35064 strona (134)

tkanek położonych zewnętrznie), płytkie i głębokie, którego dokonuje się albo za pomocą diatermii, albo za pomocą sond termicznych wprowadzanych w głąb tkanek. Przykładem jest leczenie nowotworów stercza za pomocą sondy termicznej wprowadzanej do cewki moczowej. Mały zakres terapeutyczny temperatury powoduje konieczność dokładnej kontroli.

Leczenie odbywa się w szpitalach i sanatoriach, lecz także przeprowadzane jest w przychodniach onkologicznych. Ten rodzaj terapii upowszechnia się w krajach rozwiniętych. Doświadczenia polskie są na razie niewielkie.

7. Zastosowanie w chirurgii.

Diatermię długofalową i krótkofalową stosuje się jako nóż chirurgiczny. W tym celu promieniowanie pem zostaje zagęszczone na ostrzu emitora, o kształcie noża lub igły, do kilkudziesięciu W/mm². W tych warunkach następuje koagulacja i destrukcja termiczna tkanek w temperaturze od 120 do 300°C. Nacięcie wykonane nożem diatermicznym nie krwawi, dlatego można je wykonywać w tkankach obficie ukrwionych.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do nagrzewania promieniowaniem diatermii są choroby gorączkowe, zakaźne, gruźlica, skłonność do krwawień, psychozy.

Nagrzewania sprzyjają odwapnianiu kości, dlatego przeciwwskazaniem do diatermii są zespoły Sudecka, złamania kości w okresie gojenia, osteoporoza i inne zaburzenia wapnienia kości.

Nie wolno wykonywać zabiegu na części ciała, w których znajdują się metale (łączniki kości, odłamki pocisków, sztuczne stawy, sztuczne zęby i inne implanty). Metale skupiają (zagęszczają) na sobie pem, rozgrzewają się znacznie silniej niż tkanki i mogą stać się przyczyną oparzeniowego uszkodzenia tkanek. Pacjent musi odłożyć na czas zabiegu ozdoby metalowe, obrączkę, zegarek, metalowe części ubrania (np. guziki) i inne przedmioty metalowe, które mogłyby się znaleźć w polu zabiegowym lub w pobliżu.

Elektroniczny rozrusznik serca jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do zabiegu diatermią. Pacjent z rozrusznikiem powinien znajdować się w odległości większej niż 6 m od czynnej diatermii.

Zasady bezpieczeństwa przy stosowaniu diatermii

Promieniowanie elektromagnetyczne diatermii w nadmiarze jest szkodliwe, dlatego personel wykonujący zabiegi podlega w Polsce szczególnej ochronie. Polega ona na skróconym dniu i tygodniu pracy, do 5 godzin dziennie i 30 godzin tygodniowo, oraz na oznaczeniu wokół aparatu stref o różnym stopniu bezpieczeństwa. Czas przebywania w tych strefach jest ograniczony odpowiednio do wielkości zagrożenia. Naturalnie strefy te są aktualne tylko w czasie działania diatermii.

I. Strefa niebezpieczna. Obejmuje ona strumień pem na odległość jednego lub dwóch metrów od emitora oraz obszar od 0,5 m do 1 m w bok od niego i od kabli łączących emitor z aparatem. Do tej strefy terapeuta nie powinien wkraczać. Włączanie i wyłączanie aparatu należy wykonywać, nie przekraczając granicy tej strefy.

134