6295504668

REJENT NR 7 - linieć 1993 r.

ustalona wysokość świadczenia pieniężnego może być waloryzowana na ogólnie przyjętych zasadach.

III. Oddzielnego omówienia wymaga problem odsetek opartych na przepisie ustawy, przede wszystkim odsetek za opóźnienie, których wierzyciel może domagać się na podstawie art. 481 § 1 k.c. Na gruncie tego przepisu wątpliwości może budzić określenie samego momentu wymagalności odsetek. Może to być bowiem zarówno chwila wymagalności świadczenia głównego, np. data zwrotu pożyczki, jak też moment zgłoszenia żądania zapłaty odsetek. W świetle omawianego przepisu należy jednak uznać, że odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego należą się wierzycielowi od momentu zgłoszenia żądania o ich zapłatę¹³. Zasądzenie odsetek wstecz wydaje się więc być niedopuszczalne co do samej zasady¹⁶. Odsetki, mające za swoje źródło ustawę, należą się wierzycielowi od daty wezwania do ich zapłaty, ewentualnie od daty wytoczenia o nie powództwa, przy czym odsetki te powinny być zasądzane od nominalnej wysokości długu. Opóźnienie ma miejsce bowiem jedynie w stosunku do kwoty należnej wierzycielowi w chwili wydawania orzeczenia, kwota zwaloryzowana zaś staje się wymagalna dopiero po uprawomocnieniu się orzeczenia w przedmiocie waloryzacji. Stopa odsetek zasądzanych za opóźnienie nic powinna z zasady przekraczać stopy odsetek ustawowych (art. 481 § 2 k.c.).

Problem powstanie jednak w wypadku, gdy uprawniony żąda jednocześnie waloryzacji świadczenia pieniężnego i zasądzenia odsetek za opóźnienie w wykonaniu świadczenia pieniężnego. Przy roztrzyganiu tego problemu należy wziąć pod uwagę pewne szczególne aspekty roszczenia o odsetki i roszczenia o waloryzację. Cel waloryzacji i odsetek za opóźnienie ma w zasadzie takie samo uzasadnienie, mają stanowić dla wierzyciela rekompensatę za fakt, że nie korzystał ze swojego kapitału przez określony czas, a tym samym rekompensują także spadek siły nabywczej pieniądza. Jednocześnie ewentualne korzyści, jakie dłużnik mógł osiągnąć z tytułu korzystania z cudzego kapitału, w znacznej mierze zostaną pochłonięte przez waloryzację, a wierzyciel uzyska konkretne korzyści w postaci zdjęcia z niego skutków inflacji. Wydaje się też, że roszczenie o waloryzację mieścijuż w sobie

50