56590 skanuj0006

dwuczynnikowa jest rzeczywista, pozorna czy niepełna. Posłużenie się tą zmienną może ujawnić jeden z 5 możliwych układów zmiennych:    - * ,

• KORELACJA POZORNA - zmienna testująca demaskuje pierwotną żaJeżność dwóch zmiennych, że nie zachodzi między nimi. związek bezpośredni T INTERWENCJA - żmićSna testująca tćf ogniwo po ś&dnie w ukł. Zależności" mięśfży dwiema zmiennymi

♦ Przykład^- - stwierdzono zależność między stanem cywilnym robotnic (X) i częstotliwością opuszczania dni pracy (Y) - kobiety zamężne częściej niż kobiety niezamężne były nieobecne w pracy. Rzeczywistą przyczyną nieprzychodzenia do pracy może być ilość zajęć domowych (więcej u większości kobiet zamężnych). Stąd t oznacza zajęcia domowe.

m

* WIELOP ~~ SJOWOSC - zm. test. okazuje się drugą zmienną niezależną

' Wamtilcie«T,wieloprzyczynowości jest - brak korelacji' - między i :.żmiermymi ‘- ^;v: '••Tńezateżńymi.^^Ni^ednb3^ctnie'. korelacja' taka; występuje. Badacz- 'musi przyjąćpfó: -    bąd^icgo- zy/iązku wielcprżj^ćzymowego ma ^

Charakter•wątpiłwy:;jub aprobować "znaleźć ^:przyczynę^vkorelacji- między    i.-t

wprowadzając-dalsze zmienne.    . •

♦    W związku wieloprzyczynowym kombinacja dwóch lub więcej zmiennych niezależnych oddziaływuje na zmienną zależną. Typ owej kombinacji może być dwojaki:

kombinacja Addytatywna - każda ze zmiennych niezależnych może spowodować zmianę zmiennej zależnej

kombinacja Interakcyjna - każdy z czynników oddziaływuje na zmienną zależną gdy występuje łącznie z inną zmienną niezależną

•    POTWIERDZENIE - zm. test. potwierdza istnienie wyjściowego związku jednoprzyczynowego (zawsze jest to wynik względny)

♦    Zmienna testująca potwierdza założoną zależność jednoprzyczynową między dwiema zmiennymi, jeżeli nie ujawnia ani korelacji pozornej ani interwencji ani zależności wieloprzyczynowej

♦    Jest to potwierdzenie warunkowe - zachowujące ważność tylko w odniesieniu do jednej, określonej zmienne testującej użytej w:badaniu

•    POZORNA nie - KORELACJA - początkowo tabela dwudzielna nie wykazała żadnej zależności, wprowadzenie zmiennej testującej ujawnia związek przyczynowy

Chociaż nie można dowieść istnienia związku przyczynowego opierając się wyłącznie na współczynnikach korelacji, to jednak można zidentyfikować tzw. Korelacje pozorne; to znaczy korelacje, które powstają w wyniku wpływu innych zmiennych. Na przykład nietrudno się domyślić, że istnieje korelacja pomiędzy wielkością strat związanych z pożarem a liczbą strażaków biorących udział w gaszeniu. Jednakże nie można z tego wyciągnąć wniosku, że jeśli zawezwiemy mniej strażaków to straty będą mniejsze. Decydujący wpływ ma tu trzecia zmienna (mianowicie skaia pożaru) która ma decydujący wpływ zarówno na