47586 Scan10239

>    podzielne - to świadczenie które może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości, np. zapłata pewnej sumy pieniężnej

>    niepodzielne - nie można go wykonać częściowo bez istotnej zmiany jego przedmiotu lub wartości, np. dostarczenie maszyny do szycia, samochodu

Świadczenia pieniężne

Świadczenia pieniężne stanowią najczęściej spotykany typ świadczeń. Polegają na przekazaniu z jednego majątku do drugiego określonej wartości ekonomicznej pod postacią sumy pieniężnej wyrażonej w jednostkach pieniężnych.

Do zobowiązań pieniężnych odnoszą się trzy fundamentalne zasady:

1.    zasada walutowoŚCI - art. 358 KC, zgodnie z którym „z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych zobowiązania pieniężne na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej mogą być wyrażone tylko w pieniądzu polskim”.

2.    zasada nominalizimu - zgodnie z nią zobowiązanie pieniężne zostaje spełnione przez zapłatę tej samej kwoty pieniężnej, na jaka opiewał dług w chwili jego powstania (czyli nie bierze się pod uwagę wartości zmiany pieniądza - jeżeli przed denominacją dług wynosił 100 000 zł to teraz mimo, że faktycznie „stare” 100 OOOzł to „nowe” 10 zł, dłużnik winien jest „nowe” 100 OOOzł).

3.    zasada waloryzacji - jest wyjątkiem od zasady nominalizmu, która mówi, że świadczenie pieniężne zostaje spełnione gdy wierzyciel otrzyma taką samą wartość ekonomiczną, jaką miała wierzytelność w chwili jej powstania. Jeżeli więc w okresie między powstaniem zobowiązania pieniężnego a jego wykonaniem nastąpiła zmiana siły nabywczej pieniądza, to wierzyciel powinien otrzymać inną - większą lub mniejszą - sumę pieniędzy od tej, na jaka opiewało zobowiązanie (czyli jeżeli przed denominacją dług wynosił 100 000 zł to teraz wynosi on 10 zł)

Zasada ta może wynikać jedynie z przepisów ustawy lub z czynności prawnej, czyli gdy strony się tak umówią.

Na podstawie art. 358¹ §2 KC strony zawierające umowę mogą zastrzec, że wysokość świadczenia pieniężnego będzie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. Zgodnie z tym przepisem stronny umowy mogą stosować klauzule indeksowe, przez odwołanie się przy ustalaniu wysokości świadczenia pieniężnego do wartości złota, zboża, kamieni szlachetnych itp. Dopuszczalne jest także odwołanie się do walut obcych, jako miernika wartości (klauzule walutowe), z tym, że nie oznacza to dopuszczalności wyrażania świadczenia pieniężnego w walucie obcej, co byłoby sprzeczne z zasadą walutowości.

Świadczenia odszkodowawcze

Zgodnie z art. 363 KC świadczenie odszkodowawcze polega bądź na przywróceniu stanu sprzed wyrządzenia szkody bądź na zapłacie odpowiedniej sumy pieniężnej (rekompensaty, odszkodowania)

Wyróżniamy 3 rodzaje odpowiedzialności odszkodowawczej:

□    odpowiedzialność kontraktowa, która występuje wtedy, gdy szkoda powstała na skutek nie wykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania, powstałego z czynności prawnej. Odszkodowanie zastępuje główne świadczenie lub je uzupełnia (art. 471 i nast. KC)

□    odpowiedzialność deliktowa, występuje wskutek zaistnienia „czynów niedozwolonych”, czyli gdy zaistnieje zdarzenie wyrządzające szkodę a za zdarzeniem tym przepis ustawy wiąże odszkodowanie (art. 415 i nast. KC)

□    odpowiedzialność gwarancyjno - repartycyjna, powstaje na skutek przejęcia na siebie przez dany podmiot odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez inne osoby, w określonych okolicznościach, np. odpowiedzialność ubezpieczeniowa.

Powstanie obowiązku naprawienia szkody uzależnione jest od zaistnienia przesłanek, które regulują dany rodzaj odpowiedzialności. Wśród tych przesłanek podstawową rolę odgrywają: i wyrządzenie szkody