wiązywania konfliktów i dopiero na tej podstawie moina opracować odpowiednią strategię organizacyjną.
Okazuje się, te cele są często sprecyzowane niejasno, poszczególne komórki powołują się na odmienną grupę przepisów i w różny sposób uzasadniają swoje decyzje. Diagnoza musi więc być bardzo starannie opracowana i za pomocą technik symulacyjnych należy doprowadzić do uzgodnionej, interpretacji celów i {kompetencji komórek, ponieważ brak wspólnych kryteriów rozwoju organizacyjnego utrudnia zawsze porozumienie. '
Interwencja ekspertów polegała początkowo aa szkoleniu grup, które opierało się na uświadamianiu celów organizacji, oraz związku poszczególnych komórek w realizacji tych celów. Spotkania konfrontacyjne mniejszych zespołów doprowadzały do projektów zmian strukturalnych, dotyczących obiegu informacji i treści ról organizacyjnych. Dalsze szkolenie miało za zadanie podanie przykładów rozwiązań podobnych organizacji i stosowanie różnych gier symulacyjnych. Interwencje zakończyła sesja, na której przedyskutowano problemy uprzedniej diagnozy i zastanawiano się nad tym, jakie problemy organizacyjne stwarzają zróżnicowane poglądy i cele ludzi w organizacji.
Podstawę takiej interwencji stanowi zespół technik realizujących zasadę: w celu zmiany organizacji należy zmienić percepcję i postawy członków w kierunku, na który wskazuje diagnoza. Trzeba doprowadzić do zgodności między wymaganiami otoczenia a bieżącym stanem organizacji. Można przekształcić zachowania ludzi przez dostarczenie informacji o tym, jakich zmian się od nich wymaga i w ten sposób przetworzyć ich system oczekiwań, skłaniając do akceptacji nowych wzorów zachowań. Nie można poprzestać na szkoleniu aktywu kierowniczego, kadrę trzeba doskonalić wielo-
T
I jBoinowo, ustalać bardziej wszechstronnie diagnoz;, I Ksśsiującą na zakres i potrzeb; zmian oraz sposoby I zyskania dla niej pracowników.
1 Te uwagi można by odnieść także do reformowania i#tytvcji wychowawczych — Jako organizacji i uwzlęd-I git Je w reformach oświaty i wychowania.
Ten obszerny przegląd metod przekształcania osobo-wści, grupy i organizacji wskazuje, jak bardzo są one x sobą związane. Psychoterapia i wychowanie co prawda izolują wychowanków i pacjentów, ażeby później lepiej dawali sobie radę w „prawdziwym" życiu, natomiast teorię rozwoju organizacyjnego stosuje się na „żywym” materiale, usiłując wywoływać zmiany, które swoją skuteczność mają wykazać na tym samym terenie, w tej samej pracy, co mogłoby wywierać wpływ na proces socjalizacji. Instytucje wychowawcze, a zwłaszcza szkoła, ciągłe szukają związku i tyciem, jednak narastająca ilość wiedzy, której wymaga wykształcenie oraz sztywny system klasowo-■łekcyjny hamują realizację tej słusznej zasady. Niemniej sądzę, że wiele wartościowych dyrektyw można i przedstawianych tu propozycji wybrać i wprowadzić umiejętnie do praktyki.
Przedstawiłam tu metody indywidualne, grupowe i organizacyjne i chciałabym jednocześnie zwrócić uwagą na nowe rodzaje uczenia się, które one proponują.
Treningi — to sposób uczenia się odpoczynku i skupienia. Pewne zabiegi -rozluźniające i odprężające występują na lekcjach wychowania fizycznego i w sporcie, można by przemyśleć, w jaki sposób zwrócić na nie uwagę uczniów i przećwiczyć z nimi na wzór zabiegów Szultza odpoczynek w domu, -podkreślając wagę skupienia i medytacji czy marzeń bądź ćwiczeń wyobraźni. Pewne elementy psychogimnastyki mogłyby tu również znaleźć zastosowanie.
223