19853 P1100914

ROZDZIAŁ PIERWSZY Fenomen Pietruszewskiej

Ludmiła Pietruszewska (ur. 1938) jest w literaturze rosyjskiej zjawiskiem niezwykłym choćby z tego powodu, że począwszy od pierwszej publikacji, czyli od roku 1972* była i jest stale i twórczo obecna najpierw w środowisku literackim, a potem na rynku wydawniczym, zadziwiając swoją umiejętnością nadążania za zmieniającą się rzeczywistością i literaturą. Niedrukowana przez prawie dwadzieścia lat zyskała rozgłos w latach 80. XX wieku i odtąd uznawana jest nie tylko za lidera dramaturgii nowej fali, lecz także „innej” oraz kobiecej prozy. Co więcej, powszechną staje się opinia, że jej pisarstwo uosabia formację intelektualną charakterystyczną dla końca XX wieku (xapaKtnepnbiu mun xydootcecmeeHHoeo Mbiiwiemm mmia XX eeKcf).

W sumie jest już obecna w literaturze 35 lat, z czego 13 przypada na czasy Breż-niewowskie, 5 lat na pieriestrojkę, pozostałe 17 na okres Rosji postradzieckiej. W chwili debiutu Pietruszewska miała 34 lata, z nastaniem pieriestrojki 47, a zmiany ustrojowe przywitała jako kobieta pięćdziesięciodwuletnia³.

¹ W czasopiśmie «ABpopa» (1972/7) opublikowane zostały dwa opowiadania: PaccKasmma, Mcmopim Kiapuccta. N. Milman skrupulatnie odnotowuje, że formalnie pierwsza publikacja Pietruszewskiej nosi tytuł JJupeKtnop.lauaem dpoea («KpoKOJnui» 1960. .Ns 18). Jest to felieton poświecom poczynaniom pewnego dyrektora ogrodu zoologicznego. Ta sama autorka zaznacza, że pierwszą publikację utworów artystycznych pisarki stanowią dwie bajki: rosopmiiuii cauaiem. HeLuodatt *ienyxtt («riHOHep» .Ne 11 (1971), s. 71-75). Por.: H. Młuib.waH. Human IJempmieBacyio: Bszwd u3-3a oKeaHo. CaHKr-rieTep6ypr 1997. s. 17.

^: H. KymeMHHa, Omam npoumemm ckosok J7. nempyweecKofi <t mnmeKcme ee meop^ecmna. (w:| łCiaccuKa u coepeMeHHOcmb, ApxaHrejibCK 1999. s. 150.

³ Ludmiła Pietruszewska (ur. 26 maja 1938) pochodzenie (tzw, profesorska rodzina) zawdzięcza głównie linii po kądzieli. Rodzice studiowali w 1FL1 (Instytut Filozofii. Literatury i Historii). Jedynaczka, ojciec nie uczestniczył w wychowywaniu córki. Dziadek. Nikołaj Fieotanowicz Jaków lew (1892-1974) był wybitnym językoznawcą, współtwórcą moskiewskiej szkoły lingwisty cznej, rewolucjonistą. Wnuczka określa go jako człowieka Srebrnego Wieku, natomiast Wikipedia jako „czerwonego profesora", który popadł w niełaskę (1950) i zachorował psychicznie. W okresie czystek wszyscy mężczyźni z rodziny matki, z wyjątkiem dziadka, poddani zostali represjom. Pozostałą rodzinę w czasie wojny ewakuowano i okres ten pod opieką babci i ciotki przyszła pisarka spędziła w Samarze (wtedy: Kujbyszew), a także w domu dziecka pod Ufą. W 1961 roku ukończyła Wydział Dziennikarstwa w Uniwersytecie Moskiewskim. Pracowała w radiu i w telewizji (1972). Prozę zaczęła pisać w latach 60. XX wieku, dramaty — dekadę później. W 1968 roku po raz pierwszy próbowała zaistnieć w oficjalnym obiegu («Honbiii M»p» — Tukum dettoutca. cottecmb mu/hi). Pierwsza publikacja ukazała się w 1972 roku. Tłumaczyła prozę z litewskiego, turkmeńskiego. azerbejdżańskiego. polskiego (Anatol Potemkowski). Drukowana w następujących rosyjskich czasopismach: wHesa^ sOumiKciio.