35112 P1510754

oraz nie pozwoliłoby w pełni wykorzystać wzrastającej z wiekiem odporności loch. Przy takim postępowaniu wzrósłby również koszt produkcji jednego prosięcia, gdyż koszty odchowu loszki do chwili uzyskania od niej potomstwa obciążałyby o połowę mniejszą liczbę prosiąt niż przy utrzymywaniu loch do czwartego miotu.

W przypadku użytkowania loch do czwartego miotu okres między pokoleniami będzie wynosić 2 lata. Co 2 lata należałoby więc wybrakowywać wszystkie lochy w chlewni, na ich miejsce wprowadzić pierwiastki. Nie byłoby to jednak najlepsze rozwiązanie, chociażby ze względu na zmniejszającą się co drugi rok średnią użytkowość rozpłodową całego stada (mioty od pierwiastek są mniej liczne). W hodowli zarodowej zaleca się zatem coroczne brakowanie 50% stada podstawowego, co również pozwala na zachowanie 2-letniego odstępu między generacjami.

Badania wykazały, że nie można ściśle przestrzegać 2-letniego użytkowania loch. Należy bowiem zwrócić uwagę na uzyskanie odpowiednio dużej różnicy selekcyjnej w cechach rozpłodowych. W tym celu korzystniej jest zwiększyć okres użytkowania loch do 5. lub 6. miotu (zwiększając odstęp między generacjami do 2.5 lub 3 lat) i pozostawiać na remont loszki, które pochodzą od matek charakteryzujących się użytkowością wyższą od średniej stada.

Najbardziej racjonalne, z punktu widzenia postępu hodowlanego w aspekcie przydatności czysto rasowych zwierząt do krzyżowania, jest produkowanie potomstwa mieszańcowego z pierwszych i drugich miotów. Na podstawie wyników uzyskanych w tych miotach wybiera się najlepsze lochy na matki następnego pokolenia i kryje je w czystości rasy w celu uzyskania z następnych miotów potomstwa przeznaczonego na remont stada. Po uzyskaniu zwierząt na remont, kolejne kojarzenia mogą być realizowane w krzyżowaniu lub w czystości rasy, stosownie do popytu na materiał hodowlany.

Użytkowanie knurów nie powinno trwać dłużej niż 1 rok. W hodowli zarodowej selekcję knurków i loszek prowadzi się w obrębie każdego stada hodowlanego. Oceniając loszki, bierze się pod uwagę — oprócz wartości hodowlanej wyrażonej indeksem oceny przyżyciowej — liczbę sutków oraz ich budowę, warunkującą prawidłowe, rozpłodowe użytkowanie zwierząt. Na tym etapie powinno się wykorzystać oprócz wyników oceny własnej (przyżyciowej)^ wyniki oceny pełnego rodzeństwa uzyskane w stacjach kontroli. Te ostatnie informują o użytkowości rzeźnej i jakości mięsa, co trudno ocenić przyżyciowo u osobnika podlegającego selekcji (rys. 10.4).

Selekcję powinno się przeprowadzać wtedy, gdy wszystkie knurki (lub loszki) otrzymały indeksy przyżyciowe oraz indeksy na podstawie kontroli stacyjnej ich pełnego rodzeństwa. Prowadzi to jednak do przetrzymywania osobników pochodzących od loch wcześniej wyproszonych, aż do chwili oceny materiału od ostatniej lochy, od której planuje się pozostawienie zwierząt do remontu. W praktyce zsynchronizowanie terminów oproszeń loch nie jest możliwe, nieraz przeciągają się one do kilku miesięcy. W takim przypadku należy przeprowadzać selekcję w kilku terminach, w miarę dorastania sztuk do oceny.