32106 PC130279

rów , co istotnie wpłynęło na obniżenie popytu na produkty polskie, a tym samym - na chłonność gospodarki polskiej na pracę i wzrost bezrobocia. W świetle szacunków dokonywanych za pomocą odmiennych metod ocenia się, iż ogólny deficyt w obrotach towarowych spowodował do 1998 r. utratę dużej liczby miejsc pracy i w ten sposób przyczynił się do powstania bezrobocia w przemyśle w wysokości:

-    998,2 tys. osób (Wysokińska 2000),

-    1 min (metodą czynnikową) (Kabaj 2000),

-    1,1 min (metodą udziałową) (Kabaj 2000).

Tabela 3

Dynamika importu i eksportu w latach 1990-1999 (ceny stale)

Wyszczegól-nie nie	1992	1993 1994 1995 1996 1997 1998							1999
	rok poprzedni a 100								1990 a 100
Import	113,9	118.5	113,4	120,5	128,0	122,0	114,6	104,4	474,7
Eksport	97,4	98,9	118,3	116,7	109,7	113,7	109,4	102,0	180,8

Źródło: GUS (1999c; 2000c).

Liberalizacja rynku towarów przemysłowych w handlu z Unią Europejską zakończyła się w 1999 r.^s Oznacza to, że penetracja importu z tytułu liberalizacji stawek celnych nie powinna już się powiększać w najbliższych latach. Nowy, choć znacznie mniejszy impuls restrukturyzacyjny może spowodować przyjęcie przez Polskę zewnętrznej taryfy celnej Unii Europejskiej, która po liberalizacji w ramach WTO dla towarów przemysłowych będzie niższa od naszej taryfy celnej średnio o około 3-6 punktów proc. Oznacza to możliwość bankructwa nieefektywnych przedsiębiorstw w sektorach przemysłu opartych na imporcie z krajów trzecich, głównie z rynków wschodnioeuropejskich oraz azjatyckich. Wpływ tego efektu na rynek pracy nie powinien przekroczyć wzrostu bezrobocia o więcej niż około 20-30 tys. osób i zależy od zdolności adaptacyjnej przedsiębiorstw związanych z importem z tych krajów do nowych możliwości ochrony krajowego rynku⁹.

Jednocześnie w latach dziewięćdziesiątych do Polski napływały bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ). Oblicza się, iż do 1999 r. przyjęły one wartość 38,9 mld dolarów USA (za: Kotowicz-Jawor 2001). Eksperci oceniają, iż bezpośrednie oddziaływanie BIZ ogółem na zwiększenie miejsc pracy w gospo-

Odbylo się to zgodnie z zobowiązaniami podjętymi przez Polskę wobec Światowej Organizacji Handlu (WTO) i w wyniku umów zuwartych z Unią Europejską.

Z wyjątkiem rynku samochodów, paliw płynnych i przedłużonej o rok liberalizacji rynku stali.

Stabilizująco natomiast na rynek pracy może wpływać wzrost ekspansji eksportowej firm, które dostosują się do unijnych norm i standardów technicznych, weterynaryjnych i fitosanitarnych, pod warunkiem zwiększenia przez nic aktywności marketingowej na rynkach europejskich i pozaeuropejskich (Wysokińska 2000).