50506 skanuj0030 (118)

68

ginalność artystki przejawia się w pojedynczych obrazach oddziałujących poprzez warstwę wizualną.

W eseju The cinema of tomormw Samira Machmalbaf podziela entuzjazm Abbasa Kiarostamiego dla kamery cyfrowej, która redukuje do minimum technologiczny aspekt realizacji filmów i tym samym sprzyja technologicznej demokracji³⁷. Cyfrowa rewolucja nie tylko pozwoli wyłonić większą liczbę artystycznych indywidualności, ale również sprawi, że kino uniezależni się od sil politycznych i finansowego kapitału. Z uwagi na możliwość prezentacji filmów w Internecie zmniejszy się także kontrola cenzury chociaż nadal będzie istnieć autocenzura wynikająca z obawy przed reakcją ze strony religijnych fanatyków. Reżyserka prorokując, że w przyszłości kamera stanie się równie komfortowym i niezauważalnym środkiem jak soczewki kontaktowe, skłania się ku przeświadczeniu, że z powodu wzrastającej indywidualizacji procesu produkcji i odbioru, kino stanie się literaturą XXI wieku.

Filmografia 1998 Jabłko (Sib)

2000 Czarne tablice (Tacht-e sijah)

2002    Bóg, konstrukcje i dekonstrukcjc, segment filmu 11'09"01 (God, Construction and Deconstruction, segment filmu: lV09"01/Scptember 11)

2003    O piątej po południu (Pandż-e asr) ³⁷ http://www.makhmalbaf.com/articles.asp?a=a06/.

Anna Nacher

JODIE FOSTER - NEGOCJATORKA PO DRUGIEJ STRONIE KAMERY

Jodie Foster zdecydowanie bardziej znana jest jako aktorka - postacie kreowane przez nią w Milczeniu owiec (The Silence of the Lambs, 1991, reż. Jonathan Demme) czy Neli (1994, reż. Michael Apted) z pewnością pozostały w pamięci każdego kinomana. Za rolę agentki FBI, Clarence Sterling, dostała zresztą Oscara i nie była to jej pierwsza nagroda. Trzy lata wcześniej Akademia nagrodziła ją za kreację w Oskarżonych (1988) w reżyserii Davida Finchera, gdzie wykreowała postać kobiety upominającej się o sprawiedliwość po tym, gdy została zgwałcona. Już sam tylko pobieżny przegląd ról, w które wcielała się Jodie Foster pokazuje, że bardzo bliskie są jej sylwetki kobiet nieprzeciętnych, które z różnych względów pozostają na marginesie patriarchalnego społeczeństwa. Począwszy od nastoletniej prostytutki Iris w słynnym Taksówkarzu (Taxi Driver, 1976) Martina Scorsesego - a była to jedna z najbardziej kontrowersyjnych kreacji aktorskich w jej karierze - poprzez nie mniej kontrowersyjną, wychodzącą daleko poza ramy zarówno tradycyjnej seksualności, jak i standardy filmowej rodziny amerykańskiej postać Franny w Hotelu New Hampshire (1984) Tony'ego Richardsona (na podstawie powieści Johna Irvinga) aż po rolę niezapomnianej „dzikiej" dziewczyny, wychowanej poza cywilizacją i kulturą (i praktycznie poza językiem) w Neli.

Podobnie jak kilka jej poprzedniczek (choćby - w odległej już dzisiaj historii kina - Mary Pickford) i kilku poprzedników (John Cassave-tes), Jodie Foster stanęła w końcu po drugiej stronie kamery. W swoim reżyserskim dorobku ma dwa filmy fabularne, Tatę - mały geniusz (1991) oraz Wakacje w domu (1995) (nie licząc jednego z epizodów serialu telewizyjnego Talesfrom Darkside z 1984 oraz obecnie - w roku 2005 - będącego w produkcji filmu Flora Plum). Znacznie bogatszy jest dorobek producencki Foster, co świadczy o tym, że ta wszechstronna artystka potrafiła wypracować sobie pozycję, w której najważniejsze decyzje dotyczące filmu są jej domeną. Musimy sobie bowiem zdawać sprawę, że rola producenta - jedna z najważniejszych w hollywoodzkim systemie