25506 skanuj0061 (36)

ora i C. W. Dar-5 ę go pamięta się'). Jednakże - z w krótszym

rżeń.

TABELA 8. ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY REPRODUKCJĄ SŁÓW A ICH FREKWENCJĄ’

Frekwencja słów	Liczba badanych	Średnie z reprodukcji pisemnej serii 20 słów
1/1 000 000	76	12,04
10/1 000 000	52	13,31
30/1 000 000	44	15,02
50 do 100/1 000 000	55	15,04

^ł Źródło: J. Hall, 1954, s. 140.

. znaczeniowe, z dany materiał, : .-.ystępowa-ozemy uczynić :    nych, z kolei

. góie nieznane. >. Sensowność 5 znajomość itw erdził (por. •3Sta wraz ze orzy sylabach 928). Wartość ustawie liczby skojarzeń, tym

równo o jego :~akze wpływ

OD STOPNIA

". ::^riylenie t-Jardowe

-owa często Biezności od racowanego ) dla języka rej długości zde słowo), mki badania

Rola nastawienia

Jest rzeczą powszechnie znaną, że zapamiętujemy lepiej dany materiał, kiedy wytworzymy sobie specjalne nastawienie na zapamiętanie go. Nastawienie takie może być wywołane zadaniem i motywowane zewnętrznie, a może też wynikać z zainteresowań i postaw danej osoby. Psychologowie interesowali się tzw. uczeniem się ubocznym, przypadkowym, bez nastawienia regulowanego zewnętrznie (instrukcje, nakazy itp.) czy wewnętrznie. Badania nad tym zagadnieniem przeprowadził P. I. Zinczenko (1961).

W związku z badaniem różnic między uczeniem się zamierzonym a niezamierzonym często cytuje się eksperyment Jenkinsa (1933), który połowie badanych studentów zlecił rolę „nauczycieli”, a połowie rolę „uczniów”. Podzielił on badanych na pary i w każdej z nich „nauczyciel” miał za zadanie odczytywać głośno swemu „uczniowi” szereg 20 sylab bez sensu aż do pierwszego bezbłędnego powtórzenia szeregu przez ucznia. Na drugi dzień polecono zarówno nauczycielowi, jak i uczniowi odtworzyć te szeregi. Nauczyciele, którzy nie uczyli się szeregu w sposób zamierzony (nie wiedzieli, ze będą go odtwarzać), pamiętali średnio 10,8 sylaby, podczas gdy uczniowie — 1 5,9.

Wpływ zamierzonego zapamiętywania badali tez w ciekawie zaplanowanym eksperymencie L. Postman i V. L. Senders (1 946). W badaniach tych uczestniczyło 6 grup badanych. Materiałem we wszystkich grupach był ten sam urywek z tekstu Czechowa. W instrukcji wstępnej, różnej dla każdej grupy, przedstawiono osobom badanym zadanie do wykonania: jako próbę szybkości czytania w grupie A (klasyczna sytuacja przypadkowego uczenia się) i jako próbę zapamiętania (po jednorazowym przeczytaniu tekstu) w celu odtworzenia z pamięci: w grupie B — ogólnej treści tekstu; w grupie C — kolejności chronologicznej wydarzeń; w grupie D —jak największej liczby .szczegółów; w grupie E — specyficznych wyrażeń użytych w tekście; i w grupie F — ogólnego wrażenia, jakie wywarł tekst.

Po przeczytaniu tekstu osoby badane ze wszystkich 6 grup otrzymały do wypełnienia kwestionariusz z 50 pytaniami (10 pytań dotyczących każdego z warunków B, C, D, E, F) z 4 odpowiedziami do wyboru, z których jedna była prawidłowa.

159