Łi:X. Tektoniko u ulkamc^tp t ptuioturzna
W Atlidi tgJdOOOA wyłuztaIconych w formie pokryw wulkanicznych zalegających poziomo lub ukośnie. poprzcjpidnnjdi mniej odpornymi pokładami to fu (scememowany materiał ptroklatfyczny) rozwija się rzeźba jak w obszarach płytowych łub monoldiaałnych
Kopuły i stożki wulkaniczne rozcinane tą przez wody opadowe spływające po ich stokach W kraterach wygasłych wulkanów rozwija we często Sieć rzeczna o kierunku dośrodkowym Procesy te powodują stałe rozcinanie i obniżanie tych wzniesień.
Skały git&lnfBO. występujące w postaci Zyt. iakkolńów czy batohtów tkwiących winnych dcałaeh o mniejszej odporności - ulegają wypreparowaniu (odsłanianiu) przez procesy niszczące wietrzenie, erozję i denudację
Rozwój technik komputerowych pozwala obecnie na opracowywanie przestrzennych modeli terenu obrazujących ukształtowanie powierzchni i występujące struktury geologiczne - bardzo pomocnych w ocenie zachodzących pomiędzy nimi relacji (por ryc. 45 w rozdziale 6).
Na podanej mapie geologicznej zaznaczyć odporność skał wg tkali Maulla, wykreślić', przebieg osi synkłin i antyklm (sygnatury według ryc. 13).
Na mapie topograficznej tego obszaru zaznaczyć linie szkieletowe grzbietów (linia ciągła) i ścieków (linia przerywana).
Przeanalizować związek pomiędzy rzeźbą terenu a odpornością i tektoniką skal (dane zestawić według tabeli 3).
Tabela 3
Związek rzeźby z budową geologiczną (przykład)
l.p. |
JLzeih* U -grzbiet O - obniżenie |
Wysokość w m n,p,m, od...do |
Odporność li.d. -1>. duża ii - duża m - mała |
Tektonika A - antyJdbia S - syn klina |
Związek rzeźby z: 1* odpornością 2* tektoniką |
1 |
0 |
290-360 |
in |
A |
1* obniżenie warunkowane małą odpornością 2* rzeźba niezgodna z tektoniką (inwersja) |
Podać ogólne wnioski
Ohjabtlentt:
Linię grzbietową prowadzimy prostopadle do po nemie w miejscu gdzie znajduje aę xh największa wypukłość zwrócona w stronę niższej poziomicy. Wznosząc sic wzdłuż linu grzbietu kata szkieletowa przecina od zewnątrz wypukłość poztomic
Linię ścieku wyznaczają wypukłości poziomic zwróconych w stronę war.rvr.c o * zrastających wysokościach
Zadanie
Podana rycina obrazuje modelmorfologjczno*g«)!ogiczny (błokdiagrzra) wschodniego obrzeża Gór Stanowych (Środkowa Syberia). Na obszar ten składają się dwie jednostki strukturalne, fragment hercyńskiego górotworu faldowo-zrębowcgo zbudowanego z piaskowców, wapieni i dolomitów dewońskich oraz z granitów górnopaieozoicznych i młody górotwór zbudowany ze zlepieńców, piaskowców i łupków ilastych triasu, jury i kredy dolnej. Wszystkie struktury zaznaczone ni blokdiagraniie powstały podczas orogenezy alpejskiej.
Przeanalizować w sposób podobny jak w poprzednim zadaniu związek między rzczbą a odpornością i tektoniką skał. Relacje między ukształtowaniem powierzchni a strukturą geologiczną najdogodniej jest prześledzić na przedniej i bocznej ścianie modelu. Podać ogólne wnioski.
Pozycje literatury uzupełniającą; nr nr: 1,7, 14, 15.