27523 skanuj0022

Obuwie ortopedyczne

Bogumił Przeździak

Tradycyjnym przeznaczeniem obuwia jest ochrona stóp przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych. W poszczególnych regionach i kulturach świata obuwie bardzo się różni, zależnie od potrzeb i przyjętych form elegancji oraz pozycji społecznej noszących je osób. Obuwie ortopedyczne, oprócz pełnienia wspomnianych funkcji, musi być zaprojektowane tak, by służyć do kompensacji zaburzeń czynności kończyny dolnej — wrodzonych lub nabytych, zapobiegać pogłębianiu się dysfunkcji, chronić miejsca zmienione chorobowo oraz uzupełniać kosmetycznie ubytki stopy. Obuwie odgrywa ważną rolę w zaopatrzeniu ortotycznym jako skuteczny element terapeutyczny (ryc. 8.1). Do celów leczniczych w większości przypadków trudno wykorzystać gotowe obuwie, wyprodukowane fabrycznie, dlatego musi być uszyte na miarę oraz indywidualnie dopasowane. Przygotowaniem i wykonaniem obuwia dla chorych ze stopą o zmienionym kształcie zajmuje się zakład ortopedyczny. Obuwie takie chroni stopę w tradycyjnym znaczeniu, działa terapeutycznie, ale również pełni rolę kosmetyczną. Powinno być estetyczne i spełniać obowiązujące wymogi mody. Zwłaszcza pogodzenie przeznaczenia leczniczego i trendów mody jest trudne.

Podstawowe elementy konstrukcyjne obuwia przedstawiono na rycinie 8.2. Część wierzchnia buta nazywa się cholewką i składa się z: przyszwy, kwatery (obłożyny) oraz noska. Wewnętrzne .części składowe to: podprzyszwa, język, podszewka albo obłożyny podszewkowe oraz podnosek. Spody w części zewnętrznej zawierają: podeszwę, wierzchnik obcasa, pas albo otok i glanek, a w części wewnętrznej — podnosek, podpodeszwę i zakładkę piętową. Sznurowanie buta może być standardowe, długie lub przedłużone, a sznurowadła są mocowane za pomocą oczek, uchwytów lub haków. Cholewka buta może być wykończona mankietem lub la-mówką albo obydwoma tymi elementami. Dotyczy to szczególnie obuwia dla dzieci oraz przeznaczonego na stopy wrażliwe.

Rycina 8.1, Elementy lecznicze obuwia ortopedycznego (wg Katalogu ZPO): 1. Fc a dziecięca 2. Forma normalna; 3. Forma symetryczna; 4. Forma przywiedzeniowa; 5. Forma edzemo-wa; 6. Forma dostosowana; 7. Forma gipsowa; 8. Wkładka pronująca; 9. Wkładka ; „smująca;

10. Wkładka śródstopna; 11. Wkładka dostosowana; 12. Wkładka na paluch sztyv. -. 13. Wkłao ka wyrównująca; 14. Wkładka uzupełniająca; 15. Zakładka zewnętrzna; 16. Zakta - * = orzyśrodkc-wa; 17. Zakładka obustronna; 18. Podnosek przedłużony; 13. Zakładka piętowa <v.-a; 20. Język usztywniony; 21. Stalka sprężynująca; 22. Stalka krótka; 23. Obcas Thomasa. I- Obcas Thomasa wysunięty; 25. Obcas Thomasa przedłużony; 26. Obcas Thomasa oclwr---.^r27. Obcas Thomasa odwrócony wysunięty; 28, Obcas Thomasa odwrócony przedłużony 1: Obcas wysunięty ku tyłowi; 30. Strzemię do aparatu; 31. Wkładka kołyskowa; 32. Pasek kc^,;;' ?,.ny

14*