69042 PICT2489

3.2.3. Okrrilanie tektoniki w oparciu o Unie intersekcyjne i poziomice

Jest to mo2frwe na mapach geologicznych posiadających podkład topograficzny. Sposób powyższy wykorzystuje zależności pomiędzy rzeźbą terenu a ułożeniem warstw. Między ukształtowaniem powierzchni, sposobem ułożenia warstw oraz zarysem granic geologicznych (linie intersekcyjne) na mapie, istnieją ścisłe zależności określone prawami geometrii wykreślnej; i tak. jeśli:

I warstwa leży poziomo - linie intersekcyjne są równoległe do warstwie,

| warstwa leży pionowo - czyli upad wynosi 90°; granice-są liniami prostymi w kierunku biegu niezależnie od rzeźby terenu,

• warstwa jest nachylona: linie intersekcyjne zbliżają się w kierunku tipadu w obniżeniach terenu, a cofają się w kierunku przeciwnym upadowi na wzniesieniach (ryc. 20).

Ryc. 20. Intersekcja warstwy nachylonej: a - obraz no mapie, b - profil gtologiany

Znając dwa dowolne elementy, możemy na ich podstawie odtworzyć element trzeci. W naszym przykładzie wyznaczymy bieg i upad warstwy w oparciu o linie intersekcyjne i poziomice (ryc. 21).

Ryc. 21. Wyznaczanie biegu i upadu warstwy z linii intersekcyjnej i poziomic

Znajdujemy dwa punkty przecięcia danej linii intersekcyjnej z tą samą poziomicą; łącząc te punkty uzyskamy bieg warstwy leżący na wysokości danej warstwicy (w naszym przykładzie 500 m). Z kolei znajdujemy dwa punkty przectęcia tej samej linii intersekcyjnej z inną poziomicą, łącząc je uzyskujemy bieg tej samej warstwy leżący na innej wysokości (u nas 550 m). Jeżeli przez h oznaczymy różnicę wysokości pomiędzy obydwoma biegami, a przez d odległość między nimi, to kąt upadu u wyrazi się wzorem:

h

«gu=-

Wartość kąta upadu u można znaleźć też graficznie - wykreślając odcinek d (prostopadle do biegów) i odcinając w skali mapy wielkość h na jeden z boków. W utworzonym w ten sposób trójkącie, kąt upadu u odczytuje się przy odcinku d.

W oparciu o wyznaczone na mapie biegi i upady warstw poparte interpretacją faktów geologicznych (wiek skal, przebieg linii intersekcyjnych. uskoki) odtwarzamy budowę geologiczną danego obszaru podobnie jak w dwu poprzednich sposobach.

Stopień skomplikowania struktur tektonicznych zależy w znacznej mierze od przeszłości geologicznej danego terenu. Stare góry lub wyżyny wielokrotnie fałdowane, potrzaskane siecią niekiedy nakładających się na siebie uskoków - tworzące skomplikowane, nietypowe formy fałdowe (niektóre partie Gór Świętokrzyskich, Sudetów), są trudne do interpretacji.