawie przyjętych danych z poprzedniego przykład! obtaeme dto-gości cyklu przedstawia się następująco:

^ = 3 + 2.0(100-l) = 3 + 2 99 = 3+198 - 201 h