3) stymulacyjna - której realizacja przejawia się w oddziaływaniu za pomocą podatków na decyzje gospodarcze, w tym zwłaszcza w zakresie zwiększenia efektywności oraz wyboru kierunków i rodzaju działalności gospodarczej;
4) informacyjna - polega na tym, że realizacja wpływów podatkowych ogółem lub z określonego podatku dostarcza informacji o prawidłowościach lub nieprawidłowościach w przebiegu procesów gospodarczych.
Podatki tworzące system podatkowy mogą być klasyfikowane wg różnych kryteriów, a do najważniejszych należą:
wg kryterium przedmiotu opodatkowania - podatki dzielą się na:
1) przychodowe - podatki skierowane na źródło, z którego płyną wartości pieniężne - np. przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne (przykład: podatek rolny, leśny);
2) dochodowe - przedmiotem opodatkowania jest dochód - nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania (przykład: podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych);
3) majątkowe - obciążające posiadania majątku, przyrost majątku i jego obrót (przykład: podatek od nieruchomości, od środków transportowych, od czynności cywilnoprawnych);
4) konsumpcyjne - od wydatków - obciążają dochód (majątek) podatnika w momencie jego wydatkowania (przykład: akcyza, podatek VAT, od gier)
wg kryterium stosunku przedmiotu opodatkowania do źródła podatku:
1) bezpośrednie - bezpośrednio nawiązują do zdolności podatkowej podatnika, podatnik w sensie formalnym jest jednocześnie podatnikiem w sensie materialnym ( podatek dochodowy, podatek od nieruchomości, rolny, leśny);
2) pośrednie - zdolność podatkową ujmują pośrednio, mogą być przerzucone na inny podmiot (podatek VAT, akcyza).
wg kryterium podziału dochodów podatkowych:
1) państwowe - zasilają budżet państwa ( VAT, akcyza, podatek od gier);
2) samorządowe - zasilają budżety samorządów terytorialnych ( podatek rolny, leśny, od czynności cywilnoprawnych, od spadków i darowizn).
ELEMENTY TECHNIKI PODATKOWEJ
Istotnym zadaniem jest określenie podstawowych elementów techniki podatkowej. Odgrywają one ważną rolę w technicznej konstrukcji każdego podatku. Do elementów techniki podatkowej należą:
1) podmiot opodatkowania
2) przedmiot opodatkowania
3) podstawa opodatkowania
4) stawki podatkowe (stopy podatkowe)
5) skale podatkowe
6) zwolnienia i ulgi podatkowe
7) zwyżki podatkowe Ad 1)
Wyróżnia się podmiot:
czynny - jest nim z reguły państwo lub inny związek publicznoprawny, który nakłada podatki: działa przez (wymiar i pobór podatku jest realizowany przez organy podatkowe, którymi są: urzędy skarbowe, izby skarbowe, organy samorządowe)
bierny - tj. podatnik, płatnik (lub inkasent)
Podatnik - to osoba zobowiązana do zapłacenia podatku z tytułu ciążącego na niej obowiązku podatkowego.
2