36750 Zdjęcie0248 (6)

pęcherzykowa te jądra (duże, jasne, zawierające dużą ilość chromatyny luźnej, tzw. euchromatyny). W ich barwiącej się zasadochlonnie cytoplazmie mogą być obecne ziarna glikogenu.

W warstwie pośredniej występują również tzw. komórki łódkowate. Mają one wydłużony, wrzecionowaty kształt oraz leżące mimośrodkowo jądro.

Ryc. 22-27. Nabłonek wielowarstwowy płaski pokrywający błonę śluzową pochwy (pow. 440 x). Wyróżnić można warstwy: pod-stawną, pośrednią i powierzchniową (dzięki uprzejmości prof. dr. hob. med. J. Szamborskiego).

3. Warstwę powierzcliniową |stratum superficiale) zbudowaną z największych płaskich komórek wielobocznych. Średnica komórek wynosi ok. 60 firn, a ich jądro zajmuje pozycję centralną. W warstwie tej znajdują się zarówno komórki o cytoplazmie kwasochlonnej, jak i komórki zasadochłonne. Komórki kwasochlonne mają zazwyczaj jądro pyknotyczne (matę, o średnicy mniejszej niż 6 pm, silnie barwiące się, zawierające dużą ilość chromatyny zbitej tzw. heterochromatyny). Wśród komórek zasado-chłonnych można wyróżnić komórki z jądrem pyknotycz-nym oraz grupę komórek z jądrem pęcherzykowatyin. Cytoplazma komórek warstwy powierzchniowej zawiera liczne ziarenka glikogenowe.

Opisane różnice morfologiczne komórek znajdujących się w poszczególnych warstwach nabłonka pochwy są dobrze widoczne na rozmazach tych komórek (po pobraniu komórek zluszczonych z powierzchni nabłonka lub uzyskanych w wyniku biopsji) po zastosowaniu specjalnych metod barwienia.

U dojrzałej płciowo kobiety nabłonek pokrywający błonę śluzową ma grubość ok. ISO—300 pm. W nabłonku tym zachodzą cyklicznie powtarzające się zmiany budowy. Zależą one od wpływu hormonów płciowych wytwarzanych przez jajniki, a przede wszystkim od stężenia estrogenów.

Przekształcenia w nabłonku pochwy zachodzące pod wpływem estrogenów pozwalają, metodą wymazów pochwowych, na ocenę faz cyklu płciowego (patrz dalej).

Blaszka właściwa błony śluzowej jest utworzona z tkanki łącznej mającej różną budowę w zależności od umiejscowienia w ścianie pochwy. Tuż pod nabłonkiem znajduje się pasmo tkanki łącznej zbitej, w której zawarte są liczne włókna sprężyste. Niekiedy ta część blaszki właściwej błony śluzowej może wnikać do nabłonka, tworząc brodawki. Część blaszki właściwej leżąca zewnętrznie (w sąsiedztwie błony mięśniowej) zbudowana jest z tkanki łącznej o luźniejszym utkaniu. Znajduje się tutaj dużo naczyń krwionośnych.

W tkance łącznej blaszki właściwej błony śluzowej występują liczne, wędrujące komórki krwi. Są nimi przede wszystkim limfocyty i granulocyty. Wędrujące limfocyty często można odnaleźć również w nabłonku. Limfocyty leżą niekiedy w skupiskach tworząc grudki chłonne samotne (folllcull lymphatlci solUarli).

W błonie śluzowej pochwy nie występują gruczoły. Obecna w świetle lego narządu wydzielina śluzowa pochodzi z szyjki macicy. Błona śluzowa pochwy wytwarza poprzeczne fałdy, tzw. marszczki pochwowe (rugae nagina-les), w których znajdują się sploty żylne. Marszczki występują zarówno na tylnej, jak i na przedniej ścianie pochwy. Układają się w slupy nazywane odpowiednio: slupem tylnym marszczek (columna rugarum posterior) oraz slupem przednim marszczek (columna rugarum anterlor).

U dziewic błona śluzowa wytwarza poprzeczny fałd — błonę dziewiczą (hymen) ograniczający ujście zewnętrzne pochwy.

22.2.4.2.

Błona mięśniowa pochwy

Błona mięśniowa (tunica muscularis) zbudowana jest zpęcz-ków włókien mięśniowych gładkich, między którymi znajduje się nieco tkanki łącznej. Pęczki włókien mięśniowych gładkich mają ułożenie nieregularne. W błonic mięśniowej obecne są włókna leżące okrężnie i podłużnie w stosunku do światła narządu. Włókna te przeplatają się wzajemnie. W zewnętrznej części błony mięśniowej przeważają włókna podłużne. Niekiedy wyróżniane są w błonie mięśniowej pochwy dwie warstwy. Są nimi sąsiadująca z błoną śluzową warstwa okrężna (stratum clrculare) i położona na zewnątrz od niej warstwa podłużna (stratum longltudinale). W tkance łącznej leżącej między pęczkami włókien mięśniowych gładkich występują liczne włókna sprężyste. Wytwarzają one sieć, która kontaktuje się z włóknami sprężystymi położonymi w blaszce właściwej błony śluzowej. Między włóknami mięśniowymi, wśród elementów łączno tkankowych, przebiega duża liczba naczyń krwionośnych. Grupa komórek mięśniowych poprzecznie prążkowanych tworzy zwieracz wokół ujścia pochwy.

22.2.4.3.

Przydanka

Przydanka, czyli błona zewnętrzna (tunica aduenlitia) pochwy zbudowana jest z tkanki łącznej. Jej część wewnętrzna, leżąca bliżej błony mięśniowej zawiera liczne, gęsto upakowane włókna sprężyste i położone między nimi komórki Zewnętrzna część przydania utworzona jest przez tkankę łączną zawicrąjącą mniej włókien i luźniejszy układ komórek. Występują tutaj również pojedyncze komórki mięśniowe gładkie. W przydancc znajdują się uaczynia krwionośne, naczynia chłonne i duża liczba włókien nerwowych.

Górny odcinek tylnej ściany pochwy pokryty jest otrzewną. W tej części narządu na jego zewnętrzoej powierzchni występuje więc błona surowicza.