52348 Obraz(5 (3)

Uwodorniani* fenolu do cykloheksanolu

oczyszczę eię prze* rektyfikację od nie przereegowenego l*,.olo oraz iwo rżących elf ubocznie cykloheksenu i oykiohekeenu.

*ye- 162. Schemat inatelacji do produkcji cyklohekeenolu metodą uwodornienia fenolu

Podstawowym elementem instalacji jest reaktor kolumnowy - stalowy aparat kontaktowy (rys. 162). W dolnej csfioi aparatu zawierającej wązownicę grzewczą zachodzi odparowanie fenolu. Do tej części doprowadza alg również wodór (mieszanina świeżego i powrotnego) poprzez aparat belkotkowy. Górna ozęSó reaktora ma charaktar plaazezowo--rurowy. Wewnątrz rurek znejduje się złote katalizators. Mlaazanina reagentów -wodor i pary fenolu - przepływając przez złote katalizatora ulega prze-reagowaniu. w przestrzeni międzyrurowej krąty woda, które odparowuje wykorzystując ciepło reakcji uwodorniania fenolu. Mieszaninę poreakcyjną chłodzi eię w wymienniku ciepłe. Kondensat oddziela się od nie przerea-gowanego wodoru, który zawraca eię do procesu. Surowy cykolohekeanol

Jedne z Metod produkcji cykłohekeenolo polega na uwodornieniu feno-

lui

C_sH_sOM *    3 H, -    -* C.H_llOH •

Procee przebiega w fazie parowej, w tomp. 130-150°C, pod ciśnieniem 1-2 MPa, w obecnoeci katalizatora h;/AI,0₃(tabletki). Stosuje elg duły nad-Miar wodoru. EgzotornicznoeC reakcji wymaga inteneywnego chłodzenia drodowieka reakcyjnego.

¹ •    I. r •** a I • I I«I, 3. h • I wim» r • h I yt I k • « yj a« , «. i»rt»rl<. **

Utwardzenie tłuszczów

Niektóre oleje roślinne oraz oleje z ryb i ssaków morskich zewiere le w cząsteczce trzy, cztery, a nawet piąć wiązań nienasyconych, co powoduje, Ze mają bardzo niską temperaturę topnienia (nawet do -50 C), oyeoką liczbę jodową (ponad 150) oraz nieprzyjemny zapach. Produkty o takiej budowie podatne eą na raakcja utlenienia oraz hydrolizy, przy czy* niekorzystne procesy określa się wspoinę nazwą:    jelczenie. Pro

dukty łatwo ulegające jelczenlu mają ograniczoną przydatność do celów konsumpcyjnych. Wymienionym niekorzystnym zjawiskom zapobiega eię poprzez wysycanie wodorem części wiązań nienasyconych w cząsteczkach. P«o-cee ten, tzw. utwardzenie tłuszczów, nadaje olmjoo roślinnym oraz olejom i tranom ze zwierząt morskich półstałą lub stelą konsystencję przypominającą tłuszcze zwierzęce. Proces ten wykorzystuje eię m.in. do produkcji margaryny.

Utwardzanie tłuszczów polega na selektywnym, katalitycznym uwodornianiu wiązań nienasyconych w łańcuchach kwasów tłuszczowych w teki sposób, aby nie naruszyó grup astrowyah. Kryteriami, stopnia uwodornienia eą:

.— temperatura topnienia produktu, która podwyteza eię podczas procesu,

- liczba jodowa produktu (liczba gramów jodu przyłączającego się do wiązań nienasyconych w 100 9 substancji), które podczas procesu maleje.

w przemyśle podczas produkcji tłuszczów jadalnych przeprowadza się uwodornienie niecałkowite - do takiego stadium, aby temperatura topnienia produktu wynosiła ok. 35°C, a liczba jodowa 20-90. Tłuszcze całkowicie utwardzone (wszystkie wiązanie wy sycone wodorem) mają t«sfi. topn. 40-90°C, liczbę jodową bliaką zera i nie nadają eię do konciuęc)i, gdyż są bardzo ciężko strawne. Proces całkowitego uwodornienia wykoizy-atuje eię wyłącznie w przypadku produkcji stałych tłuszczów technicznych. Uwodornienia nie tylko wpływa na zmianę konsystencji surowców naturalnych, ala również póprawia barwę i zapach produktów oraz uodparnla je na działanie czynników zewnętrznych powodujących jelczenie.

Utwardzanie tłuszczów przeprowadza eię w fazie ciekłej, w sposób 9 krasowy, w reaktorach mieszczących nawet po kilka ton wsadu. Tąki 8BSB postępowania umożliwia stopniowe i równomierne likwidowanie wiązań nienasyconych we wszystkich eząteczkach. Katalizatorem reakcji jeet nikiel osadzony na nośniku, tworzący w oleju zawiesinę. Dodaje się go w ilości 0,01-0,2% wag. Procae przebiega w temp. 100-200°C, pod cienieniem 0,5 MPa.

56*