69068 Re exposure of DSC03248

koóeew wierne wspomnianego hymnu do Demeter, gdzie czytamy: “truą^ jest i ludzi, ziemi mieszkańców, ten co je widział [tzn. misteria]; kto tai nitta^ don obrzędów i w nich udziału nie bierze, tego po śmierci odmienny lot e*h * zatęchłych podziemiach* (dum. W. Appel).

Z innym aspektem greckiej religijności stykamy się w kulcie Dlonizono* jącym w śmiecie greckim dwa oblicza. Z jednej strony był integralną <*m rełłgii obywatelskiej - w Atenach Mg ten czczony był ofląjalnie podczaz Lwugu, iDkmiyów - z drugiej strony część obrzędów dionizyjskich, obchodzonych wie cy poza miastem, wymykała się spod kontroli państwa. Był to bowiem kuh orgiastyczny, w którym wyznawcy popadali w rodzaj transu, wionąc, tewtj* stanie opanowywani są przez bóstwo, Stan ten określano jako .wyjście t dekt* (gr. dtstasis) i .wypełnienie przez boga* (gr. tnthusiasmos). Wyznawcy Dknuati organizowali się W stowarzyszenia religijne (gr. tkiaaoi), nieufnie traktowi* pm władze, ponieważ ich specyficzne praktyki kultowe zagrażały ustalonemu porządkowi polis.

W początkach VI w. p.n.e. rozwinął się w Grecji ruch filozoficzno-rdiejn umywany orfhmem. Wielu zwolenników tego nurtu tworzyło zamknięte sten ręweniazbliiww w charakterze do sekt religijnych. Wierzenia orfickie wyrosi? tfcałtul&Bisesa, a szczególną rolę odegrał w nich mit o Zagreusie, synu Zera i Bencfaoy, którego orficy utofaMniołi z Dionizosem. Orficy stworzyli wtasa /^g^pjpSjBis fcsilm, hogśw i ludzi, różną od znanej nam z tradycyjni ajfiów. Wietąrb cni, śe Macą ich doktryny był Orfeusz, legendarny traki iptank, o którego nńłośd do Eurydyki I zejściu do podziemi opowiada jedes najpiękniejszych grodach mitów. Orfeuszowi przypisywano też .święte piana' (kOrci kgoii, zawierające zasady nauki orfiekky i czytane na spotkaniach Mkty.

‘ GMałnemiljHew doktrynie orfików zajmowała eschatologia (gr.odkś : tSKJy OSMcmel. Wprowadzili oni do religii greckiej nową ideę indywidualny odpowiedzi li wośri ładzi za MW życie. Zdaniem orfików dusza ludzka jest nie-śnSerfofats i ta ona atąjąc przed sądem odpowiada za winy popełnione pw

mogły zostać zaliczone do trzech kategorii. Dusze tych, ; zasad .tycia orfickiego* (gr. orphikos biot), mogły odno ; mięgńęhtueh.lii, Pasm wtzlhirłi zbrodniarzy ku przestrodze żyjących d*? | »w Tsrtaree. Większość stanowiły jednak dusze zwykijd Maćte-by osiągaj zbawienie - musiały się poddać oczystt*** i w różne istoty Żywe. Wiara w reinkarnację (powtóiw o terminu, metempsychozę (wędrówkę duw¹^

orfickiego* był zakaz spożywania mięsa, zrozum^ Rygorystyczne przestrzeganie tego sak*** WWPSStBti twa w składaniu krwawych^** | nawiasem społeczeństwa. Dla Grekach i ofiarnego mięsa były bowiem wyr*** i

przynależności do wspólnoty. Należy raczej przyjąć, ie tylko nieliczni gotowi byli na przedwatawienie się tradycji. Inna sprawa, że bycie orfikiem nie musiało oznaczać stosowania się do wszystkich zasad „życia orfickiego”. Orfizm mógł bowiem przybierać różne formy, a nauki orfików nigdy nie tworzyły jednolitego lystemu, można było więc akceptować je w całości lob tylko poszczególne ich składniki.

Wiele elementów koncepcji orfickich przejęli pitagorejczycy (piszę o nich w rozdziale Kultura Qroqjl archaicznej. Początki filozofii), a następnie Platon, dzięki czemu odegrały one ogromną rolę w rozwoju antycznej filozofii i myśli religijnej.