41278 P1010280 (3)

289

289

wej o szczególnym dla niego znaczeniu - miejsca narodzin ogarniętego śmi cią: „Tam właśnie umarła moja matka. Tam właśnie przyszedłem na świlt” Postać umarłej matki patronuje wszystkim uczuciom syna. Ocienia jego

bytowanie.

W tej właśnie komnacie Egeusz doświadcza graniczności intensywnego życia wrażeniami przednatalnymi oraz szaleńczymi snami. Całe jego istnienie w nich się skupia, istnienie rozgrywające się właściwie „po tamtej stronie”. Najsilniejszym „zboczeniem jego umysłu”, jak sam to nazywa, była kontemplacja jakiegoś detalu, a właściwie wytworzenie jego widma. To zresztą częsta praktyka wzrokowo-duchowa dzieci i romantyków, a także mistyków: uprawianie autohipnozy - wpatrywanie się w jakiś szczegół, aż do momentu jego wizyjnego rozproszenia, powołania do życia jego zamglonego, niejasnego odpowiednika. Egeusz był maniakiem podobnych doświadczeń - mógł

w ten sposób powtarzać słowo, aż zatraciło swe znaczenie, albo cały dzień rozmyślać o zapachu jakiegoś kwiatu.

W tym stanie, jak to Poe nazywa, przedłużonego znieruchomienia czytał, a raczej kontemplował frazy dzieł filozoficznych. Uwagę jego, jak zresztą wielu innych, przykuło „niepojęte zdanie Tertuliana”: „Umarł Syn Boży -jest to prawdopodobne dlatego właśnie, że niedopuszczalne, i pogrzebiony 292 zmartwychwstał - jest to pewne, dlatego właśnie, że niemożliwe”. Egeusz w tym wypowiedzeniu umieszczał swoje credo quia absurdum - „wierzę, ponieważ jest to niedorzeczne”. Perwersyjna wiara jego była przeczuciem życia umarłych po śmierci, również życia wampira.

Przebywająca na zamku kuzynka Egeusza, Berenice, z którą miał wziąć ślub, osoba pełna życia, urody i pogody, zapada nagle na jakąś niemoc, „rodzaj epilepsji, która często kończyła się katalepsją ^- katalepsją, mającą całkowity 290 pozór śmierci”. Poe w ogóle, jak wielu romantyków, miał obsesję p i z e d wczesnego pogrzebu. W opowiadaniu, a właściwie eseju p tytułem, przytacza wiele przykładów pogrzebania za życia. Naiic lęk przed takim obrotem wypadków uzasadnia faktem, że częst P w stany kataleptyczne, które przez otoczenie brane by ł> za ⁿ

też dzieje z bohaterką opowiadania.    . . _gj g_erenice, przeksztal-

Egeusz obserwuje dokładnie zmiany na c ^ , _a straszliwe rozprzężc cenią jej „istoty fizycznej”, a zwłaszcza „s/cz _etamorfoza kobiety u łonie jej tożsamości osobistej”. Bonaparte P