62775 Picture2 (3)

śmierci, sam fakt śmierci dobrego znajomego wywołał u wszystkich, którzy się o niej dowiedzieli, jak zwykle uczucie radości, że umarł on, a nie ja.

„No., właśnie, umarł, ,a ja nie’' — pomyślał czy też poczuł każdy. Dobrzy izaś znajomi, tak zwani przyjaciele Iwana Ilicza, mimo woli pomyśleli prży tym także, iż teraz muszą zadość uczynić bardzo nudnym obowiązkom i pojechać na panichidę oraz z kondolencyjną wizytą do wdowy.

Najbliższymi przyjaciółmi byli Fiodor Wasiliewicz i Piotr Iwanowicz.

Piotr Iwanowicz był : kolegą zmarłego ze Szkoły

Prawniczej i uważał, że.....ma względem Iwana Ilicza

długi wdzięczności.

Zawiadomiwszy przy obiedzie żonę o śmierci Iwana Ilicza i zakomunikowawszy jej swe domysły o. możliwościach przeniesienia szwagra do ich okręgu, Piotr Iwanowicz nie położył się i nie odpoczął, tylko włożył frak i pojechał do mieszkania Iwana Ilicza.

Przed bramą stała kareta i dwie dorożki. Na samym dole w przedpokoju, przy wieszaku oparto o ścianę obite szychem wieko trumny, ozdobione frędzel-kami i wyczyszczonym kredą galonem. Dwie czarno ubrane panie zdejmowały okrycia. Jedną z nich, siostrę Iwana Ilicza, Piotr Iwanowicz znał, druga była nieznajoma. Kolega Piotra Iwanowicz a, Szwarc, schodził ]z; piętra i z górnego stopnia ujrzawszy wchodzącego zątrzymał się i mrugnął do niego, jak gdyby powiadał: „Głupio się urządził ten Iwan Iłicz, nie tak jak pan i ja.”

Twarz Szwarca okolona angielskimi bokobrodami i cała jego chuda postać we fraku pełne były jak zawsze uroczystej dystynkcji i ta uroczystość, zawsze sprzeczna z żartobliwym usposobieniem Szwarca, tutaj była specjalnie pikantna. Tak sobie pomyślał Piotr Iwanowicz.

Piotr Iwanowicz usunął się przed damami i zwolna wszedł za nimi na schody. Szwarc nie zszedł, lecz zatrzymał się na górze. Piotr Iwanowicz zrozumiał dlaczego: prawdopodobnie chciał się umówić, gdzie zbiorą się dzisiaj na win ta. Panie weszły na schody do pokojów wdowy, a Szwarc, z poważnie zaciśniętymi wargami i rozbawionym wzrokiem, ruchem brwi wskazał Piotrowi Iwanowiczowi kierunek na prawo, do pokoju, gdzie leżał umarły.

Piotr Iwanowicz wszedł, jak to zwykle bywa, niepewny, co tam trzeba robić. Jedno tylko wiedział, że nigdy nie zaszkodzi przeżegnać się parę razy w takich wypadkach. Czy przy tym trzeba się kłaniać, nie był już taki pewny i dlatego wybrał złoty środek: wszedłszy do pokoju zaczął kłaść znaki krzyża, przy tym 'lekko jak gdyby się kłaniał. Zarazem, o ile mu pozwalały na to ruchy głowy i rąk, rzucał spojrzenia na pokój. Dwóch młodych ludzi, jeden z nich gimnazista,, zdaje się bratankowie, kładąc znaki krzyża wychodzili z pokoju. Jakaś staruszka stała nieruchomo. Pani z dziwnie podniesionymi brwiami mówiła coś szeptem do niej. Diaczek w surducie, rześki, zdecydowany, czytał coś na głos, z wyrazem wyłączającym wszelki sprzeciw; •chłopak kredensowy Gerasim, wyprzedziwszy Piotra Iwanowicza lekkimi krokami, przysypywał czymś podłogę. Ujrzawszy to Piotr Iwanowicz poczuł natychmiast •lekki zapach rozkładającego' się ciała. Podczas ostatniej swej wizyty u Iwana Ilicza Piotr Iwanowicz widział tego chłopca w gabinecie; pełnił on obowiązki pielęgniarki i Iwan Ilicz specjalnie się do niego przywiązał. Piotr Iwanowicz wciąż żegnał się i kłamał się w kierunku wypośrodkowanym pomiędzy trumną, diaczkiem i ikonami na stole, w kącie pokoju. Potem,

23 Dzieła t. X 353