63302 Nartowska Różnice indywidualne0004

uwarunkowania i dynamiczny charakter zarówno procesu rozwojowego, jak i procesu patologizacji] dziecka.

W rozdziale drugim proponujemy zastosować nie konkretnych metod służących poznawaniu dziecka, które mogą być zastosowane w przedszkolu. Uwzględniono też metodę wywiadu z rodzicami jako sposobu skonfrontowania obrazu zachowania się dziecka w przedszkolu i poza nim oraz jako drogę do poznania i nawiązania bliższych kontaktów z rodzicami.

Rozdziały III—VII poświęcone są tym czynnościom i sytuacjom' typowym dla życia grupy przedszkolnej, które są korzystnym terenem obserwacji, ponieważ dziecko ma okazję ujawnić charakterystyczne cechy rozwoju i zachowania (bądź zaburzenia). Kolejno omówiono sytuacje samoobsługi, zabaw ruchowych, twórczością plastycznej, poddano analizie aktywność werbalną dziecka oraz czynności związane z początkową nauką czytania, a także jego zachowania w sytuacjach społecznych.

Rozdział VIII poświęcony został wspomnianym wyżej oddziaływaniom wyehowawczo-tera-peutycznym.

Należy podkreślić, że rozdziały III—VII traktują o dzieciach wyróżniających się w grupie przedszkolnej właściwościami rozwoju (lub zaburzeniami) utrudniającymi osiągnięcie pozytywnych rezultatów w ich działalności. Dla tych właśnie dzieci przeznaczone są ćwiczenia, zadania i oddziaływania nauczycieli, opisane w roz-l dziale VIII. Nie powinno więc Czytelnika dziwić,] że czasem odbiegają one od przyjętych w wychowaniu przedszkolnym form, rodzajów i zakresów] czynności dziecka harmonijnie rozwijającego się.] Pomijam w moich rozważaniach dzieci wykazu-jąta przyspieszenie rozwoju, globalne lub par-1'jnlnii, eo również można uznać za indywidualną wlitAdwość rozwoju, lecz stanowi odrębne zagad-■bnhl i stwarza inne problemy.

I Opracowanie niniejsze jest rezultatem wielo-Iftnlrj współpracy z próf. Haliną Spionek, która ^^■rowała i tak ukierunkowała badania proWa-Ku<go przez siebie Zespołu, że. uzyskane rezul-toł.y mogą być przełożone na język codziennej ^Bltyki i spożytkowane w działaniach profilak-lycfcych. Wiele danych szczegółowych uzyska-^B dzięki badaniom wykonywanym przez stu-^■tkl biorące udział w seminarium przeze mnie ^Bwadzonym. Również kontaktom i rozmowom ^^KflCZycielkami przedszkoli słuchaczkami Studium Zaocznego Pedagogiki Uniwersytetu Wfczawskiego — zawdzięczam cenne uwagi ^Bpitrzeżenia. Wszpstkim tym osobom składam ^Baczne podziękowanie.