59317 IMGv85

IX. WYCHOWANIE DZIECKA NIESŁYSZĄCEGO W INTERNACIE. WYBRANE ZAGADNIENIA

Wychowanie w internacie jest formą wychowania instytucjonalnego o wielowiekowej tradycji i historii. Z uwagi na nasze zainteresowanie wychowaniem dziecka niesłyszącego w internacie, będzie pożądane zaznajomienie Czytelnika z rozwojem koncepcji wychowania internatowego.

Określenia: alumnat, bursa, internat, konwikt, kolegium, pensjonat, instytut, zakład — można traktować jako synonimy, tradycyjnie -kojarzące się z różnymi instytucjami, które się zajmowały i w dalszym ciągu zajmują wychowaniem i opieką. Charakteryzują je co najmniej dwie cechy wspólne:

—    są to mianowicie zakłady w pewnych granicach zamknięte określonym regulaminem i rygorem, któremu są poddawane podlegające całodobowej opiece oraz uczestniczące w procesie wychowawczym zgromadzone w jednym miejscu większe grupy dzieci i młodzieży,

—    kierują tym procesem nie rodzice, lecz wychowawcy, a więc osoby obce, ze specjalnym fachowym przygotowaniem.

Wychowanie w grupie internatowej jest przeciwieństwem wychowania w rodzinie, ponieważ brak jest tam subtelnych, lecz bardzo doniosłych wychowawczo interakcji: rodzic —• dziecko; dziecko — rodzeństwo i krewni. Jednakże zarówno w. ęodzinie, jak i w internacie chodzi o wychowanie człowieka i obywatela. /Ponadto wychowanie w internacie nie ma charakteru indywidualnego, gdyż odbywa się w grupi^T czep" sto poprzez grupę. Cechuje je zatem pewien zakres anonimowości i jako takie jest sprzeczne z zasadą indywidualizacji. Przeziwyciężenie tego stanu rzeczy może się dokonać przez zmniejszenie liczby wychowanków w grupie i odpowiednią organizację formalną pracy ośrodka szkolno--wy chowawczego.

Niezależnie od wymienionych cech odróżniających wychowanie w internacie od wychowania rodzinnego, wychowanie w internacie szkoły specjalnej dodatkowo pełni funkcję resocjalizacyjną bądź rewalidacyjną w. jej aspekcie usprawniającym, kompensacyjnym i korygującym^ W klasycznej już dziś' pracy F. Winkler¹ wyróżnia trzy najbardziej ¹

ogólne idee wychowanie ‘ aby wychowanie w internacie wfl—w# rzając je kontroli państwa. Celem tego wyBSSHH¹ nie o b y w a t e i a. Wyrhewnte itf' darmef ujmuje tego rodzaju ideę wyehowaniu hU żytności najwybitniejszym przedstawicietaH Hh| wania był Platan (427—347). Swą koncepcją go wyłożył w Państwie i w Prawach. FUtoMb 54aa renesansu w dziele Tomasza Morusa (1474—1135) pt Utopia fmjm Włocha Tomasza Campanetli (1564—IM) w jago PaństwM

Druga idea zmierzała do tego, aby w y chowanie mtaaNPpggg9^^| wie wiernie naśladowało wy*****™**"— w wychowaniu^ in terna towymT

Koncepcję wychowania rodzinnego w internacie po ms urzeczywistnił Vittorino da Feltre (1378—1444). Podkreślał en ^V słość indywidualności dziecka, jego potrzebę więzi uczuchNNj rytetu wychowawcy. W ..Radosnym Domu” fCasagioccak) lasami wychowywało się czterech synów i dwie córki książęce. Bj* * wychowanie oparte na zaufaniu, zakładające harmonijny iaswif ko umysłu, ale i sfery emocjonalnej, zmysłów oraz

Formułując swój program wychowania, Franęois de 1553) poświęcił wiele rozdziałów w dziele Gargautus i Paatogrwal tyce państwa, mieszczaństwa, wychowania klasztornego, a wania internatowego. Do myśli wychowawczej R^etalrt|^H Juan Luis Vives (1492—1540), Michel de Montaigne (1533—15#), Lock (1632—1704) i Jean Jacques Rousseau (17U—1778).

Vives i Montaigne podkreślali potrzebę waniu, zaś Lock i Rousseau odrzucali wychowanie mtaragjjMBB

Wreszcie trzecia idea podkreśla, że wychmMej^jJ ruje się własnymi prawami, jednak w najściślejszym oowŚgMB Iami wychowania w rodzinie. U podstaw jeszcze koncepcji tego wychowania — podkreśla Winkler — I wande wychowanków do staną kapłańskiego i przygotooNHŚF na dworze króla. Rozkwit wychowania interna towegą z rozwojem chrześcijaństwa, które potrzebowało zarówas liczby przygotowanych do pracy duszpasterskiej kaplnaśmt stytucji, w których by można kształcić Istotą tej idei wychowania internatowego było z natury ma skłonność do złego, wskutek grzechu tego św. Bazyli (329—379) zwany Wielkim wychowania internatowego: nadzór, autorjFl#$|

Ewolucję idei wychowania w internacie koncepcji wychowania utopijnego (np. Platom,]

1

F. Winkler, Dos Problem der Intematserziehung in Vergangenheit und Gegenioart. Etnę grundtatzUche Untersuchung auf geschichter Grundlage. 1925.