55331 skanuj0095

182 0. Mo<Mto układu stosunków mtfdrynsrrjdowycfi

Objalmenw: a - punki mmmmiii >ii>, b - pierw wy punki praeg,yvi«r\ v punki maksimum siły. d - drugi punki prMgięcia, a^r punki minimum siły kutejne^o vy*ui

Rysunek 6.S, Krzywa możliwości wzgięanycR Siodłu. Cli. Diiruli, >>'¹;»uh 0iCnsn,dz. c¹l.,a 261

Pełny cykl siły. zgodny z logistyczną “uiuią wziosiu i upadku, pi/odstawia i> Minek 6.5.

Oś rzędnych odzwierciedla względno możliwości państw tud/iał potęgi państwa w systemie), na osi odciętych znajduje się czas. Mamy więc wykres potęgi względnej jako funkcji czasu, innymi słowy - cykl relatywnych możliwości¹ W cyklu tym największe znaczenie mają cztery punkty krytyczne, które pozwalają lepiej zrozumieć zachowanie się państw w pew nych krytycznych momentach historii. Według Dora na zależy ono w prostej linii od pozycji w cyklu względnych możliwości. Okazuje się też. że mężowie stanu nie tylko dostrzegają le krytyczne punkty, ale są bardzo wrażliwi na ich pojawienie się. Ponieważ w kiy-tycznych punktach dochodzi do dość szybkiej zmiany, następuje też zmiana projekcji przyszłej względnej potęgi, zarazem więc roli polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Punkt minimum siły oznacza koniec spadku relatywnych możliwości i początek ich wzrostu, punkt maksimum siły - odwrotnie. Możliwości względne początkowo rosną w przyśpieszonym tempie (do pierwszego punktu przegięcia), a następnie zwalniają (do punktu maksimum siły). Po przekroczeniu punktu maksimum możliwości względne spadają w przyśpieszonym tempie (do drugiego punktu przegięcia), następnie spadają wolniej (do punktu minimum)⁴¹. •

Moóot cytou uiy 1|)

Ponieważ w kryty cznycb punktach następuje odwrócenie dotychc/itMiwycłi trendów (zatamuje się ich linearny charakter), państwo musi poszukiwać nowe) roli. Proces ten różnie rozkłada się u czasie. Sytuacja staje się dramatyczna, gdy na dostosowanie się do nowej sytuacji pozostaje bardzo niewiele czasu p.ui siwa popadają wtedy w „nerwowość” i nabierają skłonności do nadrcukcji.

Cykl trzeba analizować całościowo jako ..cykl potęgi państwa i roli", powinien on więc łączyć aspekty strukturalne i behawioralne^. Takie ujęcie pozwala uwzględniać w tę) dynamice zmieniające się interesy państwa i pokazuje, )ak potęga i rola przestają ze sobą synchronizować. Przyszłe projekcje potęgi i roli m| ucieleśnione w cyklu, umożliwiając analitykowi badanie każdego okresu Itr •torii z jasno wyspecyfikowanej „międzynarodowej perspektywy polityczne]" wsjH*łczcsnych mężów sianu i zapewniając kierunek badania przyczyn zarówno pcrccpcyinie. jak i operacyjnie. Ponadto, ponieważ rola odzwierciedla ttegłęJ >h( potęgę państwa, jego atpirocje i ich ukceptocjg przez system, mo/na mówić

0    dwóch typach nierównowagi (wynikającej z potęgi względnej i wynikaj* »|

/ porównania potęgi i statusu). Teoria cyklu siły wyjaśnia warunki leżące u |»«4 *uw strukturalnej nierównowagi i będące źródłem zagrożeoiaoraz twierdzi. Mle źródła zagrożenia mają największy wpływ przyczynowy w pewnym określonym momencie czasu w dynamice cyklu siły.

Doran zakłada, że miara narodowy ch możliwości musi uwzględniać zarówno możliwości ukryte, jak i zrealizowane, a ponadto nie powinna być zbyt wrażliwa na żadne z takich działań, jak wojna czy polityka gospodarcza. Musi pr/y tym oprzeć się na dwóch wymiarach: rozmiaru (wielkości) oraz poziomu rozwoju Dlu okresu od epoki po I KI 5 roku do wczesnych lat 50. XX wieku jako w%k*> •nki reprezentujące narodow e możliwości Doran przyjął: kategorie rozmiary :

produkcja żelaza i suiowki. tuduuM.. Hictkuk sił zbrojnych;

*uitięon*‘ poziomu mzuofu:

zużycie energii w formie produkcji węgla, urbanizacja.

Po latach 50. wysoka technologia i broń jądrowa powodują, że urbanizacja . wielkość sil zbrojnych przestają być właściwymi wskaźnikami narodowych możliwości. W roli lej występują produkt narodowy brutto (PKB) per ui/uto

1    wydatki obronne, a więc:

kategorie mzmiaru;

produkcja żelaza i auiywki, ludność, wydatki obiuiuie; kategorie poziomu rozwoju:

zużycie energii. PKB pet uipitu

Puybliżony przebieg cykli siły dla rouiycU państw w okicsie ostatnich 900 mi przedstawia rys. 6.6.

lcvłu OUii»u> tąc/j 4VAt) JBUIMMM ^>0    tyauwi i i)W) MM W

im»M«aliK^a t potęga i dyplomacja)«jej -pojcdync/cj dynamice- potęgi i roli. Wyjaśnia i»«ł*H unikany łysieniu i ipraw dypkniacji popr/c/ cykliczną dynamikę -względnego- w/nwiu i lęal ku paAtlw" (Ck    t\ -nomie*, philotopk* uf ht.ti.-n tmJ Ute 'single .ł\ tt-tmi. *' qf/Nmw.

Inłcfnal.nal ffllMIWł kUW RnMt* 200), I 24. im I. • IV14)

1

Punkt przcgKVM w |hum    » który¹ kmuNk    /mienia uf na prmiwny

" Donn omawia k>twdoejvc/egćlowo,iii¹uiai ptrraw^ i dnu pochodaą Ankc)i • pan. •tą do opina tzyMudcl /mian, dragą do (fm pMńpMHŚ I —kamowad.