28457 Image00119

238    Jw>u»i Rtykowikl

csłowiek styka się i zupełnie innymi formami tycia, z zupełnie innym p₀_

rządkiem Społecznym nil ten, z którym miał dotąd do czynienia.

2.    Występują bariery (fizyczne, społeczne, psychologiezne) utrudnia.

jące bądi uniemożliwiające opuszczenie układu społecznego, który Jest iród.

łem oddziaływali niezgodnych z indywiduaInym systemem znaczeii.

3.    Zniszczeniu ulegają układy społeczne (interpersonalne, Instytucjo, nałne) podtrzymujące dawną strukturę osobowości, tradycyjne struktury grupowe ulegają rozbiciu, a watne obiekty społeczne są psychologicznie unicestwiane.

L. Występuje intensywna indoktrynacja Jednostki wykorzystująca częściowo elementy obecne w indywidualnym systemie znaczeń, ale w innej niż dotąd konfiguracji.

5.    Interpretacja napływających informacji jest odpowiednio sterowana - uniemożliwia się jednostce zbudowanie samodzielnej, odrębnej opinii o tym, co ją spotyka.

6.    Skłania się jednostkę do aktywnego uczestnictwa w działaniach inspirowanych przez nowy układ społeczny i stwarza okazję do osiągania pozytywnych rezultatów tych działań.

7.    Umacnia się wysoki autorytet głównego źródła zmian opierając się na wysokiej ocenie jego siły, władzy i kompetencji.

Warunki powyższe mogą być organizowane zarówno na skalę mikro, jak i na skalę makro.

Co się tyczy skali mikro, to warto zaznaczyć, że większość z nich bywa spełniana wtedy, gdy realizuje się procedury zmierzające do zmian osobowości - np. trening interpersonalny. Przy realizacji treningu, po pierwsze, organizuje się doświadczenia uczestników tak, aby mieli oni możliwość zetknięcia się z zupełnie nowymi formami obcowania ludzi i wzajemnego komunikowania się (doświadczenie niezgodności); po drugie, tworzy się psychologiczne bariery utrudniające uczestnikom rezygnację z u-działu, przyjmując na wstępie ich zobowiązanie do przejścia całego cyklu zajęć; po trzecie, odrywa się uczestników od kontaktu z osobami i instytucjami, z którymi w relacji dotychczas pozostawali - organizowanie treningów poza miejscami zamieszkania 1 pewne utrudnienia w komunikacji z własnym środowiskiem wyłączają uczestnika - na pewien czas - spod wpły-

wu dawnych struktur) po emru, * trakaia treningu JflfiHH |HH nikom wtclu nowych informacji, Wtirprom H własna śaówtadcasaae odmienny sposób od znanego In - realizuje Wm BMBpj roiasjn HHH nacją" w "ideologu treningowa)") po piąta, hm| h tego komunikowania slą l wypowiadania na głos swatali mjrfli I hHM mtS pawnia się stalą kontrolą grupy nad przebiegłam litarpra«Kp tęga. ca Mą dzieje, utrudniając lub wrącz czyniąc niemożliwym wytwór i** » »n»«Suel. nago, całkowicie odrąhnego od reszty członków grupy puakm • Mamie; fw szóste, włącza slą uczestnika w rezMaite zadania w ramach grupy, SMfit czym treść tych zadali stwarza, niemal dla katdage, modłiwedć eeiągsnia jakiejś formy sukcesu; po siódme, wytwarza tlą wokół osoby trenera, a takie grupy jako całości, pewien nimb autorytetu, priy czy* dzieje Mą tak nie tylko w grupach sterowanych raczej autorytatywnie, ale równie! w grupach typu demokratycznego, w których trener jest jakby jednym | uczestników • jest to jednak taki uczestnik, który w odróżnienie aś wijyat. kich pozostałych posiada doświadczenie i kompetencje teoretyczne, ce |H| wadzi automatycznie do wyróżnienia go jako lidera B sytuacji petoj 9nj jasności, w której u pozostałych uczestników dominuje I początkowych Mą. diach niepewność i niepokój.

*

Trzeba podkreślić, iż cechą istotną całego procesu jest dobrowolność uczestnictwa, co sprawia, ii podmiot może zachować poczucia wewnątrz. nej kontroli. To poczucie prawdopodobnie posiada niemały wpływ na treść i wynik zmian.

Tego poczucia może brakować wtedy, gdy procesy powyższe meją śo-tyczyć makroskali, a więc gdy zachodzą w dużych grupach społecznych. Chodzi tu o sytuację wprowadzania władzy autokratycznej, kiórs organizuje nowy porządek społeczny, likwidując dawne instytucje i tradycje, ogra* nic zając swobodę przemieszczania się (przede wsgrstkia swobodę jpusi-czania układu), kontrolując wszelkie formy publicznego komunikowania się, dysponując środkami skłaniania obywateli do aktywności I do odpowiednia. I go jej nagradzania, a także eksponując siłę i mądrość głównego ośrodka decyzji.

Jest wysoce mało prawdopodobne, aby jakikolwiek rzecgrwlsgr układ polityczny spełniał powyższe warunki w sposób pełny. Bywały cne jednak