35317 PB170089

4 Zjawiska w obrazowaniu i percepcji

Znąjomość podstawowych procedur oraz zasad obrazo-h«iiu projekcyjnego i warstwowego jest podstawą dla /rozumienia powstania konkretnego obrazu diagnostycznego. Dodatkowe zjawiska są pomocne w interpretacji obrazów medycznych. Niektóre /. nich mają zastosowanie we wszystkich metodach obrazowania, inne są przydatne lylko w niektórych specjalnoiciach. Co jest prawdą w życiu, sprawdza się i tu: gdy masz podstawy i do tego znasz kilka sztuczek, szybko będzie o Tobie głośno

4.1 Czego potrzebuję do oceny obrazu?

Czy jakość obrazu jest technicznie wystarczająca?

lista kontrolna;

•    Czy w danym kontekście klinicznym zastosowano najhardziej odpowiednią metodę obrazowania?

•    Czy uwidoczniono prawidłowe części ciała i to w całości?

•    Cry badanie zostało przeprowadzone prawidłowo, czy jego przebieg mógł być zakłócony z powodu stanu pacjenta lub zdarzeniami zachodzącymi w czasie badaniu?

waniu MR). lecz także pozycji fwcjenła (czy pacjent są prosto?) i stopnia jego współpracy (czy mógł ustać bet mchu. ryc. 4J)?Czy wstrzymał oddech? Czy wciągną! powietrze wystarczająco głęboko?).

Zakończywszy czytanie tekstu, powinieneś być w stanie odpowiedzieć na dwa pierwsze pytaniu w 95% przypatfi ków. Jeśli badanie ma odpowiednią jakość, jesteś na drodze do dokonania prawidłowego rozpoznania.

Jak mam oceniać obraz?

Jeśli prześledzić kolejne spostrzeżenia doświadczonego; radiologa, zwróci uwagę pewnu jego niesystematyczność,: żeby nic powiedzieć - chaotyczność. Percepcja zmian zachodzi tak naprawdę w ułamkach sekund, Nowicjuszowi jednak przydałby się jakiś schemat postępowania, który ułatwiłby organizację dłuższego przecież czasu, jakiego po. trzebujc na ocenę obrazów (ocena ta wymaga utrzymywani^ ciągłego wysokiego poziomu uwagi). Sugestie takich schematów oceny znajdziesz w poszczególnych rozdziałach.

Cechy tkanek w obrazach radiologicznych

Rozważając obraz nu zdjęciu RTCi w kategoriach gęstoścłjj ciało ludzkie skluda się z różnych składników, zwłaszczjl tkanki tłuszczowej, wody. tkanek miękkich i kości. Te cztery składniki są możliwe do rozróżnienia, gdy oceniana struktura zawiera przeważającą ilość danej tkanki. Oczy^{1 2} wiście nic zawsze lak jest, a żeby było jeszcze trudniej jako że radiologia klasyczna jest obrazowaniem projekcyjnym zwykle oglądane obraz.y ukazują złożone cienie powstałe z nakładania się warstwa różnych tkanek. Z czasem, w przebiegu chorób lub pewnych zdarzeń, pewne do-^: datkowe struktury - zwapnienia czy elementy metalowe-pojawiają się w obrębie struktur ciała. W badaniach można też uwidocznić czynność pewnych struktur - na przykład przepływ w naczyniach lub przestrzenie płynowe mózgowia czy wychwyt środka cieniującego w danej tkance. Każda technika obrazowania ma swoją charakterystykę, mocne i słabe strony w ukazywaniu wyżej struktur i ich funkcji.

Niektóre techniki mają znakomitą rozdzielczość przestrzenną (jak na przykład ultrasonografia wysokiej częstotliwości), ule słabą penetrację tkankową. Inne mają dobrą rozdzielczość przestrzenną (możliwość rozróżnienia dwóch osobnych punktów czy obiektów w przestrzeni), ale słabszy kontrast tkankowy (możliwość rozróżnienia dwóch typów tkanki, na przykład istoty szarej i białej mózgowia). Klasycznym przykładem jest wybór między TK a MK mózgu. Ponadto w poszczególnych metodach istnieją specjalne sposoby wydobywania niektórych aspektów. Początkującemu radiologowi na pewno jest trudno jeśli w ogóle jest to możliwe uzyskać pełny obraz. Rycina 4 4a ma odrobinę w tvm nomńc I Ikn/mc    -.-..t...

Ryc. 4.la Przyjrzyj i* bocznemu łdjędu kręgosłupa pacjenta. który upadł podczas jazd/ rowerem. Czy można zając kotnerz stabilizujący?

.5MO}pv.'.£-i<l-łHi tal auz3oq ap£fpz noMpz tu ipAuoiuoopywn jwl gsAuUn w6»x| oAtd «ti*L

b Dodatkowe projekcje skośne (dwóch dobo* zbudowanych uf mówców pociągnęło ramiona pacjenta ku dołowi) uwidaczniają pnaiwsamw btgu CB względem C7 (strzałka) c Na zdjęciu przednio-tytnym j«r widoczny uraz na poeorwe C6-C7- Zdjęcie kołnierza bez dalszej vtab*;aci> «wgłoby skutkować uszkodzeniem rdzenia kręgowego.

1

Każdy doświadczony radiolog najpierw rzuca okiem na jakość badania, zanim zacznie je nnalizować. Celem takiej wstępnej oceny nic jest odrzucenie badania czy zignorowanie widocznych cech patologii (choć niekiedy może to być konieczne), ule stworzenie dobrej podstuwy dlii percepcji i podejmowania decyzji. Jest to cenny nawyk, którego warto się trzymać. Naturalnie należy najpierw ustalić, czy zdję-eia trzymane w ręku należą do pacjenta ze skierowania. Aby ocenić jakość badania, /udajemy następujące pytania:

*    Czy wybrano właściwą metodę diagnostyczną lab zabiegową. z uwzględnieniem wskazań klinicznych? Listy wskazań podane w tekście, stworzone na podstawie danych naukowych i doświadczeń praktycznych, pozwolą Ci zorientować się, jakie badania są wskazane w jakich sytuacjach.

*    Czy uwidoczniono. I to wystarczająco, prawidłowy obszar ciała? Kluczowa kwestia Dla przykładu zobacz ryc. 4.la c Poza tym rzeczywista droga projekcja jest konieczna w zdjęciach kostnych.

2

| Nie, doktorze

Ryc 4.3 Zapytany, czy mógłby uleżeć spokojnie jeszcze chwdę, pacjent tytko przeczył ruchem głowy. Świat me jest doskonały