53979 ZoologiaG

84 Płazińce

Rys. 52. Cykl rozwojowy bruzdogłowca szerokiego. 1 — jajo musi się do stać do wody, 2 — wieczko, 3 — komórki embrionalne, 4 — onkosfera rozwijająca się w jaju, 5 — koracidium, czyli orzęsiona onkosfera z sześcioma haczykami, 6 — koracidium w oczliku traci rzęski, 7 — procerkoid w oczliku, 8 — plerocerkoid w mięśniach ryby, 9 — dojrzały tasiemiec, 10 — skoleks, 11 — człony niedojrzałe, 12 — człony dojrzałe, 13 — człony maciczne. (Wg Piekarskiego, z Erdmanna 1975)

1    8    2    9    6

Rys. 53. Człon dojrzały bruzdogłowca szerokiego. 1 — jądra, 2 — woreczek prądowy, 3—jajnik, 4 — ootyp, 5 — gruczoły żółtnikowe, 6 — macica, 7 — kanał wydalniczy, 8 — otwór macicy, 9 — otwór przedsionka płciowego. (Wg Piekarskiego, z Kadłubowskiego 1972)

widłonoga procerkoid nie ginie, ale z jelita przenika do jamy ciała ryby i stąd do narządów wewnętrznych, głównie jednak do mięśni. Tu powstaje następna larwa zwana plerocerkoidem (rys. 52), która może osiągać 3 cm długości i ma już wykształcone 2 bruzdy przyssawkowe. Dalszy jej rozwój przebiega w żywicielu ostatecznym, czyli np. człowieku.

Ligula — Ligula intestinalis. Postać dorosła żyje w jelicie cienkim niektórych ptaków rybożernych, np. perkozów, nurów, mew. Występuje na obszarze klimatu umiarkowanego. Tasiemiec w postaci plerocerkoidu jest szkodliwy dla ryb, u których przy silnej inwazji (ponad 20 larw w jamie brzusznej) wywołuje chorobę zwaną ligulozą. Objawia się ona mechanicznym rozrywaniem jamy brzusznej lub uciskiem na narządy wewnętrzne (rys. 54). Ptaki zarażają się przez zjedzenie ryb z plerocerkoidami lub samych plerocerkoidów, które dostały się do wody w przypadku przerwania powłok brzusznych ryby.

Tasiemiec ten charakteryzuje się szczególnie grubym ciałem. Średnia jego długość wynosi 30-40 cm. Na słabo wyodrębnionym skoleksie występują 2 krótkie bruzdy przyssawkowe, szyjka nie jest zaznaczona. Członowanie zewnętrzne ujawnia się tylko w przedniej części ciała, natomiast dalej można odróżnić człony wyłącznie przez powtarzający się wzdłuż strobili obojnaczy układ rozrodczy, ponieważ jeden zespół układu odpowiada jednemu członowi. Po brzusznej stronie strobili biegnie płytki rowek, w którym w jednakowych odległościach leżą ciemniejsze niż reszta ciała skupiska tego układu.

Rozwój przebiega podobnie jak u bruzdogłowca szerokiego. Pierwszymi