67619 skrypt 16

Skrypt

Po pierwsze narracja pierwszoosobowa oraz użycie bardzo często zaimka wskazującego „my” wpływają na unifikację osoby mówiącej w tekście z osobą jej słuchającą bądź czytającą. Wszelkiego rodzaju porównania zostały dobrane tak, aby każde je zrozumiał. Patetyczny ton określa wagę przesłania. Natomiast symbolika biblijna użyta została w taki sposób, aby każdy nawet niewykształcony człowiek stykający się rzadko z wiarą, mógł ją odebrać w sposób prawidłowy.

Turowski podtrzymuje także cały czas uwagę odbiorcy kazania, albo poprzez bezpośrednie zwroty, albo poprzez podkreślenie miejsca i czasu akcji (cechą charakterystyczną utworów Turowskiego jest pisanie swoich dzieł w czasie teraźniejszym z wyraźnym uwypukleniem elementu: tu teraz).

„Słowo o duszy ludzkiej i ciele” jest drugim przykładem homilii autorstwa Cyryla Turowskiego. Znowu można znaleźć można punkty wspólne między tą a uprzednio opisywaną homilią. W tym kazaniu Turowski stara się przekonać wiernych o tym, źc czytanie „ksiąg świętych” pozytywnie odbija się na człowieku.

I jak to w przypadku Turowskiego i tym razem mamy serię wyliczeń, mających być przedstawień pozytywnych efektów zastosowania się do jego nauk. Tak więc, czytanie ksiąg zachowuje w czystości duszę, nakłania do pokory umysł, krzepi ciało, uodparnia na życiowe trudy i porażki, odsuwa myśli od pokus doczesnych.

Pierwszą rzeczą, która „rzuca się w oczy” jest styl. Kyryło Turowski posługuje się specyficzną retoryką. Używa zwrotów bezpośrednich do odbiorcy, podtrzymuje jego uwagę, używa zrozumiałej symboliki i metaforyki, podkreśla miejsce i czas akcji, co sprawia, źc odbiorca ma wrażenia specyficznego uczestnictwa w opisywanych wydarzeniach.

Jeśli chodzi o „Lament Bogarodzicy” i „Lament Józefa Arymatejskiego”, które przejęły cechy średniowiecznego planktu poprzez doprowadzenie utworu homilatywncgo na skraj poetyckiej dramatyzacji, cechy stylu są identyczne; zmienia się tylko tematyka. Opowiadają one historię ukrzyżowania Chrystusa, podkreślając jego boski pierwiastek, a nakłaniającą odbiorcę do refleksji, do współczucia oraz do naśladowania zarówno Matki Boskiej (bezgraniczna miłość i oddanie) jak i Chrystusa (poświęcenie się).

Homilie Turowskiego „Słowo na niedzielę przewodnią” i „Słowo o duszy ludzkiej i ciele” ukazuję możliwości i różne drogi zbawienia człowieka. Zbawienie otrzymuje więc nic tylko człowiek nawrócony (choć według Turowskiego to już dużo) ale także taki, który w życiu stosuje wszystkie wyuczone czy wyczytane z „ksiąg mądrości” zasady.

^Wszystkie utwory Turowskiego łączy jednak nic tylko styl, ale także charakterystyczna koncepcja człowieka. Człowiek według Turowskiego jest grzeszny, mimo zawartego w sobie pierwiastku boskiego, a jego działania determinowane są przez wrodzoną ułomność; ślepa dusza i słabe ciało. Jednak nie jest on z tego powodu przez Boga skreślony czy odrzucony. Wystarczy choć odrobina chęci i wiary, aby zostać odnowionym przez Chrystusa i zbawionym.

.Utwory Cyryla Turowskiego są przykładem wysokiego poziomu sztuki homilatywnej Rusi Kijowskiej. Skierowane do prostego ludy spełniają swoje zadanie: nauczać, zachwycić, poruszyć (docere, delectarc, movere). Ich słabą stroną jest jednak brak głębszego przesłania, mimo doskonałego stylu i trafnych metafor.

Kultura i sztuka średniowieczna miała na celu „promowanie” wzorców osobowych i kazań, które miały charakter dydaktyczny i moralizatorski. Niektóre zawarte w nich pierwiastki o charakterze uniwersalnym są aktualne nawet dziś. Trzeba pamiętać, że zmieniają się czasy a nie ludzie. ]

PODSUMOWANIE. Na specyfikę kazań Turowskiego, składa się: